«Καταστροφή τυχόν χρεοκοπία των ΗΠΑ αλλά για συμβολικούς λόγους»

Σε θρίλερ για γερά νεύρα εξελίσσεται η δημοσιονομική κρίση στις ΗΠΑ. Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι ερίζουν ατελείωτα προκειμένου να συναινέσουν στην άρση του ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου χρέους που αγγίζει σήμερα τα 14,3 τρις δολάρια. Η μια πλευρά θέλει αύξηση της φορολογίας στους υψηλόμισθους αλλά διατήρηση των κοινωνικών παροχών, η άλλη προτείνει συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, αλλά όχι αύξηση της φορολογίας. Ο χρόνος όμως δεν επαρκεί. Αν δεν βρεθεί λύση μέχρι τις 2 Αυγούστου, οι ΗΠΑ θα χρεοκοπήσουν.

Ο νομπελίστας της οικονομίας Κένεθ ΄Αρροου, που διετέλεσε καθηγητής Οικονομίας στο φημισμένο πανεπιστήμιο Stanford, θεωρεί ότι η χώρα δεν θα οδηγηθεί σε παύση πληρωμών. Στο ερώτημα γιατί οι πολιτικοί φτάνουν σε σημείο να θέτουν σε κίνδυνο τη χώρα τους απαντά ως εξής:

« Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο και είναι ασφαλώς και θέμα ιδεολογίας» υποστηρίζει. «Υπάρχουν ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι που λένε ότι δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να ψηφίσουν υπέρ της άρσης του ορίου ασχέτως αν οι Δημοκρατικοί κάνουν παραχωρήσεις. Πιστεύουν ότι το κράτος διογκώθηκε και θέλουν να το περιορίσουν, κι εδώ δεν πρόκειται για περίπτωση προσπορισμού πολιτικού οφέλους. Από την άλλη ο επικεφαλής της μειοψηφίας των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία είπε πριν λίγες εβδομάδες ότι αποστολή του είναι να εμποδίσει δεύτερη εκλογική νίκη του Ομπάμα. Ο ίδιος όμως έκανε τις προάλλες πρόταση για το ξεπέρασμα της κρίσης. Αυτή είναι κλασσική περίπτωση καιροσκοπισμού».

Ο ‘Αρροου πιστεύει ότι τα δύο κόμματα θα μπορούσαν να προχωρήσουν στην άρση του ορίου χρέους χωρίς να εμπλέξουν στη συζήτηση αύξηση της φορολογίας και δημόσιες δαπάνες. «Όλα αυτά στα μάτια μου είναι τρελά» λέει χαρακτηριστικά. «Έχουμε έναν προϋπολογισμό, που έχει εγκριθεί. Γιατί δεν τελειώνει εδώ η ιστορία; Γιατί θα πρέπει να γίνει ξεχωριστή ψηφοφορία για το ανώτατο όριο χρέους; Είναι λογικό ότι σε έναν προϋπολογισμό θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη το χρέος, αλλά δεν είναι πάντα μέγεθος μετρήσιμο, επειδή ποτέ δεν υπολογίζονται με ακρίβεια τα έσοδα από τους φόρους. Για μένα τίθεται το ερώτημα ως εξής: γιατί να μη γίνει ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό και μετά να ζητηθεί δάνειο, εάν και στο μέτρο που χρειαστεί; Τόσο απλό είναι και γι αυτό δεν καταλαβαίνω γιατί χρειάζεται κι άλλη ψηφοφορία».

Κι αν δεν αυξηθεί το ανώτατο όριο χρέους, τι θα γίνει; Πόσο καταστροφικό είναι αυτό το ενδεχόμενο; «Φυσικά και θα ήταν καταστροφικό, αλλά περισσότερο για συμβολικούς λόγους» τονίζει ο αμερικανός νομπελίστας. «Το σενάριο της παύσης πληρωμών τρέχει από καιρό και οι συνέπειες μακροπρόθεσμα δεν θα ήταν είναι τόσο δραματικές όσο σε μια ξαφνική κρίση όπως ήταν η κρίση στην αγορά ακίνήτων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι προετοιμασμένο. Από την άλλη πρέπει να πούμε ότι η οικονομική δύναμη των ΗΠΑ δεν τίθεται εν αμφιβόλω, διατηρούν το προβάδισμα να παίρνουν δάνεια ως αξιόπιστοι χρεώστες. Παράλληλα παραμένουν λιμάνι ασφάλειας για επενδυτές. Το βλέπουμε κυρίως στο ότι τα επιτόκια δανεισμού μένουν χαμηλά παρά την δύσκολη περίοδο. Το κλίμα εμπιστοσύνης βέβαια θα διαταραχθεί, όχι σε δραματικό βαθμό γιατί όλοι ξέρουν ότι το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό αλλά πολιτικό».