«Κάθαρσις». Ένα βιβλίο για τη Charlie Hebdo

7 Ιανουαρίου 2015. Μια χειμωνιάτικη, παριζιάνικη μέρα όπως όλες οι άλλες. Οι συντάκτες και οι σκιτσογράφοι είναι κανονικά στο γραφείο τους, πρώτη μέρα μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Το κλίμα είναι χαλαρό. Στις 11.20 ένα μαύρο αυτοκίνητο σταματά έξω από τα γραφεία. Λίγο αργότερα ακούγονται πυροβολισμοί. Την ημέρα εκείνη ο σκιτσογράφος Luz έχασε όχι μόνο συναδέλφους αλλά και αγαπημένους φίλους. Ολόκληρος ο γαλλικός λαός υπέστη σοκ. Το σύνθημα όλων ήταν ένα: «Je suis Charlie».

Ένα θεραπευτικό βιβλίο

O Luz επέζησε μόνο και μόνο από τύχη, μιας και εκείνη τη μέρα πήγε στη δουλειά μια ώρα αργότερα. «Γιατί να πεθάνουν οι υπόλοιποι και όχι εγώ;», ήταν το ερώτημα που τον βασάνιζε. Για πολύ καιρό δεν μπορούσε ούτε να γράψει ούτε να ζωγραφίσει, ώσπου ξαφνικά μία ημέρα ξεκίνησε αυθόρμητα να καταγράφει σκόρπιες σκέψεις. Η κατάδυση στο υποσυνείδητο και η προσπάθεια για μια νέα αρχή μετά το σοκ της επίθεσης κυριαρχούν στο νέο εικονογραφημένο βιβλίο του Luz με τίτλο «Κάθαρσις».

«Δεν πρόκειται για μία ιστορική μαρτυρία», αναφέρει ο Luz, «ούτε είναι άλλο ένα κόμικ. Θα έλεγα ότι είναι απλώς η ιστορία δύο φίλων που ξαναβρίσκονται μετά από πολύ καιρό». Ο Luz στο βιβλίο του συνομιλεί με έναν φίλο του που έχει πεθάνει, τον αρχισυντάκτη της σατιρικής εφημερίδας, Charb, που έχασε τη ζωή του τη μέρα της επίθεσης. Αλλά δεν μένει μόνο σε αυτό. Με αφορμή τα όσα συνέβησαν εκείνη τη μέρα μιλά για τον ίδιο, την παιδική του ηλικία, τον έρωτα, τη φιλία, την ποίηση και τη μουσική, την αστυνομία, τη βία. Η «Κάθαρσις» μοιάζει περισσότερο σαν μια ιδιαίτερα ασυνήθιστη αυτοβιογραφία.

Καλειδοσκόπιο συναισθημάτων

Toν περασμένο Απρίλιο ο 43χρονος σκιτσογράφος είπε ότι δεν θέλει να ξαναζωγραφίσει καρικατούρες του Μωάμεθ, επειδή δεν τον ενδιαφέρει πλέον το θέμα. Ωστόσο στο βιβλίο του εμφανίζεται ένας μουσουλμάνος φονταμενταλιστής που βρίσκεται σε σύγχυση αναφορικά με την πραγματική του ταυτότητα. Το πολιτικό σχόλιο απουσιάζει ή τουλάχιστον είναι καλά κρυμμένο πίσω από τα κωμικοτραγικά στιγμιότυπα που περιγράφει. Η «Κάθαρσις» λειτουργεί περισσότερο σαν ένα καλειδοσκόπιο που ξετυλίγει τις εναλλαγές συναισθημάτων του Luz όλους αυτούς τους μήνες. Από τη χαρά στη λύπη, από τη ρουτίνα στο σοκ, από την ηρεμία στο ψυχικό τραύμα. «Ο συγγραφέας αποπειράται να περιγράψει τη νέα ζωή του» αναφέρει το προλογικό σημείωμα της έκδοσης καταλήγοντας ότι «είναι ένα πρωτότυπο και απαραίτητο βιβλίο».

Η «Κάθαρσις» κυκλοφορεί στη Γαλλία από τον εκδοτικό οίκο Fururopolis. Στις 24 Σεπτεμβρίου θα κυκλοφορήσει και στα γερμανικά από τις εκδόσεις Fischer.

Σουζάνε Κορντς, Χάινε Μουντ / Δήμητρα Κυρανούδη