Η Μαύρη Ήπειρος και η κρίση

Η οικονομική κρίση χτυπά τη Μαύρη Ήπειρο καθυστερημένα, αλλά αδυσώπητα.

Πριν από 8 μήνες πολλοί ήταν οι Αφρικανοί ηγέτες και οι ειδικοί που εκτιμούσαν ότι η Αφρική δεν πρόκειται να πληγεί από την οικονομική κρίση ή τουλάχιστον δεν θα είναι τόσο μεγάλη η καθοδική πορεία των οικονομιών της.

Η εκτίμηση αυτή ήταν εκ πρώτης όψεως αληθοφανής, εφ’ όσον οι αφρικανικές χώρες χρηματοδοτούσαν τις πιστώσεις τους με πρώτες ύλες, όπως πετρέλαιο και ουράνιο, και σπάνια με κερδοφόρα χρηματοπιστωτικά πακέτα.

Εδώ και δύο μήνες όμως επαληθεύονται οι εκτιμήσεις ορισμένων οικονομολόγων που μιλούσαν για βαθιά οικονομική κρίση και στις αφρικανικές οικονομίες, αλλά ετεροχρονισμένη, εξ αιτίας της δομής τους.

Στο μισό η οικονομική ανάπτυξη στις αφρικανικές χώρες

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD) το αφρικανικό ΑΕΠ θα μειωθεί στο μισό για το τρέχον έτος 2009. Η Νιγηρία π.χ. βρίσκεται ήδη στον αστερισμό των ισχνών αγελάδων. Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Μανσούρ Μουχτάρ δηλώνει απελπισμένος: «Εάν η οικονομική ανάπτυξη στις βιομηχανικές χώρες ακολουθεί πτωτική τάση, αυτό σημαίνει ότι συρρικνώνεται ταυτόχρονα και επικίνδυνα η ζήτηση των προϊόντων μας. Δεν παίρνουμε παραγγελίες και έτσι τα έσοδα των δημοσίων ταμείων μειώνονται.»

Τα έσοδα των δημοσίων ταμείων της Νιγηρίας καλύπτονται τουλάχιστον κατά 80% από τις εξαγωγές πετρελαίου. Σε εποχές κρίσης όμως οι βιομηχανικές και αναπτυσσόμενες χώρες περιορίζουν εξ αντικειμένου την ‘ενεργειακή τους δίψα’ και έτσι πέφτει η τιμή του πετρελαίου, όπως συνέβη το καλοκαίρι, που η τιμή του πετρελαίου έπεσε κατά 70%. Έτσι χάθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια για τα δημόσια ταμεία της Νιγηρίας και ασφαλώς από τον Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα δίνονται με το σταγονόμετρο δάνεια και πιστώσεις από τις ξένες τράπεζες, ενώ οι τιμές των μετοχών και των κρατικών ομολόγων της χώρας έπεσαν δραματικά.

Αναστολή έργων υποδομής και μείωση μεταναστευτικού συναλλάγματος

Τα χειρότερα όμως για όλες τις αφρικανικές χώρες είναι η ξαφνική αναστολή προγραμμάτων υποδομής -κυρίως με την Κίνα και την Ινδία- και η απότομη συρρίκνωση του μεταναστευτικού συναλλάγματος που έστελναν στις πατρίδες τους οι Αφρικανοί εργαζόμενοι σε βιομηχανικές χώρες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Σενεγάλη που ετησίως το μεταναστευτικό συνάλλαγμα άγγιζε τα 850 εκατομμύρια ευρώ.

Ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IWF) Ντομινίκ Στρος-Καν επισημαίνει: «Τα τελευταία χρόνια η οικονομική ανάπτυξη στην Αφρική ήταν σημαντική, αλλά οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης -για την οποία δεν είναι καθόλου υπεύθυνη η Αφρική- καταστρέφουν τώρα τα οικονομικά επιτεύγματα των αφρικανικών χωρών. Είναι επομένως ευθύνη των πλούσιων χωρών να συνεισφέρουν στη διατήρηση όλων αυτών που επιτεύχθηκαν την προηγούμενη δεκαετία.»

Ως γνωστόν στις αρχές του 2009 το IWF και οι 20 μεγαλύτερες βιομηχανικές χώρες του κόσμου αποφάσισαν να αυξήσουν την αναπτυξιακή τους βοήθεια για τις οικονομίας που πλήττονται σοβαρά από την κρίση ανάμεσα σε αυτές και τις αφρικανικές.

Τελικά ούτε η Αφρική έμεινε αλώβητη από την κρίση και τα χειρότερα έπονται:

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του OΑΣΕ η Αγκόλα, που είναι η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου της Αφρικής, η Δημοκρατία του Κονγκό, το Τσαντ και οι Σεϋχέλλες θα υποστούν ισχυρά πλήγμα στην οικονομική τους ανάπτυξη, ενώ στη Ν. Αφρική, στην ισχυρότερη οικονομία της Μαύρης Ηπείρου, εκτιμάται ότι η ανάπτυξη του ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες (από 3,1% το 2008 σε 1,1% το 2009).

Dugge/Παπαναγιώτου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης