Η επικίνδυνη αποστολή των επιθεωρητών

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από το ξενοδοχείο των επιθεωρητών στη Δαμασκό μαίνονται οι μάχες ανάμεσα στα κυβερνητικά στρατεύματα και τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Οι διεθνείς επιθεωρητές καλούνται να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους μεσούντος ενός εμφυλίου πολέμου, στον οποίο έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι. Μέχρι στιγμής πάντως, η συριακή κυβέρνηση επιδεικνύει διάθεση συνεργασίας, τονίζει ο διευθυντής του OPCW Αχμέτ Ουζουμτσού σε συνέντευξη τύπου στη Χάγη της Ολλανδίας. Όπως μάλιστα αναφέρει, «οι πρώτες επιθεωρήσεις έλαβαν χώρα στις 6 και 7 Οκτωβρίου και ένα μέρος του εξοπλισμού έχει ήδη καταστραφεί».

Oι επιθεωρητές έχουν χρησιμοποιήσει κοπτικά εργαλεία για να καταστρέψουν οβίδες και πυραυλικές κεφαλές. Η χειρωνακτική δουλειά γίνεται από τον ίδιο το συριακό στρατό υπό την επίβλεψη των επιθεωρητών. Τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα, καθώς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απαιτεί την καταστροφή όλων των εγκαταστάσεων παραγωγής μέχρι την 1η Νοεμβρίου. Πάντως κάτι τέτοιο δεν θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο, εκτιμά ο Ραλφ Τραπ, πρώην συνεργάτης του Οργανισμού για την Απαγόρευση Χημικών Όπλων. «Πρόκειται για μηχανικές διαδικασίες. Μπορεί κανείς να ανοίξει ρωγμές στον εξοπλισμό, να κόψει σωληνώσεις ή ακόμα και να εγχύσει μπετόν στα δοχεία στα οποία αναμειγνύονται οι χημικές ουσίες» τονίζει ο Γερμανός εμπειρογνώμων.

Πρώτα, αλλά αποφασιστικά βήματα

Σε κάθε περίπτωση η διαδικασία είναι καθοριστική, γιατί τα νευροπαραλυτικά αέρια, όπως το Sarin, απελευθερώνουν τις τοξικές ουσίες τους μετά την έκρηξη της ρουκέτας ή του βλήματος που τα μεταφέρει. Εάν λοιπόν καταστραφούν όλες οι εκρηκτικές ύλες και όλες οι εγκαταστάσεις παραγωγής, τα επικίνδυνα αυτά χημικά όπλα δεν θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν. Όσο για τις κεφαλές που φέρουν ήδη χημική γόμωση, μπορούν να αχρηστευθούν σε ειδικό κλίβανο. Ωστόσο αυτή η διαδικασία θεωρείται πιο περίπλοκη και χρονοβόρα.

Η πολυεθνική εταιρία Dynasafe, με γερμανικό μάνατζμεντ, είναι μία από τις λίγες επιχειρήσεις που ειδικεύονται σε παρόμοιες διαδικασίες. Στις εγκαταστάσεις της εταιρίας οι πυραυλικές κεφαλές πυρακτώνονται μέχρι να αχρηστευθούν μέσα σε ειδικό προστατευτικό δοχείο που αποκλείει κάθε διαρροή. Ο μάνατζερ της εταιρίας Χόλγκερ Βάιγκελ εξηγεί ότι «στο τέλος αυτής της διαδικασίας τα παλιοσίδερα έχουν πυρακτωθεί τόσο πολύ, που πηγαίνουν κατευθείαν στην ανακύκλωση, ενώ τα αέρια των καύσεων έχουν φιλτραριστεί τόσο, που οι τιμές επικινδυνότητας πέφτουν κάτω από τα προβλεπόμενα όρια».

Το πρόβλημα της ασφάλειας στη Συρία

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την καταστροφή των χημικών όπλων στη Συρία είναι η έλλειψη ασφάλειας. Τα κυβερνητικά στρατεύματα μπορεί να φαίνεται ότι ελέγχουν όλες τις εγκαταστάσεις παραγωγής και απόθεσης, αλλά η μεταφορά των όπλων σε κάποιο κεντρικό σημείο, όπου θα αποθηκευθούν και θα καταστραφούν, παραμένει δύσκολη και εγκυμονεί κινδύνους.

Είναι μία μεγάλη πρόκληση για τους διεθνείς επιθεωρητές, λέει ο πρώην συνεργάτης του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων Ραλφ Τραπ: «Με νομικά μέσα μόνο την κυβέρνηση μπορούμε να αναγκάσουμε να συνεργαστεί μαζί μας. Όσο για την αντιπολίτευση, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να απευθύνουμε έκκληση συνεργασίας και στήριξης».

Markus Lütticke / Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ.σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής