Εσωκομματική κόντρα ή κρίση ταυτότητας;

Mολονότι η συγκυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών έχει να παρουσιάσει ικανοποιητικές επιδόσεις στα πεδία της οικονομίας και της απασχόλησης, οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν πρωτοφανή μείωση της δύναμης του SPD. Την αρνητική αυτή πορεία φιλοδοξεί να ανατρέψει ενόψει του προγραμματικού της συνεδρίου η ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος κάνοντας μια δειλή στροφή προς τα Αριστερά. Ζητά διορθώσεις στο πεδίο της καταβολής του επιδόματος ανεργίας και προκαλεί την έντονη αντίδραση του επίσης σοσιαλδημοκράτη υπουργού Εργασίας και αντικαγκελαρίου Φραντς Μιντεφέρινγκ. Πόσο βαθιά είναι η κρίση στη γερμανική σοσιαλδημοκρατία;

Θα μπορούσε να είναι μια συνηθισμένη εσωκομματική κόντρα. Δεν θα ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που δύο ηγετικά στελέχη ενός κόμματος διαφωνούν σε επιμέρους ζητήματα. Η πρόταση του προέδρου των Σοσιαλδημοκρατών Κουρτ Μπεκ να παραταθεί ο χρόνος χορήγησης του επιδόματος ανεργίας σε ηλικιωμένους ανέργους είναι ωστόσο μόνο η αφορμή. Και αυτό γιατί οι περικοπές των επιδομάτων συνιστούν την καρδιά της «Ατζέντας 2010». Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα μείωσης των κοινωνικών δαπανών στην μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας, το οποίο στοίχισε στην προηγούμενη κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων την εξουσία, αλλά έβαλε τις βάσεις για τη θεαματική βελτίωση των δημοσιονομικών και την ανάπτυξη της οικονομίας. Ο αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών Μπεκ υποστηρίζει ότι η πρότασή του δεν συνιστά αναθεώρηση της Ατζέντας 2010, αλλά μετεξελιξή της. Εντοπίσαμε κάποια προβλήματα για συγκεκριμένες κατηγορίες ανέργων και «επιχειρούμε βελτιώσεις», λέει ο κ. Μπεκ.

Αντίθετα ο υπουργός Εργασίας και αντικαγκελάριος στην κυβέρνηση της Άνγκελας Μέρκελ, Φραντς Μίντεφέρινγκ, που ήταν πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών την εποχή της εφαρμογής του προγράμματος μείωσης των κοινωνικών δαπανών από την κυβέρνηση Σρέντερ, διακρίνει στην πρόταση Μπεκ πρόθεση αναθεώρησης της «Ατζέντας 2010».

«Δεν πρόκειται για μετεξέλιξη. Πρόκειται για ανατροπή στο συγκεκριμένο σημείο του προγράμματος», δηλώνει ο κ. Μιντεφέρινγκ.

Ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός επιρρίπτει στην ηγεσία του κόμματός του λαϊκιστική προσέγγιση της πολιτικής πραγματικότητας. Πρόκειται για σάλτο μορτάλε που εντάσσεται στην αριστερή στροφή που επιχειρεί η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών ενόψει του προγραμματικού συνεδρίου, εκτιμά ο Φραντς Μιντεφέρινγκ, καλώντας του συντρόφους του να μην μπουν στον πειρασμό του αριστερού λαϊκισμού.

Οι δημοσκοπήσεις ωστόσο δείχνουν πρωτοφανή μείωση της δύναμης των Σοσιαλδημοκρατών. Κάπου στο 28% κινούνται τα ποσοστά τους. Ωφελημένο από την πτώση τους είναι το Κόμμα της Αριστεράς του Όσκαρ Λαφοντέν που σημειώνει διψήφια ποσοστά. Αυτούς τους ψηφοφόρους θέλουν στην πραγματικότητα να επαναπατρίσουν οι Σοσιαλδημοκράτες. Και όπως λέει ο Κουρτ Μπεκ: «Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται σε μια διαδικασία ανασύνταξης. Με το νέο της πρόγραμμα αρχών διασαφηνίζει τις προτεραιότητές της. Δεν είναι σκοπός μας να προσδιορίζουμε τις θέσεις μας ανάλογα με τις θέσεις που διατυπώνουν οι αντίπαλοί μας».

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις μόνο το 46% των Γερμανών χαρακτηρίζουν το SPD κόμμα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η άχρωμη ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος πήρε το μήνυμα και νομίζει ότι το αποκωδικοποίησε σωστά. Έτσι στο νέο πρόγραμμα επιχειρείται η μερική, αλλά προσεκτική ανατροπή της πολιτικής Σρέντερ. Στο εν λόγω κείμενο οι Σοσιαλδημοκράτες υπογραμμίζουν την προσήλωσή τους στο κοινωνικό κράτος, επαναφέρουν στον προγραμματικό λόγο τους το στόχο του «δημοκρατικού Σοσιαλισμού» και ασκούν δριμεία κριτική στα «καπιταλιστικά νεοπλάσματα»! Δεν αποκλείεται ο αριστερός βερμπαλισμός να «διώξει» από το κόμμα τους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου και να γίνει τελικά μπούμερανγκ. Και αυτό είναι που ανησυχεί τον Φραντς Μιντεφέρινγκ. Ήδη στο Βερολίνο φημολογείται η παραίτησή του. Είναι ωστόσο σαφής η προσπάθεια της ηγετικής ομάδας τού SPD να αρθρώσει αριστερό προγραμματικό λόγο προκειμένου να επαναφέρει στις γραμμές του κόμματος τους ψηφοφόρους εκείνους που δραπέτευσαν με κατεύθυνση το αριστερό κόμμα του Λαφοντέν. Το εάν θα τα καταφέρει ή όχι, θα εξαρτηθεί κυρίως από την αξιοπιστία της. Πάντως για καλό και για κακό η Ομοσπονδία των Γερμανικών Συνδικάτων αποφάσισε αυτή τη φορά να μη συστήσει στα μέλη του να ψηφίσουν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα στις επόμενες εκλογές. Οι λευκές επιταγές τελείωσαν και στη Γερμανία.