Κυβερνητική κρίση στην Τσεχία

Σχεδόν όλες οι πολιτικές παρατάξεις- από τους ορθόδοξους κομμουνιστές μέχρι το μικρότερο συντηρητικό κόμμα ΤΟΡ 09- χειροκροτούσαν στο κοινοβούλιο της Τσεχίας, μόλις ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, κατά την οποία οι ίδιοι οι βουλευτές αποφάσισαν την «αυτοδιάλυση» του κοινοβουλίου με στόχο την προκήρυξη νέων εκλογών, οι οποίες θεωρούνται πλέον η μοναδική διέξοδος για την υπέρβαση της κρίσης. Ο επικεφαλής του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Μποχούσλαβ Σόμποτκα δηλώνει: «Χαιρετίζουμε το καθαρό αποτέλεσμα που ανοίγει τον δρόμο για εκλογές. Τώρα οι πολίτες μπορούν να αποφασίσουν για το μέλλον της Τσεχικής Δημοκρατίας».

Πριν από περίπου μία εβδομάδα η μεταβατική κυβέρνηση, η οποία είχε ορκιστεί με πρωτοβουλία του Τσέχου προέδρου Μίλος Ζέμαν, απέτυχε να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης στην τσεχική βουλή. Έκτοτε, ο εντολοδόχος Τζίρι Ρούσνοκ παραμένει ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός, αλλά αυτή η μεταβατική κατάσταση χωρίς ορατή διέξοδο πρέπει να τερματιστεί, δηλώνει ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Τσεχίας Μίροσλαβ Κάλουσεκ: «Δεν υπάρχουν ορατές πλειοψηφίες στη βουλή, μόνο οι πρόωρες εκλογές θα δώσουν λύση» δηλώνει χαρακτηριστικά.

Μεταξύ διαφθοράς και «πολιτικής αυτοκτονίας»

Υπάρχουν όμως και άλλες απόψεις. Οι βουλευτές του συντηρητικού κόμματος ODS του πρώην πρωθυπουργού Πετρ Νέτσας αποχώρησαν από την Ολομέλεια κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας σε μία εμφανή εκδήλωση διαμαρτυρίας για τη διαφαινόμενη προκήρυξη νέων εκλογών. Πριν από περίπου δύο μήνες, ο Νέτσας είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί λόγω σκανδάλου διαφθοράς που ξέσπασε μετά τη σύλληψη μίας συνεργάτριας, η οποία λέγεται ότι ήταν και ερωμένη του. Η πρόεδρος της τσεχικής Βουλής Μιροσλάβα Νέμτσοβα κάνει λόγο για «πολιτική αυτοκτονία» των βουλευτών, η οποία, όπως υποστηρίζει, θέτει σε κίνδυνο την κοινοβουλευτική δημοκρατία στη χώρα. «Από τις μελλοντικές εκλογές διαφαίνεται πλειοψηφία σοσιαλδημοκρατών και κομμουνιστών, το κοινοβούλιο έχει χάσει τον έλεγχο και κανείς δεν θα μπορεί να περιορίσει την εξουσία του προέδρου».

Πράγματι, από την άνοδό του στην εξουσία στις αρχές του χρόνου, ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν φαίνεται να κινεί τα νήματα στην πολιτική ζωή της χώρας. Κάποιοι λένε ότι επιδίωξή του είναι η εγκαθίδρυση μίας προεδρικής δημοκρατίας στην Τσεχία με ενισχυμένες αρμοδιότητες για τον ανώτατο άρχοντα της χώρας. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται να εκδηλώνει τώρα ανοιχτά την προτίμησή του για μία αριστερή στροφή μετά τις πρόωρες εκλογές, που θα γίνουν πιθανότατα στο φθινόπωρο. «Το κομμουνιστικό κόμμα είναι σε μία μεταβατική περίοδο ωρίμανσης, αλλά σε αυτό το διάστημα θα μπορούσε να στηρίξει τους σοσιαλδημοκράτες χωρίς να συμμετάσχει στην κυβέρνηση».

Διαμάχη για τον ρόλο των κομμουνιστών

Οι σοσιαλδημοκράτες παραμένουν μπροστά στις δημοσκοπήσεις, ενώ στο εσωτερικό του κόμματος εντείνεται η διαμάχη σχετικά με μία ενδεχόμενη συμμαχία σε εθνικό επίπεδο με τους κομμουνιστές, οι οποίοι, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, δεν φαίνεται να έχουν απομακρυνθεί οριστικά από το πολιτικό τους παρελθόν. Ακόμα και οι κατευθυντήριες γραμμές του μαρξισμού- λενινισμού παραμένουν στο πρόγραμμα του κόμματος, κάτι που ωστόσο δεν φαίνεται να ανησυχεί τον πρόεδρος της Τσεχίας. Το κομμουνιστικό κόμμα είναι ριζοσπαστικό, αλλά όχι εξτρεμιστικό, υποστηρίζει ο ίδιος.

Stefan Heinlein / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ.σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος