Η άλλη όψη της νεανικής ανεργίας

Πράγματι, υπάρχουν πολλά διαφορετικά και συχνά αντικρουόμενα στατιστικά στοιχεία για την ανεργία στην ευρωζώνη. Ο λόγος είναι προφανής: στην ΕΕ των 28 χωρών μελών υπάρχουν 28 εθνικές στατιστικές υπηρεσίες. Την ίδια ώρα υπάρχουν και τα στοιχεία που δημοσιοποιεί η ευρωπαϊκή υπηρεσία Eurostat. Λόγω των διαφορετικών δομών στις εκάστοτε χώρες και δεδομένου ότι υπάρχουν διαφορετικοί ορισμοί της ανεργίας, τα αποτελέσματα δεν είναι συγκρίσιμα.

Έτσι κάθε τόσο επισημαίνεται από τα μέσα ενημέρωσης ότι σύμφωνα με την Eurostat η ανεργία των νέων σε Ελλάδα και Ισπανία ξεπερνά το 50%. Η ανάγνωση αυτή όμως δεν είναι απόλυτα σωστή και ανάγκασε την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία να προχωρήσει σε ορισμένες διορθώσεις, παρουσιάζοντας δύο δείκτες μέτρησης της ανεργίας των νέων.

Το ελληνικό παράδειγμα

Η Ελλάδα μετρά περίπου ένα εκατομμύριο νέους ηλικίας από 15 έως 24 ετών. Από αυτούς ωστόσο μόλις το 1/3 συγκαταλέγεται στο εργατικό δυναμικό, που μπορούν δηλαδή όντως να εργαστούν. Από αυτό το 1/3 λοιπόν, όντως πάνω από το 50 % είναι άνεργοι, δηλαδή περίπου 170.000. Γι΄ αυτή την ηλικιακή ομάδα λοιπόν το ποσοστό της ανεργίας κυμαίνεται στο 55%.

Σε αντίθεση με αυτή την ομάδα, τα υπόλοιπα 2/3 που πηγαίνουν σχολείο, σπουδάζουν ή υπηρετούν στο στρατό και συνεπώς δεν εργάζονται, χαρακτηρίζονται ως ανενεργό δυναμικό. Κάνοντας αυτό το διαχωρισμό λοιπόν, τα στοιχεία προσαρμόζονται ως εξής για την Ελλάδα: στο σύνολο του πληθυσμού νέων ηλικίας 15 έως 24 ετών, μόλις ένας στους έξι είναι άνεργος, με το ποσοστό της ανεργίας να μην ξεπερνά το 16 %. Παρόμοια αλλάζουν οι δείκτες και στο παράδειγμα της Ισπανίας.

Αναγκαίες οι εθνικές υπηρεσίες

Τα διορθωμένα αυτά προς τα κάτω στοιχεία όμως δεν είναι λόγος εφησυχασμού, επισημαίνει ο Καρλ Μπρένκε από το Γερμανικό Ινστιτούτο της Οικονομίας στο Βερολίνο: «Οι αριθμοί είναι δραματικά υψηλοί και όταν ένας στους πέντε νέους αισθάνεται ότι δεν είναι χρήσιμος, τότε έχουμε ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα».

Το ότι υπάρχει μια ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία και πολλές εθνικές υπηρεσίες δεν θα πρέπει πάντως να θεωρείται κάτι περιττό, όπως επισημαίνει η Ιλόνα Μίρτσιν, από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας της Γερμανίας. Αντιθέτως, όπως λέει, τα στοιχεία που συλλέγει η δική της υπηρεσία είναι απαραίτητα για τον καθορισμό των επιδομάτων ανεργίας. «Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον εθνικό και τον διεθνή τρόπο υπολογισμού είναι ότι η γερμανική νομοθεσία ορίζει ως άνεργο εκείνον που δηλώνεται προσωπικά στην Υπηρεσία Εργασίας. Τα στοιχεία της Eurostat βασίζονται σε συνεντεύξεις. Δεν χρειάζεται δηλαδή να έχεις δηλωθεί άνεργος σε κάποια υπηρεσία, αλλά αρκεί να πεις ότι ψάχνεις δουλειά, ότι είσαι διαθέσιμος και ότι μπορείς να αναλάβεις μια θέση εργασίας μέσα στις επόμενες δυο εβδομάδες».

Αυτές οι διαφορές θα συνεχίσουν να υφίστανται, μέχρι να υπάρξει εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών και σε αυτό το πεδίο.

Martin Koch / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη