«Η Βρετανία βιάστηκε να εισβάλει στο Ιράκ»

Ο πρώην βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ δεσμεύτηκε να συμμετάσχει στην επιδρομή εναντίον του Ιράκ οκτώ μήνες πριν εξασφαλίσει την στήριξη του Κοινοβούλιου και της Νομικής Υπηρεσίας της Κυβέρνησης, ξεκίνησε δε τον πόλεμο πριν εξαντλήσει όλες τις διπλωματικές οδούς. Αυτά είναι τα συμπεράσματα του πορίσματος της Επιτροπής Chilcot, ύστερα από επτάχρονη έρευνα με επικεφαλής τον Sir Τζον Τσίλκοτ για τις αιτίες και τις επιπτώσεις του πολέμου στο Ιράκ.

Τα ευρήματα συγκεντρώθηκαν σε ένα ογκώδες πόρισμα δώδεκα τόμων, βασισμένο σε 150.000 έγγραφα και καταθέσεις 150 μαρτύρων. Το πόρισμα αναφέρει ότι ο Τόνι Μπλερ αρχικά έκανε προσπάθειες για να πείσει τον πρώην αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους να μην προχωρήσει σε στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ιράκ, προσπάθειες οι οποίες αποδείχθηκαν μάταιες. Στο τέλος ενέδωσε και υποσχέθηκε ότι η Βρετανία θα παράσχει πλήρη στήριξη στις ΗΠΑ στο θέμα του Ιράκ.

Ένα στοιχείο υπέρ του Τόνι Μπλερ είναι ότι, αποδεδειγμένα πλέον, δεν γνώριζε ότι το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν δεν διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής. Σύμφωνα με το πόρισμα ο Τόνι Μπλερ δεν είπε ψέματα για το θέμα αυτό με στόχο να αποπροσανατολίσει τη Βουλή και την κοινή γνώμη. Η ευθύνη για την πλημμελή ενημέρωση του πρώην πρωθυπουργού επιρρίπτεται στην Κοινή Επιτροπή Ασφαλείας με επικεφαλής τον Τζον Σκάρλετ.

Tο πόρισμα δεν είναι συνταγματικά ή νομικά δεσμευτικό

Σε γραπτή δήλωσή του ο Τόνι Μπλέρ υποστηρίζει ότι τα ευρήματα της έρευνας ακυρώνουν την φημολογία και τις κατηγορίες εναντίον του, ότι ενήργησε με δόλο και ψευδή επιχειρήματα. «Ανεξαρτήτως αν κάποιοι συμφωνούν ή διαφωνούν με την απόφαση της κυβέρνησής μου να αναλάβει στρατιωτική δράση κατά του Σαντάμ Χουσεΐν, το πόρισμα διόλου αμφισβητεί ότι αποφάσισα με καλή πίστη και γνώμονα το συμφέρον της χώρας μου» είπε.

Ο επικεφαλής της έρευνας Sir Τζον Τσίλκοτ υπογράμμισε από την πλευρά του ότι το πόρισμα πιθανόν θα ενοχλήσει και τους υποστηρικτές αλλά και τους επικριτές του Τόνι Μπλερ. Όλο το κείμενο του πορίσματος έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο.

Παράλληλα o ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν ζήτησε την προσαγωγή του Τόνι Μπλερ στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για Εγκλήματα Πολέμου, ενώ σε ανάλογο μήκος κύματος ήταν και η δήλωση του Άλεξ Σάμον, κοινοβουλευτικού εκπρόσωπου του κόμματος SNP των Σκωτσέζων Εθνικιστών.

Και στους δύο απάντησε ο διεθνούς φήμης νομικός και πρώην δικαστής στα Ηνωμένα Έθνη Τζέφρι Ρόμπερτσον. Αποκαλεί τις δηλώσεις των Κόρμπιν και Σάμον λαϊκιστικές πομφόλυγες για τηλεοπτική χρήση, λέγοντας ότι δεν υπάρχει ουδεμία πιθανότητα να τεκμηριωθεί κατηγορητήριο εναντίον του Τόνι Μπλερ, γιατί όλα έγιναν σύμφωνα με το βρετανικό σύνταγμα και τους νόμους. Διευκρινιστικά, το πόρισμα της επιτροπής Chilcot, δεν είναι ούτε συνταγματικά ή ούτε νομικά δεσμευτικό.

Μαρία Καστρισιανάκη, Λονδίνο