Η Επιτροπή της Βενετίας καταδικάζει την πολωνική κυβέρνηση

Παρ' όλη την κριτική του Συμβουλίου της Ευρώπης η πολωνική κυβέρνηση επιμένει στην πολιτική της όσον αφορά το Συνταγματικό Δικαστήριο. Η απόφαση, σύμφωνα με την οποία οι συνταγματικοί δικαστές κήρυξαν άκυρη την αμφισβητούμενη μεταρρύθμιση του δικαστηρίου τους, δεν δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης. Για τον λόγο αυτό η απόφαση του δικαστηρίου δεν έχει ισχύ και δε γίνεται να εφαρμοστεί.

Η Πολωνία βρίσκεται σε πολιτική κρίση από τον περασμένο Δεκέμβρη, όταν το συντηρητικό κυβερνών κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) επέβαλε παρ' όλες τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη, με τις οποίες αποδυναμώθηκε το Συνταγματικό Δικαστήριο. Για την επικύρωση των αποφάσεών του χρειάζεται πλέον μία πλειοψηφία των δύο τρίτων αντί για την απλή πλειοψηφία που ίσχυε μέχρι πρότινος. Επιπλέον για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων είναι αναγκαίο να είναι παρόντες 13 από τους 15 δικαστές και όχι 9 όπως παλαιότερα.

Έντονη κριτική από την ΕΕ

Η Επιτροπή της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης καταδικάζει τις μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αποδυναμώνουν τις δικαστικές αρχές και θέτουν σε κίνδυνο το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία στην Πολωνία, σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής που δόθηκε την Παρασκευή στη δημοσιότητα. Η Επιτροπή δεσμεύτηκε επίσης για να κάνει ό,τι μπορεί, ώστε να δημοσιευτεί η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η άποψή της ωστόσο δεν είναι δεσμευτική για την πολωνική κυβέρνηση.

Το πόρισμα της Επιτροπής της Βενετίας αναμενόταν με μεγάλο ενδιαφέρον από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ολλανδική προεδρία της ΕΕ ξεκίνησε μια διαδικασία ελέγχου του κράτους δικαίου της Πολωνίας με αφορμή τις μεταρρυθμίσεις στην δικαιοσύνη και άλλους αμφιλεγόμενους νόμους. Το γεγονός αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία της ΕΕ. Η πρωθυπουργός της Πολωνίας Μπεάτα Σίντβο αποφάσισε να παραδώσει το πόρισμα της Επιτροπής της Βενετίας στο κοινοβούλιο.

Από την άλλη πλευρά ανάμεσα στους πολίτες της χώρας αυξάνεται η αγανάκτηση. Νέες διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα υπέρ της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, ενώ πολιτικοί της αντιπολίτευσης ζητούν την απόσυρση του νόμου της συντηρητικής κυβέρνησης. «Παλαιότερα οι Πολωνοί διαδήλωναν, για να αλλάξει το σύστημα, τώρα διαδηλώνουν για να διατηρηθεί ως έχει» δήλωσε ο Ρ. Πέτρου, πρόεδρος του φιλελεύθερου κόμματος Nowoczena.

Μετά την αλλαγή καθεστώτος το 1989 η χώρα δεν έχει ζήσει ανάλογη συνταγματική κρίση. «Όλη η Πολωνία πρέπει να καταλάβει, ότι η αντιπολίτευση είναι ενωμένη» είπε ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Μπόρις Μπούντκα. Και πρόσθεσε με νόημα: «Σε αντίθεση με εκείνους που θέλουν να πάρουν το δίκαιο με το μέρος τους, εμείς στεκόμαστε από την μεριά του δικαίου».

Δημήτρης Ελευθεράκης (afp, dpa)