«Η σταθερότητα του ευρώ δεν κινδυνεύει»

Η Κομισιόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Ο ευρωπαίος επίτροπος Χοακίν Αλμούνια εκτιμά ότι κινδυνεύει η δημοσιονομική σταθερότητα πολλών χωρών της ΕΕ εξαιτίας της διόγκωσης των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι η υπερχρέωση κάποιων χωρών της ευρωζώνης θα δημιουργήσει προβλήματα στη σταθερότητα του ευρώ. Παράλληλα γίνεται όλο και πιο συχνά λόγος για την αναγκαιότητα αντικατάστασης του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές από κάποιο άλλο αποθεματικό νόμισμα.

«Βρισκόμαστε στην αρχή μιας ανοδικής πορείας»

Ο Μάνφρεντ Νόιμαν (Manfred Neumann) είναι ένας από τους κορυφαίους οικονομολόγους της Γερμανίας. Για πολλά χρόνια διηύθυνε το Ινστιτούτο Μελετών Διεθνούς Οικονομικής Πολιτικής (IIW) του Πανεπιστημίου της Βόννης. Και σήμερα είναι -μεταξύ άλλων- σύμβουλος του ομοσπονδιακού υπουργείου Οικονομίας. Ο καθηγητής Νόιμαν θεωρεί σημαντικό οικονομικό παράγοντα τη δημοσιονομική πειθαρχία, εκτιμά ωστόσο ότι η διόγκωση των ελλειμμάτων είναι αναπόφευκτη σε περιόδους κρίσης. Και παρά τα ενθαρρυντικά μηνύματα, όπως λέει, δεν έχουμε βγει ακόμη από αυτή.

«Ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρώπη θα κινηθεί του χρόνου στο 1%. Δεν είναι πολύ, αλλά θα έχουμε θετικό πρόσημο. Και αυτό συνιστά ένδειξη ότι η οικονομία αναθερμαίνεται. Αλλά η αβεβαιότητα είναι ακόμη μεγάλη. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό να υπάρξει μια μικρή υποχώρηση της ανάπτυξης. Παρά ταύτα εγώ είμαι πεπεισμένος ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας ανοδικής πορείας», επισημαίνει ο Γερμανός οικονομολόγος.

Η ΕΚΤ αντέδρασε σωστά

Ο Μάνφρεντ Νόιμαν δεν υποτιμά το πρόβλημα των ελλειμμάτων και του υπερβολικού δημοσίου χρέους πολλών χωρών της ευρωζώνης. Υποστηρίζει ωστόσο ότι προς το παρόν δεν απειλείται η σταθερότητα του ευρώ.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες η οικονομία στη ζώνη του ευρώ, αλλά δεν διακρίνω στην παρούσα φάση σοβαρά προβλήματα για το ενιαίο νόμισμα. Υπό την έννοια αυτή εκτιμώ ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολουθεί την ενδεδειγμένη πολιτική. Ενίσχυσε νωρίς τη ρευστότητα των τραπεζών και την ποσότητα του κυκλοφορούντος χρήματος στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το ζήτημα είναι τώρα η στρατηγική εξόδου από την πολιτική της ενίσχυσης της ρευστότητας. Αλλά στη φάση αυτή δεν βλέπω κινδύνους για το ευρώ. Υπάρχει βέβαια θεωρητικά το ενδεχόμενο μετατόπισης της ισοτιμίας ευρώ και δολαρίου, αλλά εγώ δεν θεωρώ πιθανό κάτι τέτοιο», δήλωσε ο κ. Νόιμαν.

«Στο μέλλον θα πρέπει οι κρατικοί προϋπολογισμοί να είναι πλεονασματικοί»

Η διόγκωση του δημόσιου χρέους στη Ελλάδα, την Ιταλία και άλλες χώρες είναι πιθανό να πλήξει το ενιαίο νόμισμα, μόνο εάν οι κυβερνήσεις αδρανήσουν, διευκρινίζει ο Γερμανός καθηγητής και προσθέτει: «Δεν πρόκειται για μια κατάσταση που θα προκαλέσει υποχρεωτικά δυσκολίες στο νόμισμα, εκτός εάν οι κυβερνήσεις των χωρών της ευρωζώνης δεν έχουν στο μέλλον τη δύναμη να αντιδράσουν και να μειώσουν τα ελλείμματα. Τα πακέτα αναθέρμανσης των οικονομιών χρηματοδοτούνται πάντα με νέα χρέη. Δεν είναι δυνατό, αλλά ούτε και επιθυμητό να χρηματοδοτηθούν με την επιβολή υψηλότερης φορολογίας. Κάτι τέτοιο θα ήταν αντιπαραγωγικό και θα επιδείνωνε την οικονομική κρίση. Άρα το ζήτημά μας είναι εάν η υπάρχει η πολιτική βούληση για επιστροφή στον σωστό δρόμο. Και αυτό ελπίζω».

Και ο σωστός δρόμος είναι η δημοσιονομική σταθερότητα. Στο μέλλον θα πρέπει οι κρατικοί προϋπολογισμοί να είναι πλεονασματικοί, τονίζει ο Γερμανός οικονομολόγος, υπενθυμίζοντας ότι το μεγάλο πρόβλημα στο εξής θα είναι το ασφαλιστικό. Θα πρέπει «να αναζητηθούν νέες ισορροπίες, καθώς οι εισφορές θα μειώνονται και αντίστοιχα θα αυξάνονται οι ανάγκες για τη χρηματοδότηση των συντάξεων».

«Δεν βρισκόμαστε ενώπιον μια καθοδικής πορείας του δολαρίου»

Αναφορικά με τη θέση του δολαρίου στις παγκόσμιες συναλλαγές και τις σκέψεις για αντικατάστασή του με κάποιο άλλο αποθεματικό νόμισμα, κάτι που φέρονται να μεθοδεύουν Κίνα και Ρωσία, ο Γερμανός οικονομολόγος επισήμανε ότι δεν θεωρεί πιθανή τώρα μια τέτοια εξέλιξη. «Όσο οι αραβικές χώρες του OPEC δεν συμφωνούν στον καθορισμό της τιμής του πετρελαίου σε άλλο νόμισμα εκτός από το δολάριο, δεν θεωρώ σοβαρό το ενδεχόμενο αντικατάστασης του δολαρίου», είπε ο κ. Νόιμαν.

Κανείς φυσικά δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο περαιτέρω υποτίμησης του δολαρίου σε ένα πλαίσιο διαφορετικό από αυτό των σημερινών συνήθων αυξομειώσεων. Και αυτό θα δημιουργούσε προβλήματα στην αμερικανική οικονομία.

«Η υποτίμηση του δολαρίου θα είναι μεγάλη μόνο εάν η Κίνα αποφασίσει να αλλάξει τη σύνθεση των συναλλαγματικών της αποθεμάτων σε βάρος του αμερικανικού νομίσματος και υπέρ του ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση θα μειωνόταν το ποσοστό χρηματοδότησης των αμερικανικών ελλειμμάτων από την Κίνα. Αυτό θα προκαλούσε προβλήματα στο δολάριο. Αλλά προς το παρόν παρατηρούμε αυξομειώσεις της ισοτιμίας του αμερικανικού νομίσματος. Δεν βρισκόμαστε ενώπιον μια καθοδικής πορείας του δολαρίου», καταλήγει ο Μάνφρεντ Νόιμαν.

Συνέντευξη, ρεπορτάζ: Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης