Μέτριος ο προσωρινός απολογισμός των στόχων της χιλιετίας

Ο προσωρινός απολογισμός των ΗΕ για τους λεγόμενους στόχους της χιλιετίας σίγουρα δεν μπορεί να ικανοποιεί, δεδομένου ότι περισσότεροι από ένα δις άνθρωποι συνεχίζουν να πεινούν. Τα στατιστικά στοιχεία μπορούν να διαβαστούν όμως και διαφορετικά: την ώρα που ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει αυξηθεί, το ποσοστό των θυμάτων της πείνας έχει μειωθεί. Πολλές χώρες θα πετύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί, σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ. Αυτό όμως δεν ισχύει για όλες τις περιοχές του πλανήτη. Πρόοδος σημειώνεται κυρίως στην ανατολική και νότια Ασία, σημαντικά βήματα έχουν κάνει και ορισμένες αφρικανικές χώρες, ωστόσο η αφρικανική ήπειρος στο σύνολό της παραμένει το μεγάλο πρόβλημα.

Στο προοίμιο της διάσκεψης που αρχίζει σήμερα ο γγ του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να εντείνει τις προσπάθειές της. "Η κακή οικονομική κατάσταση δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για τις πλούσιες χώρες να αναβάλουν την υποσχόμενη παροχή οικονομικής βοήθειας", είπε ο Μπαν Κι Μουν για να προσθέσει: "Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε εξυγίανση των δημοσιονομικών μας σε βάρος των φτωχών".

Δεν καταβάλλονται τα χρήματα

Ένας από τους στόχους είναι να δαπανούν οι βιομηχανικές χώρες το 0,7 % του ΑΕΠ τους στην αναπτυξιακή βοήθεια. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται κάθε χρόνο. Για φέτος έχει οριστεί το 0,51 %. Πολλές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Ιρλανδία και η Βρετανία θα πετύχουν το στόχο αυτό, όχι όμως και η Γερμανία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό βρίσκεται φέτος στο 0,4 %.

Ένα μεγάλο μέρος της υποσχόμενης αναπτυξιακής βοήθειας προς την Αφρική δεν έχει φτάσει ποτέ, τόνισε ο γγ του ΟΗΕ: "Είναι τραγικό το γεγονός ότι εκεί όπου υπάρχουν οι μεγαλύτερες ανάγκες, λείπουν και τα μεγαλύτερα ποσά".

Περί ευθυνών

Ποιός όμως ευθύνεται για το γεγονός ότι ένα μέρος των στόχων της χιλιετίας δεν φαίνεται να υλοποιείται; Φταίει η μη καταβολή των χρημάτων εκ μέρους ορισμένων βιομηχανικών χωρών ή η ελλιπής υλοποίηση των στόχων αυτών στις υπό ανάπτυξη χώρες; Η μητρική θνησιμότητα είναι ένα από τα παραδείγματα που δείχνει το μεγάλο χάσμα μεταξύ διακηρυγμένων στόχων και πραγματικότητας: η ενημέρωση των γυναικών για να έχουν μια ακίνδυνη εγκυμοσύνη κοστίζει ελάχιστα. Τα χρήματα όμως δεν παίζουν κανένα ρόλο όταν οι γυναίκες αυτές πρέπει προηγουμένως να ζητήσουν την άδεια των συζύγων τους για να πάνε στο νοσοκομείο.

Οι ίδιοι οι πολίτες και φυσικά οι πολιτικοί παίζουν έναν εξέχοντα ρόλο στην προσπάθεια που καταβάλλει η διεθνής κοινότητα, υποστηρίζει η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ: "Είναι θέμα καλής διακυβέρνησης. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι η διαφθορά. Μια βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι λοιπόν η καλή διακυβέρνηση".

Ειδικός φόρος σε συναλλαγματικές συναλλαγές;

Στη σύνοδο που αρχίζει σήμερα θα συζητηθεί και το οικονομικό, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι πέραν του ότι δεν έχουν καταβληθεί συγκεκριμένα ποσά, η οικονομική ενίσχυση που έχει προβλεφθεί δεν επαρκεί. Από το 2012 μέχρι το 2017 θα χρειαστούν επιπρόσθετα περί τα 340 δις δολάρια ετησίως. Η Γαλλία, η Βρετανία και άλλες 60 χώρες έχουν προτείνει την επιβολή ενός ειδικού διεθνούς φόρου σε συναλλαγματικές συναλλαγές που μπορεί να αποφέρει ετησίως μέχρι και 35 δις.

Τι θα πρέπει να αναμένουμε λοιπόν από την τριήμερη διάσκεψη των ΗΕ, ρωτήθηκε ο Ντέιβιντ Λέιν, ειδικός σε θέματα αναπτυξιακής βοήθειας από την οργάνωση ONE; "Εάν ακούσουμε στη Νέα Υόρκη ωραίες ομιλίες και δούμε στην κοινή διακήρυξη ωραία λόγια για το πόσο σημαντική είναι η αναπτυξιακή βοήθεια χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις, τότε θα πρέπει να είμαστε όλοι πολύ απογοητευμένοι".

Christina Bergmann / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου