Ελπιδοφόρα συνεργασία κατά του Αλτσχάιμερ

Μέχρι το 2050 πάνω από 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι θα πάσχουν από Αλτσχάιμερ σύμφωνα με εκτιμήσεις επιστημόνων, ενώ ως τότε δεν αναμένεται να έχει βρεθεί κάποια θεραπεία. Η μεγαλύτερη αύξηση των κρούσματα Αλστχάιμερ αναμένεται στις φτωχότερες χώρες του κόσμου λόγω της έλλειψης επαρκούς ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Πριν από λίγες μέρες το Γερμανικό Κέντρο Νευροεκφυλιστικών Ασθενειών με έδρα τη Βόννη (DZNE) εγκαινίασε ένα νέο πρόγραμμα συνεργασίας με το πρωτοπόρο στη μελέτη του Αλτσχάιμερ Πανεπιστήμιο του Ουινσκόνσιν. Στόχος είναι, σύμφωνα με τον επιστημονικό διευθυντή του DZNE Πιερλουίτζι Νικοτέρα, η αναζήτηση νέων δρόμων στη διάγνωση και αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ καθώς και η διασύνδεση της έρευνας με τη φαρμακοβιομηχανία.

Στο επίκεντρο η αντιμετώπιση φλεγμονών

Για το γερμανό επιστήμονα η τροπή που έχει πάρει η έρευνα στον τομέα των νευροεκφυλιστικών παθήσεων εστιάζει στην αντιμετώπιση φλεγμονών που εκδηλώνονται από παράγοντες άσχετους με τη νόσο αυτή καθεαυτή. «Γίνεται όλο και πιο φανερό ότι πολλές από τις περιπτώσεις διαγνωσμένου Αλτσχάιμερ επιδεινώνονται από φλεγμονές, οι οποίες εμφανίζονται σε άλλα σημεία του σώματος. Μια απλή γρίπη, μία οδοντική φλεγμονή ή άλλες λοιμώξεις μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση του ασθενούς. Σχεδιάζουμε φάρμακα τα οποία ευελπιστούμε να ελαχιστοποιήσουν τις συνέπειες των λοιμώξεων στη λειτουργία του εγκεφάλου», σημειώνει ο Πιερλουίτζι Νικοτέρα. Η έρευνα εστιάζει επίσης στην αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων κατά τη διάρκεια του Αλτσχάιμερ καθώς και στη μελέτη της επίδρασης ερεθισμάτων από το εξωτερικό περιβάλλον, όπως τραυματισμών, στη λειτουργία του εγκεφάλου.

Προοπτικές για θεραπεία και προβλήματα

Tα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά λόγος για την εργαστηριακή (in vitro) ανάπτυξη βλαστοκυττάρων, τα οποία ήδη χρησιμοποιούνται -σε πειραματικό στάδιο- στην έρευνα κατά της νόσου Πάρκινσον. Ωστόσο, κάτι τέτοιο απέχει πολύ από την έρευνα του Αλτσχάιμερ, εκτιμά ο γερμανός ειδικός. Αυτό αποδίδεται στην πολυπλοκότητά της. «Είναι πολύ δύσκολο να φτιάξουμε επαρκή μοντέλα προσομοίωσης. Μπορούμε να προσομοιώσουμε ορισμένες εκφάνσεις της νόσου αλλά όχι τη νόσο συνολικά. Στα πειράματα σε ζώα έχουμε φτάσει κάποιες φορές κοντά στον τρόπο με τον οποίο η ασθένεια εμφανίζεται στον άνθρωπο, αλλά ακόμη υπάρχουν διαφορές», εξηγεί ο γερμανός ειδικός.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι δύσκολο να διαγνωσθεί. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί τα συμπτώματά της να εκδηλωθούν μετά από 20 χρόνια. «Όταν ξεκινούν οι θεραπείες είναι συνήθως αργά. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι: μπορούμε να ξεκινήσουμε τη φαρμακευτική αγωγή σε ανθρώπους που δεν έχουν εμφανίσει ακόμη τη νόσο αλλά που έχουν γενετική προδιάθεση», διερωτάται ο Πιερλουίτζι Νικοτέρα, τονίζοντας ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να συνηγορούν υπέρ αυτής της άποψης. Ωστόσο, για το γερμανό ειδικό αυτό που προέχει είναι η διάγνωση της ασθένειας όσο το δυνατό νωρίτερα. Στόχος των επιστημόνων σε αυτή τη φάση, όπως επισημαίνει ο ίδιος, δεν είναι ακόμη η έρευση μιας συνολικής θεραπείας, όσο η καθυστέρηση της εμφάνισης των συμπτωμάτων της αλλά και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ασθενών.

Niel King / Δήμητρα Κυρανούδη