Η πορεία του NPD προς την απαγόρευση

Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο στην Καρλσρούη καλείται να αποφασίσει σχετικά με την απαγόρευση του νεοναζιστικού κόμματος NPD. Οι προϋποθέσεις για την απαγόρευση ενός κόμματος είναι φυσικά αυστηρότατες. Στη Γερμανία όλα τα κόμματα θεωρούνται εγγυητές της ορθής λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος. Για να απαγορευθεί ένα κόμμα θα πρέπει να ενεργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να απειλεί με κατάλυση της δημοκρατικής τάξης και την ύπαρξη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Συγκεκριμένες αποδείξεις για τον μη συνταγματικό χαρακτήρα του κόμματος θα πρέπει να συλλέγονται για μεγάλο χρονικό διάστημα και να παρουσιάζονται στο δικαστήριο.

Κανένας άλλος θεσμός δεν είναι αρμόδιος για να αποφασίσει για την απαγόρευση ενός κόμματος παρά μόνο το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο μέσα σε ένα αυστηρό νομικό πλαίσιο. Μια απόφαση σχετικά με την απαγόρευση κόμματος μπορεί να εκδοθεί εάν αποφασίσουν τα δυο τρίτα των δικαστών που εκδικάζουν την υπόθεση. Αίτηση για την εκδίκαση μιας τέτοιας υπόθεσης μπορεί να υποβάλει μόνο η Ομοσπονδιακή Βουλή, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο ή η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση. Μπορούν από κοινού ή και μεμονωμένα να υποβάλλουν την αίτηση.

Το κόμμα που απαγορεύθηκε δεν επιτρέπεται να δημιουργήσει διάδοχο κόμμα. Διαλύονται πλήρως οι δομές του. Η περιουσία του κόμματος μπορεί να κατασχεθεί.

Δυο περιπτώσεις απαγορεύσεων

Στην Γερμανία υπήρξαν μέχρι σήμερα δυο περιπτώσεις απαγόρευσης κομμάτων. Το 1952 απαγορεύτηκε το «Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ράιχ» (SRP). Το κόμμα εκπροσωπούσε τις ιδέες του Εθνικοσοσιαλισμού και πίστευε πως η εξόντωση των Εβραίων ήταν απαραίτητη.

Το 1957 ακολούθησε η απαγόρευση του «Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας» (KPD). Το κόμμα καλούσε σε «επαναστατική ανατροπή» του πρώτου ομοσπονδιακού καγκελαρίου, του «καθεστώτος Αντενάουερ». To κόμμα δεν αποδεχόταν την ελεύθερη έκφραση της γνώμης και στόχος ήταν η εγκαθίδρυση της «δικτατορίας του προλεταριάτου».

Το NPD και οι προσπάθειες απαγόρευσης

Η Ομοσπονδιακή Βουλή, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο και η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση προσπάθησαν ήδη το 2001 να επιτύχουν μια απαγόρευση του NPD. To 2003 όμως το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή και δεν εκδίκασε την υπόθεση επί της ουσίας. Ο λόγος ήταν ότι μέλη της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος είχαν καταφέρει να παρεισφρήσουν σε ανώτερα κλιμάκια του κόμματος και να συλλέξουν πληροφορίες, οι οποίες κατά την κρίση των δικαστών δεν θα εξασφάλιζαν μια δίκαιη δίκη και έτσι δεν έκριναν την υπόθεση επί της ουσίας.

Το 2013 το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, το οποίο εκπροσωπεί τα ομόσπονδα κρατίδια, προσέφυγε εκ νέου στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο. Οι αποδείξεις δεν βασίζονται πλέον σε μυστικούς συνεργάτες της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος, αλλά συνελέγησαν από άλλες ανεξάρτητες πηγές. Πολλοί ωστόσο αμφιβάλλουν ότι το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο θα καταφέρει να αποδείξει ότι το NPD «έχει μια αγωνιστική, επιθετική στάση απέναντι στην καθεστηκυία τάξη» όπως απαιτείται.

Βόλφγκανγκ Ντικ / Μαρία Ρηγούτσου