1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Κρίση: Κερδισμένοι και χαμένοι στην ανατολική Ευρώπη

18 Νοεμβρίου 2009

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση έπληξε κυρίως τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για οικονομίες που βρίσκονταν ακόμη στη διαδικασία μετασχηματισμού και η κρίση ανέκοψε απότομα την πορεία τους.

https://p.dw.com/p/KaEB
Γερμανικές επενδύσεις στην ανατολική ΕυρώπηΕικόνα: DW

Χωρίς τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κάποιες από τις χώρες αυτές θα είχαν καταρρεύσει. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Ουγγαρίας, η οποία δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, εξαιτίας –κυρίως- του τεράστιου δημοσίου ελλείμματος. Οι ξένοι επενδυτές δεν κρύβουν τη δυσαρέσκειά τους για τις εξελίξεις. Ο Μάνφρεντ Μπάι εκπρόσωπος της Γερμανικής Οικονομικής Λέσχης στη Βουδαπέστη λέει σχετικά: «Φυσικά και πλήττονται από την κρίση οι επενδυτές. Ας μην ξεχνούμε ότι ένα μεγάλο μέρος των αγαθών που παράγονται από Γερμανούς και άλλους ξένους επενδυτές είναι εξαγωγικά προϊόντα. Και εφόσον οι εξαγωγές καταρρέουν παγκοσμίως, καταρρέουν και στην Ουγγαρία».

«Τα κέρδη φεύγουν από τη χώρα μας»

Atomkraftwerk Paks in Ungarn
Προβληματική θα είναι η κατάσταση της ουγγρικής οικονομίας και μετά την κρίσηΕικόνα: Transit-Archiv

Το πρόβλημα είναι ότι ακόμη και μετά την υπέρβαση της κρίσης τα οφέλη της Ουγγαρίας δεν θα είναι σημαντικά, εκτιμά ο Ούγγρος πολιτικός επιστήμονας Ζόλταν Κίστσελι και διευκρινίζει: «Είναι οι μεγάλοι ξένοι όμιλοι που αντλούν κέρδη. Αυτό σημαίνει ότι δεν συσσωρεύεται κεφάλαιο στην Ουγγαρία και τα κέρδη φεύγουν από τη χώρα μας. Η μεσαία τάξη δεν έχει δυνατότητες ανάπτυξης στην Ουγγαρία».

Το ουγγρικό δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα δεν εντείνουν απλά το δημοσιονομικό πρόβλημα, αλλά αποτρέπουν και την οικονομική ανάκαμψη μετά την κρίση. Και όπως τονίζει ο Ζόλταν Κίστσελι: «Τα δάνεια χρησιμοποιήθηκαν για καταναλωτικούς σκοπούς. Αυτό σημαίνει ότι δεν έγιναν οι απαραίτητες επενδύσεις. Και αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι είναι αδύνατη η αποπληρωμή των δανείων μέσω της οικονομικής ανάπτυξης».

Παρόμοια είναι η κατάσταση στην Βουλγαρία. Η ανεργία έχει σημειώσει δραματική αύξηση και η οικονομία συρρικνώνεται. Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις και η καταπολέμηση της διαφθοράς καρκινοβατούν. Και αυτό έχει ολέθριες συνέπειες για την ανάκαμψη.

«Επιστρέφουν στην Αλβανία χιλιάδες εξειδικευμένοι μετανάστες»

Καλύτερη είναι η κατάσταση στην Αλβανία, όπου ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να κινηθεί στο 3% του ΑΕΠ. Η διαδικασία ανάκαμψης στην Αλβανία θα συναντήσει λιγότερα εμπόδια, με δεδομένο ότι το τραπεζικό σύστημα της χώρας δεν ήταν πλήρως ενταγμένο στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές. Μία από τις θετικές συνέπειες της κρίσης είναι ότι έχει λυθεί το πρόβλημα της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού. Και αυτό γιατί επιστρέφουν στην Αλβανία από το εξωτερικό, όπου είχαν μεταναστεύσει χιλιάδες εξειδικευμένοι τεχνίτες. «Υπάρχει μια τάση παλιννόστησης στην Αλβανία. Η οικονομική κρίση στέλνει τους μετανάστες στη χώρα τους. Σε πολλές χώρες απολύονται από τις δουλειές τους και αναγκάζονται να επιστρέψουν στην Αλβανία και φυσικά ψάχνουν εδώ δουλειά, επισημαίνει ο Σάμι Γκιέργκι επιχειρηματίας στον κλάδο των τροφίμων από το Δυρράχιο.

Albanien Land und Leute
Καλύτερη από άλλες χώρες των Βαλκανίων η κατάσταση στην ΑλβανίαΕικόνα: Mimoza Dhima

Επενδύουν σε Φεράρι!

Ferrari Dino 1973
Σε Φεράρι επενδύουν Ρουμάνοι εκατομμυριούχοιΕικόνα: picture-alliance / imagestate/HI

Και ενώ οι Αλβανοί χαμογελούν, οι Ρουμάνοι θρηνούν. Και εδώ το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα. Η πολιτική κρίση που μαστίζει σήμερα τη χώρα θέτει ανυπέρβλητα εμπόδια στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και προγραμμάτων ενίσχυσης της οικονομίας. Εκατομμυριούχοι όπως ο Ίον Μπλαζάκ επενδύουν μόνο σε ιδιωτικά καταναλωτικά αγαθά. «Είμαστε μάρτυρες μια βαθιάς χρηματοοικονομικής κρίσης. Το χρήμα χάνει την αξία του καθημερινά. Αλλά αξίζει τον κόπο να αγοράσει κανείς μια Φεράρι, αφού η μείωση της αξίας της δεν υπερβαίνει ετησίως το 5%» λέει ο κ. Μπλαζάκ.

Τέλος στη γειτονική Σερβία η οικονομία συνέρχεται. Ένα πρόγραμμα αναθέρμανσης ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ αναβλήθηκε, αλλά δεν ματαιώθηκε. Οι ξένες εταιρείες συνεχίζουν τις επενδύσεις τους. και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην συμφωνία ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Σερβίας και ΕΕ.

Andreas Meyer Feist/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου