Η επιστήμη με πολύ απλά λόγια

Ο τούρκος βιοψυχολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ρουρ του Μπόχουμ Ονούρ Γκιντιρκίν ενδιαφέρονταν πάντα για τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου: πως σκέπτεται, πως μαθαίνει, πως θυμάται. Ειδικεύεται στη σχέση βιολογικών διαδικασιών και μηχανισμών που παρατηρούνται στο ανθρώπινο σώμα και τη συμπεριφορά.

Όμως ο καθηγητής δεν είναι μόνο ένας αναγνωρισμένος επιστήμονας. Είναι ειδικός στο να εξηγεί πολύπλοκες επιστημονικές έννοιες με απλά λόγια και μάλιστα χωρίς να χρησιμοποιεί επιστημονική ορολογία. Ακριβώς για αυτή του την επίδοση βραβεύθηκε με το Βραβείο Επικοινωνίας της Γερμανικής Εταιρείας Επιστημονικών Ερευνών, που συνοδεύεται με έπαθλο 50.000 ευρώ. Με το βραβείο αυτό η επιστημονική κοινότητα τιμά κάθε χρόνο ερευνητές που είναι σε θέση να εξηγήσουν όσο το δυνατόν πιο απλά το έργο τους στην κοινή γνώμη και τα μέσα ενημέρωσης.

Ο 56χρονος βιοψυχολόγος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις διαφορές μεταξύ του δεξιού και αριστερού τμήματος του εγκεφάλου. «Οι ασυμμετρίες στην όραση των περιστεριών μοιάζουν με εκείνες του ανθρώπου», εξηγεί ο Ονούρ Γκιντιρκίν: «Δεν γνωρίζουμε τους λόγους, αλλά και μόνο το γεγονός ότι υπάρχουν ομοιότητες είναι εντυπωσιακό». Για να καταλάβει καλύτερα τον ανθρώπινο εγκέφαλο κάνει ένα πείραμα: Τοποθετεί ένα περιστέρι σε ένα κουτί. Η μια πλευρά του κουτιού καλύπτεται από οθόνη αφής, στην οποία εμφανίζεται ένα στρογγυλό κόκκινο κουμπί. Ακριβώς από πίσω βρίσκεται η τροφή. Μετά από μερικές επαναλήψεις το περιστέρι μαθαίνει πως όταν εμφανιστεί το κόκκινο κουμπί στην οθόνη και το ενεργοποιήσει με το ράμφος θα φθάσει στους σπόρους. «Τα περιστέρια μαθαίνουν γρήγορα και έχουν την ικανότητα να θυμούνται», λέει ο επιστήμονας.

Γιατί οι γυναίκες δεν τα καταφέρνουν στο παρκάρισμα;

Συχνά ο Ονούρ Γκιντιρκίν ασχολείται με ερωτήματα που απασχολούν και τους απλούς ανθρώπους, όπως για παράδειγμα γιατί οι άνδρες σταθμεύουν το αυτοκίνητο καλύτερα από τις γυναίκες. Με βάση τα πειράματα που έκανε εξηγεί ότι οι γυναίκες δυσκολεύονται να αντιληφθούν αρχικά τη στροφή που πραγματοποιεί το όχημα που οδηγούν. Με την πάροδο του χρόνου όμως εμφανίζεται και μια ψυχολογική πτυχή. Οι γυναίκες φοβούνται να παρκάρουν. «Επομένως, στην αρχή το πρόβλημα σχετίζεται με τη βιολογία και στο τέλος με την ψυχολογία», δηλώνει ο καθηγητής.

Ο Ονούρ Γκιντιρκίν είναι ιδιαίτερα αγαπητός στους φοιτητές του, αλλά και εκείνους που ενδιαφέρονται για επιστημονικά θέματα. «Η δική μου σκέψη και οι σκέψη πολλών άλλων αποτελείται από τη διάδραση δισεκατομμυρίων νευρώνων. Ένας νευρώνας από μόνος του δεν είναι και πολύ έξυπνος. Είναι η επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων, μέσω της οποίας η σκέψη μας αποκτά βάθος και πολυπλοκότητα», λέει ο τούρκος επιστήμονας.

Gudrun Heise / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου