Μεγάλος συνασπισμός και η δύσπιστη βάση του SPD

«Οι επίσημες διαπραγματεύσεις μπορούν να ξεκινήσουν», ανακοινώνει το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα στην ιστοσελίδα του. «Τότε όμως ξεχάστε την εισφορά μου», σχολιάζει ένα απογοητευμένο μέλος του κόμματος. Δριμεία κριτική δέχεται στο Facebook και ο πρόεδρος του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. «Πρόκειται για προδοσία», έγραψε κάποιος ενώ άλλοι περιορίστηκαν απλώς στο «Παραιτήσου!». Στις ηλεκτρονικές σελίδες των Σοσιαλδημοκρατών βρίσκει κανείς αυτές τις ημέρες τα πάντα: από απλές εκφράσεις απογοήτευσης μέχρι προσωπικές επιθέσεις και βαριές ύβρεις εναντίον ηγετικών στελεχών. Είναι προφανές ότι πολλά μέλη του κόμματος δεν θέλουν τη συγκυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες της Α. Μέρκελ.

Οι αντιδράσεις αυτές προκαλούν καταρχήν έκπληξη. Στο μίνι συνέδριο των Σοσιαλδημοκρατών την περασμένη Κυριακή, η συντριπτική πλειοψηφία των συνέδρων έδωσε το πράσινο φως για τον μεγάλο συνασπισμό. Από τους 231 συμμετέχοντες, μόλις 31 ψήφισαν κατά.

Ο Γκάμπριελ χρειάζεται το δημοψήφισμα

Είναι η πρώτη φορά που ένα κόμμα αξιοποιεί καταρχήν ένα μίνι συνέδριο για να ζητήσει το πράσινο φως για την έναρξη διαπραγματεύσεων. Άνευ προηγουμένου είναι όμως και το σχεδιαζόμενο δημοψήφισμα επί της προγραμματικής συμφωνίας. Περίπου 470.000 μέλη του SPD θα κληθούν να πουν «ναι» ή «όχι» στη συμφωνία. «Θέλουμε να δείξουμε ότι το να είσαι μέλος του SPD σημαίνει ότι έχεις και λόγο», τόνισε ο Ζ. Γκάμπριελ, αιτιολογώντας τη σχετική απόφαση συμπληρώνοντας ότι «όταν οι άνθρωποι εγγράφονται σήμερα σε κόμματα, δεν θέλουν απλά να είναι χρηματοδότες. Θέλουν να συναποφασίζουν και για την πορεία τους».

Παρά τη μοναδική αυτή δυνατότητα που τους δίνεται πάντως, πολλά μέλη του κόμματος αισθάνονται εξαπατημένα. «Βγαίνετε μπροστά με δήθεν δημοψήφισμα ενώ στο παρασκήνιο έχετε αποφασίσει ήδη», έγραψε ο επικεφαλής μικρής τοπικής οργάνωσης στη νότια Γερμανία στον τοίχο του Ζ. Γκάμπριελ στο Facebook. Ο ίδιος ήλπιζε να είχε διερευνήσει καταρχήν το κόμμα της πιθανότητες συνεργασίας με τους Πράσινους και την Αριστερά και να θέσει το θέμα στην κρίση των μελών. Αυτό δεν είναι πραγματική συμμετοχή, έγραψαν αρκετά μέλη. Μεταξύ αυτών και ο Τόμας Άσμποκ, αντιπρόεδρος της νεολαίας του κόμματος στη Βαυαρία, ο οποίος σε άρθρο του κάνει λόγο για «εμείς», δηλαδή τις τοπικές οργανώσεις, και «αυτούς εκεί πάνω», δηλαδή την ηγεσία του κόμματος.

Οι συνέπειες του «όχι»

Με την απόφασή της αυτή η ηγεσία του SPD εξυπηρετεί διάφορους στόχους, εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας Μαρκ Ντεμπούς. «Γνωρίζουν ότι πρέπει να συμπεριλάβουν τα μέλη στη λήψη αποφάσεων προκειμένου να μην αρχίσουν και πάλι να εγκαταλείπουν το κόμμα». Αφετέρου, όπως σημειώνει ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ, το προεδρείο «εκμεταλλεύεται» τη βάση για να πετύχει τους σκοπούς της: «Το δημοψήφισμα ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση του SPD έναντι της CDU. Δεν το κάνει επειδή θέλει να δώσει περισσότερη εξουσία στη βάση».

Ο Φάιτ Λέμεν, πρόεδρος της νεολαίας στη Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία, δεν συμφωνεί με αυτή την ανάγνωση. Παρόλα αυτά ο ίδιος αμφιβάλει για το αν ένας μεγάλος συνασπισμός μπορεί να υλοποιήσει όλα εκείνα που είναι σημαντικά για τους Σοσιαλδημοκράτες. «Κατά την προεκλογική περίοδο δώσαμε μεγάλο αγώνα για να υπάρξει αλλαγή πολιτικής», όπως λέει. Και αυτή την αλλαγή θέλουν να δουν τώρα οι νέοι και οι νέες του κόμματος. Εντούτοις οι ίδιοι δεν έχουν λάβει ακόμη τις αποφάσεις τους. Αυτές θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, όπως λέει.

Σε κάθε περίπτωση πάντως και παρά τους όποιους ενδοιασμούς, η βάση του κόμματος αναμένεται να δώσει τη συγκατάθεσή της στη συγκυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες, εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας Μαρκ Ντεμπούς. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας είναι δεσμευτικό. Ένα αρνητικό αποτέλεσμα θα είχε σημαντικές συνέπειες: καταρχήν θα έθετε σε κίνδυνο σύσσωμη την κομματική ηγεσία και θα οδηγούσε τη Γερμανία σε πρόωρες εκλογές, οι οποίες, όπως δείχνουν δημοσκοπήσεις, δεν θα έβγαιναν σε καλό για τη γερμανική σοσιαλδημοκρατία.

Greta Hamann / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος