Μέρες ευρωπαϊκής νεολαίας: Η ΕΕ και οι νεαροί Ελληνες επιστήμονες της Γερμανίας

Οι εκδηλώσεις ήταν ενδιαφέρουσες και συγκέντρωσαν 360 μαθητές γυμνασίου και επαγγελματικών σχολών. Τα στρογγυλά τραπέζια και οι συζητήσεις κάλυπταν κάθε ζήτημα που απασχολεί σήμερα την ΕΕ από τα οικονομικά και τα πολιτικά, μέχρι τα οικολογικά και τη λειτουργία των θεσμών.

Με χαρά μας διαπιστώσαμε ότι δύο από τους 18 ομιλητές ήταν Έλληνες επιστήμονες, παιδιά μεταναστών. Πρόκειται για τον Χρίστο Κατσιούλη, πολιτικό επιστήμονα από το Πανεπιστήμιο του Τρίερ, και τον Λάζαρο Μηλιόπουλο από το Πανεπιστήμιο της Βόννης. Να σημειώσουμε ότι οι δύο επιστήμονες χειρίζονται τα ελληνικά όχι ως μητρική, αλλά ως ξένη γλώσσα.

Ο Χρίστος Κατσιούλης συζήτησε με τους μαθητές για τα σύνορα της ΕΕ. Ποιά πρέπει να είναι και γιατί, φέρνοντας ως παράδειγμα την Τουρκία. Πρέπει να ενταχθεί ή όχι στην ΕΕ και γιατί; Κοινή διαπίστωση παρατηρητών και ομιλητή ήταν οι ελλιπείς γνώσεις των μαθητών:

"Η νεολαία έχει λίγες πληροφορίες για την Ευρώπη, ό,τι ξέρει προέρχεται από τις εφημερίδες και την τηλεόραση.Το βασικό της ενδιαφέρον είναι συνήθως τα χρήματα, όμως αγνοεί την ευρωπαϊκή ιστορία: τί μας ενώνει και που θέλουμε να πάμε."

Την ίδια διαπίστωση έκανε στις δικές του ομάδες και ο Λάζαρος Μηλιόπουλος που συζήτησε με τους μαθητές για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση:

"Λείπουν πράγματι οι γνώσεις. Η νεολαία δεν ξέρει τους θεσμούς, ούτε έχει ουσιαστικές πληροφορίες για τις πολιτικές εξελίξεις. Υπάρχει όμως μια μειοψηφία με έντονο ενδιαφέρον και πολιτική συμμετοχή. Οι διαφορές ανάμεσα στη μειοψηφία αυτή και την πλειοψηφία είναι τεράστιες."

Στο ερώτημα κατά πόσον βοηθούν τέτοιες ενημερωτικές εκδηλώσεις ο Χρίστος Κατσιούλης απάντησε ότι χρειάζονται περισσότερες:

"Χρειαζόμαστε περισσότερες τέτοιες εκδηλώσεις. Πρέπει να γίνουν μέσα στα σχολεία. Να σταλούν Ευρωπαίοι επιστήμονες για να ενημερώσουν ουσιαστικά τους μαθητές για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση".

Ο Λάζαρος Μηλιόπουλος επικεντρώθηκε στο υλικό: στους μαθητές λέγοντας ότι:

"Εξαρτάται από τα παιδιά που συμμετέχουν. Για ορισμένα, δυστυχώς λίγα, οι εκδηλώσεις αυτές δεν είναι 'σταγόνα στον ωκεανό'. Η πλειοψηφία όμως χρειάζεται συχνότερη και συστηματικότερη ενημέρωση, διότι η Ευρώπη δεν είναι μόνον ιδεολογία, αλλά και συμφέροντα. Κι εδώ μπορεί να καλλιεργηθεί σωστά η ενότητα όσων έχουν διαφορετικές πολιτιστικές ρίζες όπως π.χ. η τρίτη γενιά των Ελλήνων της Γερμανίας. Είναι λοιπόν καθήκον των Ελλήνων της Γερμανίας να κατανοήσουν ότι μαζί με την ταύτιση, που πρέπει να υπάρχει με το ενιαίο και το κυρίαρχο, τους προσφέρεται μέσω της ΕΕ μια διέξοδος για τη διατήρηση των ιδιαίτερων πολιτισμικών και πολιτικών αξιών τους."

Στη συζήτησή μας με τους δύο νεαρούς επιστήμονες διαπιστώσαμε ακόμη μια φορά πόσο ευέλικτη, ευαίσθητη και διαφοροποιημένη είναι η οπτική γωνία κάποιου επιστήμονα που ζει σε δυο κουλτούρες και με δυο νοοτροπίες. Ο Κατσιούλης, ενώ γεννήθηκε εδώ και άρχισε σπουδές στη Γερμανία, θέλησε να σπουδάσει και στην Ελλάδα γιατί:

"Είχα μια ιδανική εικόνα για την καθημερινότητα, για τη ζωή και τους ανθρώπους, επειδή ζούσα στη Γερμανία και η Ελλάδα ήταν η 'μακρινή πατρίδα' των διακοπών μου. Τώρα γνωρίζω πως είναι η καθημερινή ζωή στην Ελλάδα και αξιολογώ διαφορετικά τα προνόμια που μας προσφέρει η Γερμανία".

Ποιά είναι τελικά τα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν αυτούς τους επιστήμονες που ζουν και διαμορφώνονται από περισσότερες της μιας κουλτούρες και νοοτροπίες; Ο Λάζαρος Μηλιόπουλος εξηγεί:

"Υπάρχει μια έλλειψη, ένα κενό σε όποιον έχει δύο ή περισσότερες διαφορετικές ταυτότητες, διότι δεν έχει αυτό που λέμε 'ξεκάθαρη πατρίδα'. Πρόκειται για μια δύσκολη κατάσταση γιατί δεν μπορεί να ταυτιστεί με κάποιες γενικές αξίες όπως π.χ. είναι το γερμανικό έθνος, το ελληνικό έθνος ή η ευρωπαϊκή ιδέα. Γι' αυτό υπάρχει και μια άλλη προσέγγιση, μια ευαισθησία, γιατί ακριβώς απευθύνεται σε δυο διαφορετικές βάσεις, πολιτισμούς και κοινωνίες και δεν έχει μονολιθική, ενιαία ταυτότητα."

Βιβή Παπαναγιώτου