Ενόψει της επίσκεψης Ράις στην Άγκυρα

Δύο ημέρες νωρίτερα από ότι είχε αρχικώς ανακοινωθεί, αύριο Τρίτη, θα επισκεφθεί τελικά η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις την Αθήνα. Πολιτικοί αναλυτές συνδέουν την εσπευσμένη άφιξή της με τις ραγδαίες εξελίξεις αναφορικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Επόμενος σταθμός της, που χαρακτηρίζεται από παρατηρητές και ως «το πιο δύσκολο μέρος» της αποστολής της, η Τουρκία. Οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ υπέστησαν ως γνωστόν σοβαρό πλήγμα εξαιτίας της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ και της στάσης που τήρησε η Άγκυρα. Καιρός λοιπόν για μία νέα αρχή. Η επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θα συζητήσει με την τουρκική ηγεσία εκτός από το ζήτημα του Ιράν και τα υπόλοιπα μεγάλα διεθνή θέματα, όπως το Ιράκ, το Μεσανατολικό, αλλά και την ενταξιακή πορεία της Άγκυρας.

«Άγκυρα και Ουάσιγκτον έχουν μία στρατηγική σχέση». Αυτό, όπως εκτιμούν αναλυτές, θα είναι το βασικό μήνυμα που θα προσπαθήσει να μεταφέρει μεθαύριο και κατά την επίσκεψή της στην Τουρκία η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών. Οι σχέσεις των δύο πλευρών πέρασαν δύσκολες στιγμές, ειδικά όταν η Τουρκία αρνήθηκε να υποστηρίξει τον πόλεμο εναντίον του Ιράκ. Ο τούρκος πρέσβης στην Ουάσιγκτον Ναμπί Σένζοι: «Στόχος της επίσκεψης Ράις είναι να δείξει τόσο στους φίλους όσο και στους εχθρούς ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών είναι δυνατές. Το τελευταίο διάστημα έχουν ειπωθεί πολλά για αυτές τις σχέσεις. Μία τέτοια επίσκεψη από την ίδια την υπουργό Εξωτερικών είναι η καλύτερη διάψευση όλων αυτών».

Παρόλα αυτά οι διμερείς σχέσεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε μία δύσκολη φάση. Όταν στα μέσα Φεβρουαρίου η τουρκική κυβέρνηση κάλεσε τη νικήτρια των παλαιστινιακών εκλογών Χαμάς για επίσημες συνομιλίες στην Άγκυρα, η Ουάσιγκτον φάνηκε εξοργισμένη. Αυτό υποστηρίζει ο Ομέρ Τασπινάρ από το Ινστιτούτο Washington Brookings: «Αυτό που ανησυχεί τους Αμερικανούς είναι ο αντιαμερικανισμός στην Τουρκία. Η Ουάσιγκτον πιστεύει ότι το κυβερνών κόμμα στην Τουρκία εκμεταλλεύεται αυτή την κατάσταση. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσουν και την πρόσκληση που απηύθυνε η τουρκική κυβέρνηση προς τη Χαμάς».

Διαφορετικά προσεγγίζει η Τουρκία και το ζήτημα του Ιράν. Γεγονός είναι ότι η Άγκυρα ανησυχεί για τις φιλοδοξίες τις Τεχεράνης να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ωστόσο το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου στην περιοχή φαντάζει εφιάλτης για τους Τούρκους. Τι θα γίνει όμως στην περίπτωση που η Ουάσιγκτον ζητήσει και πάλι κάτι από τους Τούρκους και οι τελευταίοι αρνηθούν, διερωτώνται σήμερα γερμανοί σχολιαστές;

Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος, γράφουν οι ίδιοι. Και η Τουρκία ζητά εδώ και χρόνια τώρα τη στήριξη των Αμερικανών προκειμένου να πολεμήσουν από κοινού τους χιλιάδες μαχητές του ΠΚΚ στο βόρειο Ιράκ. Μπορεί και η Ουάσιγκτον να χαρακτηρίζει το ΠΚΚ τρομοκρατική οργάνωση, ωστόσο η άμεση εμπλοκή της στο ζήτημα θα μπορούσε να έχει ένα βαρύ τίμημα: να χάσουν οι Αμερικανοί έναν από τους πιο στενούς τους συμμάχους στο Ιράκ, τους Κούρδους.

Όπως μας είπε ο ο κ. Τασπινάρ, από το Ινστιτούτο Washington Brookings:

«Βλέπουμε ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτό το ζήτημα. Τα χέρια τους είναι δεμένα. Θα ήταν λοιπόν πιο εύκολο να κάνουν ένα βήμα στο Κυπριακό. Εάν δηλώσουν ότι θα αναγνωρίσουν τη βόρεια Κύπρο, τότε αυτό θα προκαλούσε μεγάλο ενθουσιασμό στην Τουρκία. Ακόμη και εάν τελικά δεν την αναγνώριζαν».