Η Λογοτεχνική Συνάντηση της Λυβέκης

Στη λογοτεχνική συνάντηση πήραν μέρος οι συγγραφείς Τίλμαν Σπένγκλερ, η Κάτγια Λάνγκε - Μίλερ, ο Μίχαελ Μπένγιαμιν, ο Μίχαελ Κουμπφμίλερ και ο Ματίας Πολίτικι. Αυτή η λογοτεχνική συνάντηση θυμίζει την ‘Ομάδα 47’, που από το 1947 ως το 1967 έδωσε τον τόνο όχι μόνο σε λογοτεχνικά, αλλά και σε πολιτικά θέματα. Ο Γκίντερ Γκρας εμπνευστής της «Λογοτεχνικής Συνάντησης της Λυβέκης», όπως είναι ο επίσημος τίτλος της ομάδας, εξηγεί πως δεν πρόκειται για συνέχεια της θρυλικής ‘Ομάδας 47’, μέλη της οποίας ήταν μεταξύ άλλων και ο Άλφρεντ Αντερς, ο Βάλτερ Κόλμπενχοφ και ο Χανς Βέρνερ - Ρίχτερ:

«Δεν είμαστε η συνέχεια της ‘Ομάδας 47’. Κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να επαναληφθεί. Μεταξύ μας δεν υπάρχει ένας Χανς Βέρνερ Ρίχτερ. Αλλά ούτε και οι συνθήκες της Γερμανίας του 1940 και του 1950 μπορούν να συγκριθούν με το σήμερα».

Η ομάδα ανακήρυξε ‘βασιλιά’ τον εμπνευστή της συνάντησης, Γκίντερ Γκρας: «Πώς το είπατε; Είναι ο βασιλιάς! Θέλουμε να παραμείνουμε καθαρά αντιδημοκρατικοί. Έτσι μας αρέσει», συμπληρώνει ο Ματίας Πολίτικι.

Η συνάντηση είναι καθαρά λογοτεχνικού χαρακτήρα, αποφάσισαν τα μέλη της, και αφού όρισαν το ‘βασιλιά’ τους και ξεκαθάρισαν τους στόχους, επιδόθηκαν σε τι άλλο; Στην ανάγνωση κειμένων. Τα περισσότερα κείμενα δεν έχουν εκδοθεί ακόμα, πράγμα που κάνει την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των συγγραφέων ακόμα πιο σημαντική για τη δουλειά τους. Στην πολιτική στράφηκε η συζήτηση μόνο, όποτε ήταν απαραίτητο, επισημαίνει η Εύα Μενάσε: «Μιλήσαμε και για πολιτική, αλλά μόνο αν αυτό ήταν απαραίτητο λόγω κειμένου. Η πολιτική συζήτηση είχε πάντα συγκεκριμένη λογοτεχνική αφορμή».

Ο Γκίντερ Γκράς δεν κάλεσε παρά μόνο συναδέλφους. Οι κριτικοί λογοτεχνίας δεν παραβρέθηκαν στη συζήτηση. Γιατί;

«Έχω μια εμπειρία, βλέπετε, π.χ η ‘Ομάδα 47’, στην οποία κι εγώ είχα πάρει μέρος: Στην αρχή όλα λειτουργούσαν καλά, όσο οι ίδιοι οι συγγραφείς διατύπωναν τις απόψεις τους και συζητούσαν. Σιγά - σιγά όμως πήραν τα σκήπτρα οι κριτικοί λογοτεχνίας, όπως ο Ράιχ - Ρανίκι, έως ότου οι συγγραφείς σιώπησαν εντελώς».

Η συνάντηση της Λογοτεχνικής Ομάδας της Λυβέκης έκλεισε με μια διάλεξη ανοιχτή για το κοινό. Με κείμενα χιουμοριστικά, ειρωνικά, με κείμενα που εκδόθηκαν με επιτυχία στο παρελθόν, αλλά και με ανέκδοτα αποσπάσματα. Ποιοι θα πάρουν μέρος την επόμενη φορά δεν είναι σίγουρο. Οι…υπήκοοι, αλλά και ‘ο βασιλιάς’ συμφωνούν σε ένα, όπως μαρτυρά, ο Τίλμαν Σπένγκλερ:

«Θα λειτουργήσουμε σύμφωνα με τις αρχές της …αναρχίας».