Η ΕΕ και η Γερμανία εκπαιδεύουν Σομαλούς στρατιώτες

Οι νέες δυνάμεις ασφαλείας και οι στρατιώτες που εκπαιδεύονται για τη Σομαλία ελπίζεται ότι θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της σταθερότητας και κυρίως της θαλάσσιας ασφάλειας. Δηλαδή θα συμμετέχουν ουσιαστικά και στην επιχείρηση ΑΤΑΛΑΝΤΑ, με στόχο την αποτελεσματική καταπολέμηση της πειρατείας.

Στα τέλη Ιουλίου ο υπΕξ της Γερμανίας Γκίντο Βεστερβέλε επισκέφθηκε την Ουγκάντα και το ευρωστρατηγείο στην Καμπάλα, όπου περίπου 200 Ευρωπαίοι εκπαιδευτές εκπαιδεύουν Σομαλούς στρατιώτες και αστυνομικούς. Αναμένεται εντός δύο ετών να έχουν εκπαιδευτεί 2000 Σομαλοί αστυνομικοί και στρατιώτες.

Ο Γερμανός υπΕξ επαίνεσε το έργο των Ευρωπαίων εκπαιδευτών στις κάμερες των αφρικανικών μίντια τονίζοντας ότι «αυτή η αποστολή είναι ένα σαφές μήνυμα αλληλεγγύης της ΕΕ προς τη Σομαλία και προς την Αφρική. Διότι πρέπει να συμπαραταχθούμε για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να αποκατασταθεί η σταθερότητα στη Σομαλία.»

Θα τηρηθεί το διεθνές δίκαιο από τους εκπαιδευόμενους στρατιώτες;

Το πρόγραμμα εκπαίδευσης των Σομαλών περιλαμβάνει από τη βασική στρατιωτική εκπαίδευση, μέχρι εξουδετέρωση ναρκοπεδίου και το σημαντικότερο: διαφώτιση γύρω από τους διεθνείς κανονισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την Χάρτα Προστασίας των παιδιών. Από τη Γερμανία έχουν αποσταλεί ήδη 13 εκπαιδευτές. Η αποστολή κοστίζει ετησίως 5 εκατομμύρια ευρώ και στοχεύει στο να μεταλαμπαδεύσει το μήνυμα πως οι στρατιώτες που εκπαιδεύονται θα συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Σομαλία και κυρίως ότι θα τηρούν απαρέγκλιτα τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Ο Κρίστιαν Μαρίτσκα, από το Αντιμιλιταριστικό Κέντρο Πληροφόρησης του Τύμπιγκεν, ένας από τους επικριτές της εμπλοκής της ΕΕ στη Σομαλία, υπογραμμίζει ότι για την τήρηση του διεθνούς δικαίου δεν υπάρχει κανένα εχέγγυο: «Στη Σομαλία διεξάγεται ένας βρώμικος, εμφύλιος πόλεμος. Στρατολογούνται και χρησιμοποιούνται παιδιά σαν στρατιώτες. Δεν τηρούνται οι διεθνείς κανόνες δικαίου, ούτε το δίκαιο του πολέμου. Κατά τη γνώμη μας πρόκειται για ένα μοιραίο εγχείρημα, εφ’ όσον η ΕΕ εκπαιδεύει περαιτέρω αστυνομικούς και στρατιώτες χωρίς να υπάρχει δέσμευση για το που και πως θα χρησιμοποιηθούν.»

Να σημειώσουμε ότι η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση Human Rights Watch έχει καταγγείλει επανειλημμένα τον σομαλικό στρατό για παραβίαση των διεθνών συνθηκών. Π.χ. έχει τεκμηριώσει και δημοσιεύσει περιπτώσεις, όπου Σομαλοί στρατιώτες επιτίθενται με εμπρηστικές χειροβομβίδες σε σπίτια του Μογκαντίσου, γιατί υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις πως ακραίοι ισλαμιστές είχαν βρει εκεί κρησφύγετο. Τέτοιου είδους πολεμικές επιχειρήσεις απαγορεύονται από το διεθνές δίκαιο, διότι ο επιτιθέμενος δεν διακρίνει τους ενόπλους από τους αμάχους. Πέραν τούτου ο σομαλικός στρατός έχει καταγγελθεί επανειλημμένα ότι στρατολογεί πρόσφυγες και παιδιά. Γεγονός που κατήγγειλε τον Μάιο στην ετήσια έκθεσή του ο γ.γ των ΗΕ Μπαν-Κι-Μουν.

Γιατί η ΕΕ δεν φροντίζει για την οικοδόμηση κρατικών δομών;

Αυτός είναι ο λόγος που το Κόμμα της Αριστεράς στη Γερμανία καταγγέλλει το υπουργείο Εξωτερικών ότι εκπαιδεύει παιδιά – στρατιώτες.

Ο Γερμανός υπΕξ Γκίντο Βεστερβέλε απέρριψε τις κατηγορίες δηλώνοντας ότι γίνονται ιατρικές εξετάσεις για να καθοριστεί η πραγματική ηλικία των στρατολογούμενων.

Παρ’ όλα αυτά εκφράστηκαν επιφυλάξεις και στο ευρωκοινοβούλιο. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση της Πορτογαλίδας ευρωβουλευτού Άνα Γκόμεζ: «Στη Σομαλία δεν υπάρχει ουσιαστικά κυβέρνηση. Έτσι ελλοχεύει ο κίνδυνος οι εκπαιδευόμενοι από τους Ευρωπαίους να τροφοδοτήσουν τις στρατιές των παραστρατιωτικών οργανώσεων π.χ. της Αλ-Σαμπάαμπ. Η ΕΕ οφείλει να επανεξετάσει το πρόγραμμα αυτό και να φροντίσει πρωτίστως για την οικοδόμηση κρατικών δομών και όχι για την εκπαίδευση στρατιωτών.»

Οι ανησυχίες των ευρωβουλευτών στηρίζονται και σε μια προηγούμενη εμπειρία. Στο παρελθόν η Γερμανία είχε χρηματοδοτήσει την εκπαίδευση Σομαλών αστυνομικών με ένα εκατομμύριο ευρώ. Όμως πάνω από 1.000 τέλεια εκπαιδευμένοι αστυνομικοί «εξαφανίστηκαν» μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής τους. Ειδικοί εκτιμούν ότι υπηρετούν στις ισλαμιστικές, παραστρατιωτικές οργανώσεις.

Daniel Pelz/Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου