Θεραπεία και στήριξη σε θύματα βασανιστηρίων

H Διεθνής Αμνηστία σε πρόσφατη έκθεσή της καταδίκασε και πάλι τις σφοδρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα βασανιστήρια και άλλες προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στη Συρία. Η τρέχουσα κατάσταση παραπέμπει εν πολλοίς  στο Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν μέχρι το 2003, με τις ανησυχίες για όξυνση της βίας στην περιοχή να εντείνονται.Τα βασανιστήρια υπό το καθεστώς Χουσεΐν αποτελούσαν κοινή πολιτική πρακτική, με τα θύματα που κατάφερναν να επιβιώσουν, να υποφέρουν στη συνέχεια της ζωής τους από σοβαρά σωματικά και ψυχικά τραύματα.

Κουρδική πρωτοβουλία για θύματα βασανιστηρίων

Ο κουρδικής καταγωγής Σαλάχ Αχμάντ εργάζεται ως εξειδικευμένος θεραπευτής ατόμων που έχουν υποστεί στο παρελθόν σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια. Το θεραπευτήριο «Κέντρο Επιβίωσης» (Zentrum Überleben), όπως ονομάζεται, υπάρχει στο Βερολίνο από το 1992. Ξεκίνησε ως ανεξάρτητη πρωτοβουλία της οικογένειας Αχμάντ. Στόχος τους ήταν εξαρχής η παροχή ιατρικής και ψυχολογικής υποστήριξης σε ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα βασανιστηρίων ανεξαρτήτως ηλικίας και εθνικότητας.

Εδώ και τρία χρόνια ο Σαλάχ Αχμάντ ανέλαβε να ιδρύσει αντίστοιχα κέντρα και στην  πατρίδα του, στο κουρδικό βόρειο Ιράκ, ώστε να προσφέρει δωρεάν ιατρική και ψυχολογική βοήθεια στα εκεί θύματα βασανιστηρίων. Ο Σ. Αχμάντ μιλά για τις τραγικές ιστορίες των θυμάτων αλλά και τη θεραπεία τους. «Κατά τη διάρκεια μακρών ανακρίσεων, οι κρατούμενοι εξαναγκάζονται συχνά σε ομολογία μέσω απάνθρωπων μεθόδων. Πολλοί ξυλοκοπούνται ή υφίστανται σοβαρά τραύματα στα γεννητικά τους όργανα. Συχνά τα θύματα ωθούνται σε ψευδείς ομολογίες για να γλιτώσουν από τον πόνο», είπε στη DW o Σ. Αχμάντ. Για την αποκατάσταση και θεραπεία των θυμάτων, μεταξύ των οποίων και  ανήλικα παιδιά, εργάζονται ομάδες γιατρών, ψυχοθεραπευτών και κοινωνικών λειτουργών.

Ζητώντας πίσω την ανθρώπινη αξιοπρέπεια

Σύμφωνα με τον Σ. Αχμάντ το θεραπευτικό έργο είναι επαχθές και χρονοβόρο. Πέρα από τα σοβαρά σωματικά προβλήματα που πρέπει να αποκατασταθούν, η «δουλειά» που πρέπει να γίνει στο ψυχολογικό κομμάτι είναι που συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες δυσκολίες. «Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν υποβληθεί σε βασανιστήρια, διακατέχονται από ένα αίσθημα κατωτερότητας και φόβου. Αισθάνονται ένοχοι και μιαροί και ζητούν επίμονα  να ανακτήσουν τη χαμένη αξιοπρέπειά τους». Τα θύματα που βρίσκονται στο στάδιο της αποκατάστασης εμφανίζουν αναπνευστικά προβλήματα, σωματικές βλάβες, κυρίως αναπηρίες, δερματικά προβλήματα από καψίματα κ.ά. Συχνές είναι οι κρίσεις πανικού και η κατάθλιψη, τόσο των ίδιων των θυμάτων όσο και των οικογενειών τους.

Ο Αχμάντ έχει εργαστεί πάνω σε αρκετές περιπτώσεις βασανιστηρίων στο Ιράκ, όπου οι απαγωγές και ο μετέπειτα βασανισμός αντιφρονούντων αλλά και απλών πολιτών αποτελούσαν μελανή καθημερινότητα για τη χώρα. Στο στόχαστρο του πρώην καθεστώτος ήταν ανέκαθεν και οι Κούρδοι. Σήμερα, η κατάσταση στη Συρία αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω τον αριθμό των ατόμων που υφίστανται βασανιστήρια στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, σύμφωνα με τα όσα έχουν μέχρι τώρα καταγραφεί κυρίως από διεθνείς οργανισμούς.

Ulrich Leidholdt / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ.σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης