Η νέα οδηγία της Κομισιόν για τις χημικές ουσίες αφήνει κενά στην προστασία του πολίτη.

Επί διόμιση χρόνια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοίμαζε τη νέα οδηγία για τις χημικές ουσίες που στόχο είχε την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Στο διάστημα αυτό μαινόταν ένας άγριος πόλεμος των διαφόρων λόμπι. Ο Γερμανός καγκελάριος Σρέντερ και ο Γάλλος πρόεδρος Σιράκ πήραν το μέρος της χημικής βιομηχανίας ζητώντας από την επίτροπο για θέματα περιβάλλοντος Μάργκοτ Βάλστρομ η νέα οδηγία να μην περιλαμβάνει πολύ αυστηρές διατάξεις, οι οποίες θα είχαν σαν αποτέλεσμα την αποβιομηχανοποίηση της Ευρώπης και την κατάργηση πολλών θέσεων απασχόλησης. Μέσω του Διαδικτύου 6000 επιχειρήσεις και ορισμένες κυβερνήσεις, έδωσαν στοιχεία και εξέφρασαν την άποψή τους. Η Βάλστρομ ικανοποίησε ένα μεγάλο μέρος των αιτημάτων της χημικής βιομηχανίας. Το νέο σύστημα καταγραφής και τεκμηρίωσης χιλιάδων χημικών ουσιών, το οποίο θα πρέπει να χρηματοδοτήσει η βιομηχανία δεν θα κοστίσει 30 δις ευρώ, αλλά μόνον 3 δις μέχρι το έτος 2005. Μια νέα υπηρεσία της ΕΕ θα καταχωρήσει, θα ελέγξει και θα δώσει την έγκρισή της σε 30.000 από τις 100.000 περίπου χημικές ουσίες που κυκλοφορούν και δεν έχουν ποτέ αξιολογηθεί γιατί κυκλοφόρησαν στο εμπόριο προτού τεθεί σε ισχύ ένα πρώτο σύστημα έγκρισής τους το 1981.

"Γνωρίζουμε", τόνισε η Βάλστρομ, «ότι εμφανίζονται χημικές ουσίες ακόμη και εκεί που δεν πρέπει να υπάρχουν όπως στο μητρικό γάλα και στα άγρια ζώα. Εχουμε αυξημένα κρούσματα καρκίνου και αλλεργιών. Οι επικίνδυνες χημικές ουσίες δημιουργούν προβλήματα η επίλυση των οποίων κοστίζει πολύ και στο τέλος τον λογαριασμό πρέπει να τον πληρώσουμε όλοι".

"Παρακαλώ μην κάθεστε, η πολυθρόνα αυτή μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία σας". Είναι υπερβολή βέβαια, αλλά υπάρχουν σκέψεις για τη σήμανση προϊόντων ανάλογη με αυτή που προβλέπεται για τα προϊόντα καπνού. Διότι ο στόχος της νέας οδηγίας δεν είναι άλλος από την καλύτερο έλεγχο για την προστασία της υγείας των καταναλωτών. Οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν τι κρύβει ο πολύχρωμος κόσμος των καταναλωτικών προϊόντων και ποιά είναι η επίδραση των διάφορων χημικών στοιχείων, που περιέχουν οι ηλεκτρικές συσκευές, τα έπιπλα, τα χρώματα. Ο Κρίστιαν Χέι γενικός γραμματές του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων σε θέματα περιβάλλοντος της γερμανικής κυβέρνησης αναφέρει σχετικά ότι: "Πριν από λίγο διάστημα η Γκρινπις βρήκε σε μπλουζάκια του Ντίσνεϋ χημικά που επηρεάζουν τις ορμόνες".

Προβληματικά είναι τα πολυβινυλοχλωρίδια γνωστά και ως PVC, τα οποία θεωρούνται ύποπτα για πρόκληση ορμονικών διαταραχών. Πολυβινυλοχλωρίδια χρησιμοποιούνται στις μοκέτες σε ορισμένα τραπεζομάντηλα και πλαστικά καθημερινής χρήσης. Υπερβολές; Ισως γιατί ακόμη και χωρίς τη νέα οδηγία οι χημικές ουσίες θα πρέπει να ταξινομούνται σε ειδικούς καταλόγους όταν είναι καρκινογόνες προκαλούν ζημιά στα γονίδια και στη γονιμοποίηση. Ωστόσο μέχρι στιγμής μόνον 10.000 από τις 30.000 χημικές ουσίες που προβλέπει η νέα οδηγία έχουν ελεγχθεί και ταξινομηθεί. "Δεν πρόκειται να εκπληρωθούν οι ελπίδες μας για περισσότερη διαφάνεια", συνεχίζει ο Χέι. "Θα είμαστε σε θέση μόνο υπό εξαιρετικά απαγορευτικούς όρους να γνωρίζουν τί περιέχει το κάθε προϊόν.
Είναι ελάχιστες οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών στο θέμα μετάδοσης των πληροφοριών στους εμπόρους και στους καταναλωτές. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρόκειται για ουσιαστικές πληροφορίες".
Ενα ακόμη πρόβλημα είναι το όριο βάρους που προβλέπει η οδηγία. Η καταγραφή και η σχετική έκθεση για την ασφάλεια των χημικών ουσιών είναι υποχρεωτική όταν η παραγωγή τους ξεπερνά τους δέκα τόνους. Αλλά στις χημικές ουσίες όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν είναι η ποσότητα αυτή που μετράει.