Μολδαβία, η επόμενη πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης;

Οι πρόσφατες προειδοποιήσεις του ΝΑΤΟ για το ενδεχόμενο να ενταθεί η ρωσική επιθετικότητα και στη Μολδαβία προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις στη μικρή χώρα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου ο ανώτατος διοικητής των στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, στρατηγός Φίλιπ Μπρέντλοβ, είχε εκτιμήσει την περασμένη εβδομάδα ότι στόχος των ρωσικών στρατευμάτων στην περιοχή της Υπερδνειστερίας είναι να ανακόψουν την προσέγγιση της Μολδαβίας με τη Δύση.

Την ανησυχία της για τις εξελίξεις στην περιοχή έχει εκφράσει και η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Μετά από συνομιλίες που είχε στο Βερολίνο με τον ρουμάνο πρόεδρο Κλάους Γιοχάνις, η καγκελάριος εξέφρασε την ελπίδα να μην επαναληφθεί το ουκρανικό σενάριο και στη Δημοκρατία της Μολδαβίας

Στην Υπερδνειστερία εξακολουθούν να είναι σταθμευμένοι περίπου 2.000 ρώσοι στρατιώτες, παρά το γεγονός ότι η Μόσχα δεσμεύθηκε ήδη από το 1999 στην απόσυρση των στρατευμάτων και του στρατιωτικού της εξοπλισμού από την περιοχή. Μετά τον αιματηρό πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και την επικράτησή της έναντι των μολδαβικών δυνάμεων, η Υπερδνειστερία διακήρυξε την ανεξαρτησία της. Η φιλορωσική ηγεσία της ελπίζει σήμερα στην προσάρτηση της περιοχής στη ρωσική ομοσπονδία.

Αλλαγή Ρότας στη Μολδαβία;

Μέχρι στιγμής η νέα κυβέρνηση της Μολδαβίας έχει αντιδράσει ελάχιστα στις προειδοποιήσεις. Η χώρα συνταράσσεται αυτό το διάστημα από μια πολιτική κρίση, η οποία θέτει σε κίνδυνο την προσέγγισή της με την ΕΕ. Μπορεί ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός Κίριλ Γκαμπουρίσι να διακηρύσσει ότι εμμένει στην χαραχθείσα φιλοευρωπαϊκή πορεία. Εντούτοις αναλυτές διατυπώνουν πολλές επιφυλάξεις ως προς αυτό. Η φιλοευρωπαϊκή συμμαχία που κέρδισε τις εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου δεν ήταν σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση. Δύο εκ των κομμάτων της συμμαχίας, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και οι Δημοκράτες σχημάτισαν τελικά κυβέρνηση μειοψηφίας η οποία εξαρτάται από την στήριξη των αντιπολιτευόμενων κομμουνιστών. Οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στη Μολδαβία εκφράζουν τώρα φόβους ότι η χώρα θα μπορούσε ενδεχομένως να στραφεί και πάλι προς τη Μόσχα.

Πολλές και διαφορετικές πηγές κινδύνων διακρίνει για τη χώρα του ο μολδαβός πολιτικός επιστήμονας Οάζου Ναντόι. Όπως είπε προς τη Deutsche Welle, ένας από αυτούς είναι ο λεγόμενος «πέμπτος πυλώνας της Ρωσίας» στο μολδαβικό κοινοβούλιο. Ο λόγος όχι μόνον για το Σοσιαλιστικό Κόμμα το οποίο δεν απέκρυψε ποτέ τη φιλορωσική του πορεία. Εναντίον της φιλοευρωπαϊκής και υπέρ της φιλορωσικής πορείας εκφράζονται βουλευτές και άλλων κομμάτων, όπως εκτιμά ο ίδιος.

Ο πολιτικός επιστήμονας προειδοποιεί την ίδια ώρα και για τον κίνδυνο άμεσης επιρροής της Μόσχας στις επικείμενες εκλογές στην αυτόνομη επαρχία της Γκαγκαουζίας, όπου φιλορώσοι αυτονομιστές έχουν επίσης απειλήσει με προσάρτηση στη ρωσική ομοσπονδία.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως συνεχίζει να απορρέει από την εκτεταμένη διαφθορά και την αδύναμη πολιτικά κυβέρνηση στη Μολδαβία. Ένα κράτος που δεν μπορεί να επιβάλει το νόμο, την τάξη αλλά και την πολιτική σταθερότητα την ώρα που διεξάγεται πόλεμος στα σύνορά του, «δεν θα είναι και σε θέση να αντισταθεί στην επιθετική επεκτατική πολιτική της ρωσικής ομοσπονδίας», εκτιμά ο Οάζου Ναντόι.

«Η κατάσταση επιδεινώνεται»

Βέβαιος ότι θα ακολουθήσουν νέες προκλήσεις από την πλευρά της Ρωσίας εμφανίζεται ο πρώην πρέσβης της Μολδαβίας στη Μόσχα Ανατόλ Ταράνου. «Όταν ευρωπαίοι και αμερικανοί πολιτικοί κάνουν λόγο για πιθανές απειλές, τότε αυτό καταδεικνύει ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί», εκτίμησε σε δηλώσεις του προς τη Deutsche Welle. Η ασφάλεια της χώρας θα είναι δεδομένη, μόνον εάν εμβαθύνει τις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, όπως λέει.

Από την πλευρά του ο νυν υπουργός Άμυνας της Μολδαβίας δεν διακρίνει συγκεκριμένες ενδείξεις για τυχόν επέκταση της ουκρανικής κρίσης. Παρόλα αυτά όμως, όπως είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του, οι στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας βρίσκονται σε μια διαρκή κατάσταση συναγερμού για να αντιδράσουν άμεσα σε πιθανούς κινδύνους.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Ερευνών (IISS) o μολδαβικός στρατός αριθμεί σήμερα 5.300 στρατιώτες. Σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης μπορεί να γίνει επιστράτευση περίπου 700.000 Μολδαβών. Τα οπλικά συστήματα της χώρας προέρχονται ως επί το πλείστον από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Το 2014 ο αμυντικός προϋπολογισμός ανήλθε στα 20 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο ανταποκρίνεται περίπου στο 0,3 % του ΑΕΠ της χώρας.

V. C. Calugareanu / R. Schwarz / Κ. Συμεωνίδης