Καθοριστικό βήμα στην αποκωδικοποίηση της ηπατίτιδας C

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ηπατίτιδας και του καρκίνου του ήπατος είναι εδώ και πολλά χρόνια αντικείμενο εκτεταμένων ιατρικών ερευνών. Ένα σημαντικό βήμα προς την αποκωδικοποίηση της ασθένειας έγινε στο Ινστιτούτο Γενετικής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Η ομάδα των επιστημόνων υπό τον Έλληνα γενετιστή Μανόλη Πασπαράκη απέδειξε με πειράματα με ποιό τρόπο οι ιοί προσβάλλουν τα ηπατικά κύτταρα. Η επιστημονική ομάδα γύρω από τον Έλληνα γενετιστή Μανόλη Πασπαράκη στο Ινστιτούτο Γενετικής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας κατάφερε μετά από τρία χρόνια έρευνας να αποδείξει ότι μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, παίζει σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της ηπατίτιδας C και του καρκίνου στο ήπαρ. Το όνομα της πρωτεΐνης είναι Νέμο και «δείχνει» στην ουσία ένα συγκεκριμένο δρόμο προς τα ηπατικά κύτταρα. Οι επιστήμονες γύρω από τον Έλληνα γενετιστή ελπίζουν ότι στο μέλλον θα είναι δυνατή η παρασκευή φαρμάκων που θα καταπολεμούν, τόσο την ηπατίτιδα C, όσο και τον καρκίνο του ήπατος. Στην καλύτερη περίπτωση μάλιστα θα παρεμποδίζεται ακόμα και η εκδήλωση των σοβαρών αυτών ασθενειών. Αν η ηπατίτιδα C, δηλαδή η φλεγμονή του ήπατος, δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά τότε είναι πολύ πιθανό να εκδηλωθεί καρκίνος. Στην Ασία και την Αφρική όπου σημειώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων ηπατίτιδας παγκοσμίως, οι ασθένειες της ηπατίτιδα C και ο καρκίνος έχουν στις περισσότερες περιπτώσεις μοιραία κατάληξη. Οι βασικότεροι λόγοι είναι ελλιπής ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και οι κακές συνθήκες υγιεινής που ευνοούν την εκδήλωση και διάδοση της ηπατίτιδας. Μέχρι σήμερα ωστόσο οι επιστήμονες δεν γνώριζαν ποιό δρόμο ακολουθεί ένα ιός για να προσβάλλει ένα υγιές κύτταρο. Εντοπίζοντας τη σημασία και το ρόλο της πρωτεΐνης Νέμο ο γενετιστής Μανόλης Πασπαράκης και η ομάδα του έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς την αποκωδικοποίηση της διαδικασίας προσβολής από την ασθένεια: «Η πρωτεΐνη Νέμο ρυθμίζει μια σημαντική δίοδο την οποία ονομάσαμε NF Κάπα Β. Η δίοδος αυτή καθορίζει τις αντιδράσεις των ηπατικών κυττάρων στο άγχος. Που σημαίνει ότι αν ένα κύτταρο αποτύχει για κάποιο λόγο να ενεργοποιήσει τη δίοδο NF Κάπα Β τότε το εν λόγω κύτταρο είναι ευάλωτο σε επιθέσεις ιών και δεν αποκλείεται να καταστραφεί. Όταν πετύχαμε να μπλοκάρουμε την πρωτεΐνη Νέμο διαπιστώσαμε πώς ούτε η δίοδος NF Κάπα Β δεν λειτουργούσε πια». Όταν λοιπόν δεν λειτουργεί η δίοδος του ήπατος, τότε τα κύτταρα λόγω των τοξικών ουσιών είναι εκτεθειμένα σε επιθέσεις, οι οποίες προκαλούν την καταστροφή τους. Ο θάνατος αυτός οδηγεί με τη σειρά του σε μια χρόνια πάθηση γιατί το ήπαρ προσπαθεί να αμυνθεί επισπεύδοντας τον διαχωρισμό των υγειών κυττάρων. Αν συμβεί αυτό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τότε έχουμε να κάνουμε με φλεγμονή του ήπατος που στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγεί στην εκδήλωση καρκίνου. Πιο απλά: Η πρωτεΐνη Νέμο είναι ας πούμε ο φύλακας του ανελκυστήρα NF Κάπα Β, ο οποίος οδηγεί στους διάφορους ορόφους όπου βρίσκονται τα κύτταρα. Ο φύλακας αυτός είναι ο μόνος που γνωρίζει που βρίσκονται οι πυροσβεστικές φωλιές. Αν όμως ξεσπάσει πυρκαγιά και για κάποιο λόγο ο φύλακας, δηλαδή η πρωτεΐνη Νέμο, απουσιάσει τότε το αποτέλεσμα είναι μοιραίο. Η πυροσβεστική δεν θα μπορέσει να σβήσει τη φωτιά. Με πειράματα σε ποντίκια ο καθηγητής Πασπαράκης και η ομάδα του απέδειξαν στην πράξη τα αποτελέσματα των ερευνών τους. «Το τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτή η σημαντική επιτυχία για μελλοντικές θεραπείες, τα φάρμακα και τα μέτρα προφύλαξης», εξηγεί ο Έλληνας γενετιστής: «Προς το παρόν μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Τα πειράματά μας έδειξαν ότι αν ένας ιός είναι σε θέση να μπλοκάρει τη δίοδο NF Κάπα Β, όπως ακριβώς κάναμε εμείς, τότε έχουμε βρει τον τρόπο με τον οποίο οι ιοί προσβάλλουν τα κύτταρα και προκαλούν τον καρκίνο. Στόχος μας είναι συνεπώς να βρούμε τρόπους ορθής λειτουργίας της διόδου έτσι ώστε ο ιός να μην είναι σε θέση να προκαλέσει προβλήματα».