Η Γερμανία χώρα προσφύγων;

«Οι πολιτικοί πρόσφυγες έχουν δικαίωμα στο άσυλο» αναφέρεται στο γερμανικό Σύνταγμα. Πριν από δύο δεκαετίες είχε γίνει στη Γερμανία μία από τις πιο έντονες συζητήσεις γύρω από το θέμα. Με το -μέχρι τότε- φιλελεύθερο δίκαιο γύρω από το πολιτικό άσυλο, η Γερμανία αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους πόλους έλξης για τους αιτούντες άσυλο. Το 1992 ήταν το αποκορύφωμα, όταν 440.000 άνθρωποι αναζήτησαν πολιτικό άσυλο στη Γερμανία. Το 1993 όταν άλλαξε ο νόμος και έγινε αυστηρότερος, ο αριθμός των αιτούντων άσυλο έπεσε στους 100.000.

Είκοσι χρόνια μετά την αλλαγή του νόμου, η Γερμανία θεωρείται από τις πιο σημαντικές χώρες στην υποδοχή αιτούντων άσυλο. Η Γερμανία κατατάσσεται με 585.000 πρόσφυγες στην τρίτη θέση ως προς τον αριθμό των προσφύγων, μετά το Πακιστάν με 1,6 εκατομμύρια πρόσφυγες και το Ιράν με 868.000. «Εδώ στη Γερμανία υπολογίζουμε στους 585.000 πρόσφυγες αυτούς που αναγνωρίστηκαν ως τέτοιοι αλλά και αυτούς που για δεκαετίες ζούσαν εδώ υπό καθεστώς ανοχής» εξηγεί ο Στέφαν Τέλεκεν από την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες στη Γερμανία. Έτσι σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, ανάμεσα στους πρόσφυγες από τις διάφορες περιοχές όπου υπάρχουν κρίσεις συμπεριλαμβάνονται και 200.000 Εβραίοι, οι οποίοι έφυγαν από την πρώην Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1990.

Ακόμη και σήμερα η επιθυμία πολλών αιτούντων άσυλο να έρθουν στη Γερμανία είναι μεγάλη. Με 64.000 αιτούντες η Γερμανία βρίσκεται στη δεύτερη θέση μετά τις ΗΠΑ ενώ ακολουθούν η Γαλλία και η Σουηδία. Και εδώ υπάρχει ένα στοιχείο το οποίο εκπλήσσει. Οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο στη Γερμανία δεν έρχονται από χώρες της Αφρικής ή της Μέσης Ανατολής αλλά από τη Σερβία.

Άδηλο το μέλλον

Σύμφωνα με την Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ περισσότεροι από 45 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις περιοχές όπου έμεναν. Οι περισσότεροι όμως δεν πέρασαν τα σύνορα της χώρας τους. Τα 29 εκατομμύρια κινήθηκαν εντός των ορίων της χώρας τους ενώ 15,4 εκατομμύρια εγκατέλειψαν τη χώρα τους. Η Διεθνής Αμνηστία δηλώνει ικανοποιημένη από τη Γερμανία στο θέμα της χορήγησης ασύλου. Για παράδειγμα από τον Ιούλιο και μετά η χώρα θα δεχθεί 5.000 Σύρους πρόσφυγες ενώ από τις αρχές του χρόνου 4.000 Σύροι έχουν γίνει δεκτοί στη χώρα. Η Φραντσίσκα Βίλμαρ από τη Διεθνή Αμνηστία λέει σχετικά: «Στη Γερμανία υπάρχει ένα μεγάλο δίχτυ προστασίας και αποτελεί πρότυπο και για άλλες χώρες».

Το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στη Γερμανία τα επόμενα χρόνια δεν είναι σαφές. Μόλις πρόσφατα οι χώρες μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε κοινά μέτρα για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο. Με την ισχύουσα συμφωνία, το λεγόμενο Δουβλίνο ΙΙ, ο πρόσφυγας κάνει αίτηση για άσυλο στη χώρα στην όποια βρέθηκε πρώτη φορά. Μια συμφωνία, η οποία γεωγραφικά εξυπηρετεί τη Γερμανία αφού συνορεύει με πολλά άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και δύσκολα θα μπορούσαν να φθάσουν οι πρόσφυγες κατευθείαν σ'αυτήν.

Andreas Noll / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη