Ενόψει μαζικής εξόδου από τις χώρες της βόρειας Αφρικής;

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι επιχειρήσεις επαναπατρισμού Ευρωπαίων υπηκόων από τη Λιβύη. Όπως υπολογίζεται περισσότεροι από 5.000 ξένοι εξακολουθούν να βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο αεροδρόμιο της Τρίπολης περιμένοντας υπομονετικά τα αεροπλάνα που θα τους βγάλουν από τη χώρα.

Την ίδια ώρα η ΕΕ ετοιμάζεται για νέο μαζικό κύμα προσφύγων. Σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα La Repubblica η Frontex εκτιμά πως η κρίση στη βόρεια Αφρική πιθανώς θα κατευθύνει προς την Ευρώπη 500.000 με 1,5 εκατoμμύρια μετανάστες.

Το θέμα απασχόλησε χθες τους υπουργούς Εσωτερικών των έξι μεσογειακών χωρών που καλούνται να επωμισθούν το μεγαλύτερο βάρος του νέου προσφυγικού κύματος, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Κύπρου, της Ισπανίας και της Γαλλίας.

Οι έξι ζητούν την υιοθέτηση της κοινής ευρωμεσογειακής πολιτικής, η οποία έμεινε τα τελευταία χρόνια στα χαρτιά και ουσιαστικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Επιπλέον είναι επιτακτική η ανάγκη ενός κοινού συστήματος ασύλου, υπογράμμισε χθες ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ρομπέρτο Μαρόνι:

"Οι ισχύουσες ευρωπαϊκές οδηγίες προβλέπουν ότι όταν αναγνωρίζεται σε έναν αιτούντα άσυλο το δικαίωμα παροχής ασύλου αυτός πρέπει να παραμείνει στην πρώτη χώρα υποδοχής. Αυτό σημαίνει δηλαδή στις χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης".

Σύσταση ειδικού ταμείου;

Μέχρι σήμερα οι χώρες αυτές αντιμετώπιζαν με τις δικές τους δυνάμεις τα κύματα προσφύγων τηρώντας ρητά τα όσα προβλέπουν οι διαδικασίες για την παροχή ασύλου, σύμφωνα με τον ίδιο:

"Ωστόσο δεδομένης αυτής της πρωτοφανούς κατάστασης έκτακτης ανάγκης που μπορεί να φέρει στις ακτές μας 200.000 με 300.000 πρόσφυγες, αναγκαζόμαστε να ζητήσουμε από τις υπόλοιπες χώρες να αναγνωρίσουν ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε πλέον μόνοι μας αυτή την κατάσταση". Στο πλαίσιο αυτό οι έξι ζητούν τη σύσταση ενός ειδικού ταμείου αρωγής, στο οποίο θα μπορούν να προσφεύγουν οι χώρες όποτε αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Τη συνδρομή της ΕΕ είχε ζητήσει προηγουμένως και ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Φράνκο Φρατίνι. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι θα πρέπει να διευρυνθούν οι αρμοδιότητες της FRONTEX:

"Η FRONTEX δεν συγκροτήθηκε ως ελεγκτικό όργανο, αλλά ως όργανο που θα κατευθύνει σταδιακά τα κύματα προσφύγων και που θα προστατεύει τα εξωτερικά σύνορα. Η Λιβύη είναι το καλύτερο παράδειγμα για το ρόλο που πρέπει να αναλάβει η FRONTEX".

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες της κεντρικής Ευρώπης πάντως, όπως η Γερμανία, δεν φαίνονται διατεθειμένες να δεχθούν νέους πρόσφυγες στο έδαφός τους. Όπως τόνισε σήμερα το πρωί ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ:

"Αναλαμβάνουμε πάντα τις ευθύνες μας σε τέτοιες περιπτώσεις. Πέρσι η Γερμανία δέχθηκε 40.000 αιτούντες άσυλο, η Ιταλία 7.000. Εάν συγκρίνετε την κατάσταση με το 1989, θα διαπιστώσετε ότι τότε κατέφθασαν στη Γερμανία πολίτες από την ανατολική Γερμανία, αυτοί που ήρθαν δηλαδή στη Γερμανία ήταν Γερμανοί. Για τους νεαρούς Πολωνούς, Τσέχους και Σλοβάκους ήταν τιμή τους να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση των χωρών τους μετά την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων. Θα πρέπει λοιπόν να δούμε πώς οι νεαροί αυτοί άνθρωποι θα πάρουν οι ίδιοι, στις πατρίδες τους, το μέλλον στα χέρια τους και όχι να οργανώσουμε το πώς θα τις εγκαταλείψουν".

Παραμένει η Frontex στον Έβρο

Το θέμα θα απασχολήσει σήμερα στις Βρυξέλλες το Συμβούλιο υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ. Οι υπουργοί θα ενημερωθούν από τον πρόεδρο της Frontex για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή της Μεσογείου καθώς και την ανάπτυξη της ειδικής κοινοτικής δύναμης στη νότια Ιταλία.

Στο πλαίσιο αυτό πηγές της FRONTEX υπογράμμιζαν ότι η υπηρεσία και λόγω της κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή θα παρατείνει την παραμονή της στο Νομό Εβρου μέχρι το τέλος του έτους. Η δύναμη της FRONTEX επρόκειτο να αποχωρήσει από την Ελλάδα στο τέλος Μάρτιου, αλλά οι δραματικές εξελίξεις και ο αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης μεγάλου αριθμού προσφύγων επιβάλει την συνέχιση της παραμονής, υπογράμμιζαν οι ίδιες πηγές.

Από την πλευρά της η επίτροπος για τις Εσωτερικές Υποθέσεις Σεσίλια Μάλμστρομ πρόκειται να παρουσιάσει σήμερα στους υπουργούς το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας για την αποχώρηση περίπου 10.000 κοινοτικών υπηκόων από την Λιβύη, που θα γίνει κυρίως με πλωτά μέσα.

Τέλος, οι υπουργοί θα ενημερωθούν σήμερα από την κυρία Μάλμστρομ για την κατ΄αρχήν συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Τουρκία για την επανεισδοχή παράνομων μεταναστών. Η συμφωνία θα εγκριθει οριστικά μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες, αφού προηγουμένως υπογραφεί από τις δύο πλευρές και εκδοθεί η γνωμοδότηση της ευρωβουλής.

Daniela Stahl (BR) / Κώστας Συμεωνίδης / Νίκος Μπέλλος

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου