Λεχ Βαλέσα: Συμπαθούσα τον Κολ ως άνθρωπο

Με τη σημερινή τελετή μνήμης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο η ΕΕ απέτισε φόρο τιμής στον Χέλμουτ Κολ για την καθοριστική συνεισφορά του στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ο μακροβιότερος καγκελάριος της μεταπολεμικής Γερμανίας μένει στην ιστορία ως καγκελάριος της γερμανικής επανένωσης, αφήνοντας όμως το στίγμα του πέρα από τα γερμανικά σύνορα.

Με αφορμή το ύστατο αντίο στον Κολ, ο Λεχ Βαλέσα, πρώην πρόεδρος της Πολωνίας και άλλοτε ηγέτης του ιστορικού πολωνικού συνδικάτου Αλληλεγγύη, μίλησε στην DW για τις αναμνήσεις και τη σχέση του με τον Χέλμουτ Κολ, λέγοντας ότι τον θεωρούσε «περισσότερο φίλο» παρά πολιτικό εταίρο. Ο Λεχ Βαλέσα εκτιμούσε τον «ευθύ και άνετο» τρόπο επικοινωνίας του Κολ, στοιχείο για το οποίο τον συμπαθούσε ως άνθρωπο.

Αξέχαστη η πρώτη συνάντηση με τον Κολ

Η πρώτη συνάντησή του με τον Χέλμουτ Κολ θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη του Λεχ Βαλέσα. Όπως δήλωσε, «δεν θα την ξεχάσω μέχρι το τέλος της ζωής μου. Τότε ήμουν ακόμη συνδικαλιστής. Ήταν 9 Νοεμβρίου του 1989. Η Πολωνία είχε την πρώτη της δημοκρατική κυβέρνηση του Ταντέους Μαζοβιέτσκι. Εκείνη την 9η Νοεμβρίου ο Κολ είχε έρθει με μια αντιπροσωπεία στη Βαρσοβία και επρόκειτο να με συναντήσει ως επικεφαλής των συνδικάτων. Ήμουν πολύ κουρασμένος και όλα έγινα με ιδιαίτερη νευρικότητα. ‘Κύριοι', είπα στον Κολ και στον υπουργό Εξωτερικών Γκένσερ, ‘σύντομα θα πέσει το Τείχος του Βερολίνου και η Σοβιετική Ένωση θα καταρρεύσει. Είστε ως μεγαλύτερη δύναμη στην Ευρώπη προετοιμασμένοι;' Και τότε πήρα την απάντηση, νομίζω από τον Κολ: ‘Αγαπητέ, κύριε Βαλέσα, θα θέλαμε να έχουμε τέτοια προβλήματα. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να το ζήσουμε. Μέχρι να συμβεί θα έχουν φυτρώσει μεγάλα δέντρα στους τάφους μας'. Και όμως το ίδιο βράδυ έπρεπε να διακόψουν την επίσημη επίσκεψη στη Βαρσοβία επειδή ακριβώς έπεσε το Τείχος του Βερολίνου».

Μιλώντας για την πρόσληψη του Χέλμουτ Κολ στην πατρίδα του, ο Λεχ Βαλέσα επισήμανε ότι κατά το παρελθόν ο μεγαλύτερος γερμανός πολιτικός διανοούμενος θεωρείτο ο τότε υπουργός Εξωτερικών Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ. «Θεωρούσαμε τον Κολ περισσότερο έναν εξαιρετικά επιδέξιο πολιτικό», είπε για να συμπληρώσει ότι «κατόρθωνε να τοποθετείται πολιτικά με τρόπο ώστε να κερδίζει τις εκλογές και να γίνεται ολοένα πιο δημοφιλής. Έτσι τον βλέπαμε τότε».

Τι θα έκανε ο Κολ σήμερα;

Ερωτηθείς για το σήμερα και τη δύσκολη περίοδο που διανύει η ΕΕ εξαιτίας της έλλειψης συναίνεσης και κοινού οράματος για το μέλλον, ο Λεχ Βαλέσα εκτιμά ότι «(Ο Κολ) θα χειριζόταν αναμφίβολα τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο. Όμως σήμερα έχουμε μια εντελώς νέα πραγματικότητα και τέτοιες συγκρίσεις είναι δύσκολες. Η δική μας γενιά υπερέβη εμπόδια και χάσματα στην Ευρώπη, όπως και διαφορετικά οικονομικά και πολιτικά συστήματα. (…) Σήμερα κινούμαστε στην κατεύθυνση ενός ευρωπαϊκού κράτους. Βέβαια όχι σε όλους τους τομείς, αλλά σε πολλούς. Πρέπει όμως να σκεφθούμε πως θα διαμορφώσουμε την ομοσπονδιακή δομή της Ευρώπης. Διότι η Ευρώπη εδράζεται σε εθνικά θεμέλια και αυτή τη διαφορετικότητα πρέπει να τη λάβουμε υπόψη μας».

Τη συνέντευξη με τον Λεχ Βαλέσα πραγματοποίησε η Μαγκνταλένα Γκβουστς