Η φτώχεια απειλεί τους ηλικιωμένους

Μπορεί η Ευρώπη να φαντάζει ως γη της επαγγελίας για πολλούς μετανάστες μη ευρωπαϊκών χωρών, ωστόσο, η εντύπωση αυτή απέχει -για τα ευρωπαϊκά μέτρα- αρκετά από την πραγματικότητα. Το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή κοινωνία γερνά ως συνέπεια της δημογραφικής αλλαγής, σε συνδυασμό με την οξυνόμενη τα τελευταία χρόνια ευρωκρίση ασκεί ολοένα ισχυρότερες πιέσεις στα κοινωνικά συστήματα. Ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε εργασιακή ηλικία μειώνεται διαρκώς. Παράλληλα αυξάνονται τα ποσοστά ανεργίας με συνέπεια να συρρικνώνονται οι συντάξεις και οι πληρωμές των ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων.

Σήμερα ζουν στην Ε.Ε. περίπου 120 εκατομμύρια συνταξιούχοι, που αντιστοιχούν στο 24% του συνολικού πληθυσμού. Κι ενώ λίγα χρόνια πριν η εικόνα του φτωχού συνταξιούχου ήταν σχετικά σπάνια για χώρες όπως η Μ. Βρετανία και η Γερμανία, πολλοί ηλικιωμένοι απειλούνται στο μεταξύ και εκεί όχι μόνο με κοινωνική υποβάθμιση, αλλά ακόμη και υπαρξιακή κρίση.

Ο Μίχαελ Ντάουερστεντ από το Διευθυντής του τμήματος Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής του ιδρύματος Φρίντριχ-Έμπερτ προβλέπει επιδείνωση των συνθηκών κυρίως για χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα:

«Σε αυτές τις χώρες παρατηρούνται ποσοστά φτώχιας στους ηλικιωμένους μεταξύ 20% και άνω του 27%, τη στιγμή που στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται στο 14,9%. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα -εν μέρει και εξαιτίας των προγραμμάτων λιτότητας- αυτή η τάση θα ενισχυθεί. Με σιγουριά στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου άλλωστε οι συντάξεις μειώθηκαν δραστικά».

Αυξημένος ο κίνδυνος για τις γυναίκες

Περισσότερο έκθετες στον κίνδυνο της φτώχειας σε προχωρημένη ηλικία είναι οι γυναίκες. Παρά την ευρωπαϊκή αρχή της «ίσης αμοιβής για ίση εργασία» που ορίζει η Συνθήκη της Ρώμης από το 1957, οι γυναίκες στην Ε.Ε. λαμβάνουν κατά μέσο όρο 17% χαμηλότερες αμοιβές σε σχέση με τους άνδρες.

Στην προβληματική αυτή εξέλιξη αντέδρασε προ μηνών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανακηρύσσοντας το 2012 σε «ευρωπαϊκό έτος ενεργού γήρανσης και αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών» προτείνοντας να εργάζονται περισσότερο τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες, αλλά και την προσαρμογή του ορίου συνταξιοδότησης στο προσδόκιμο ζωής.

Σε παλαιότερη δήλωσή του ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές Υποθέσεις και την κοινωνική Ένταξη Λάζλο Αντόρ είχε τονίσει:

«Είναι πολύ σημαντικό να σκεφθούμε εγκαίρως το εισόδημα των ηλικιωμένων, να προωθήσουμε την απασχόληση και να φροντίσουμε οι άνθρωποι να καταβάλλουν τις εισφορές τους για περισσότερο χρόνο. Έτσι μπορούμε να οικοδομήσουμε καλύτερα θεμέλια για τις συντάξεις».

Ralf Bosen / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος