Η τέχνη των καρτ-ποστάλ

Σύντομα μηνύματα όπως το παραπάνω αποστέλλονται στις μέρες μας κατά κανόνα με SMS ή μέσω ίντερνετ. Στις αρχές του 20αι. όμως, οι καρτ-ποστάλ αποτελούσαν το πιο διαδεδομένο μέσο. Οι πιο δημιουργικοί σχεδίαζαν μάλιστα τις δικές τους παραστάσεις πάνω στην κάρτα. Διάσημοι σχεδιαστές του είδους είναι μεταξύ άλλων η καλλιτεχνική ομάδα Brücke (ελλην. Γέφυρα) από τη Δρέσδη.

Στη μία πλευρά η διεύθυνση και το γραμματόσημο, στην άλλη η εικόνας και το μήνυμα -όπως σε αυτήν την κάρτα του καλλιτέχνη Καρλ Σμιτ-Ρότλουφ. Τα Γερμανικά Ταχυδρομεία επέτρεψαν το 1905 να γράφεται κείμενο και στην όψη με τη διεύθυνση του παραλήπτη, με αποτέλεσμα να δοθεί περισσότερος χώρος στην εικόνα. Οι κάρτες αλληλογραφίας αγαπήθηκαν πολύ σύντομα από τους Γερμανούς.

Η αγορά έτοιμων, τυπωμένων καρτ-ποστάλ, που κυκλοφορούσαν ήδη από το 1900, ήταν κάτι που απέρριπταν κατηγορηματικά πολλοί καλλιτέχνες της εποχής. Ένας από αυτούς ήταν και ο σχεδιαστής αυτής της κάρτας, Μαξ Πέχσταϊν.

Μία έκθεση στο Μουσείο Ernst Barlach Haus του Αμβούργου παρουσιάζει καρτ-ποστάλ της καλλιτεχνικής ομάδας Brücke. Πολλές από αυτές φέρουν πάνω τους μίνι έργα τέχνης και χρησιμοποιούνταν από τους καλλιτέχνες ως πρόχειρο μέσο διάδοσης καλλιτεχνικών δημιουργημάτων.

Οι κάρτες αποτελούσαν κατά κανόνα μοναδικά αντίτυπα. Μερικές μάλιστα χρησίμευαν και σαν προσχέδιο πινάκων ζωγραφικής. Η λουόμενη που απεικονίζεται δεξιά στην καρτ-ποστάλ του Έρνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, συναντάται και πάλι αργότερα σε έναν πίνακα ζωγραφικής του ίδιου.

Η καρτ-ποστάλ ήταν στις αρχές του 20αι. ό,τι είναι σήμερα -τηρουμένων των αναλογιών- τα γραπτά μηνύματα μέσω κινητού τηλεφώνου. Στις πόλεις η διανομή της αλληλογραφίας γινόταν τότε δύο με τρεις φορές ημερησίως.

Για τους ιστορικούς τέχνης οι καρτ-ποστάλ αποτελούν σημαντική πηγή γνώσης και μελέτης του έργου, της ζωής και της καθημερινότητας αρκετών καλλιτεχνών. Η σφραγίδα με την ημερομηνία πάνω στις κάρτες βοηθά μάλιστα καθοριστικά και στη χρονολόγηση ορισμένων γεγονότων.