Νέες δημόσιες επενδύσεις υπόσχεται η ΕΕ

Πρωταγωνιστές της συνάντησης του Ecofin ήταν η Γαλλία και η Γερμανία. Η γαλλική οικονομία παρουσιάζει σημεία εξασθένησης, ενώ στη Γερμανία η κυβέρνηση αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις της για την οικονομική ανάπτυξη. Φαίνεται ότι η ανάγκη φέρνει πιο κοντά τις δύο χώρες, οι οποίες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν από κοινού την ύφεση με νέα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων. Ενθουσιώδεις ήταν οι σχετικές δηλώσεις του γάλλου υπουργού Οικονομικών Μισέλ Σαπέν, ο οποίος δήλωσε «απόλυτα σύμφωνος με τον (γερμανό ομόλογό του) Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι χρειάζονται επενδύσεις για την τόνωση της οικονομίας», ενώ διευκρίνισε ότι ο ίδιος δεν θέλει να καταφύγει σε «παλιές συνταγές».

Οι υπουργοί Οικονομικών των δύο χωρών αναμένεται να συναντηθούν στις 20 Οκτωβρίου στο Βερολίνο για να καθορίσουν τα επόμενα βήματα. Πάντως, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε προσπαθεί να «ρίξει τον πήχη», τονίζοντας ότι τα περιθώρια χρηματοδότησης είναι μάλλον περιορισμένα. «Πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στις επενδύσεις, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο αν αναλογιστούμε ότι οι δημόσιες δαπάνες έχουν ήδη καθοριστεί δεσμευτικά στον προϋπολογισμό. Επομένως τα περιθώρια δεν είναι τόσο μεγάλα, όσο πιστεύουν κάποιοι που θέλουν να μας δίνουν συμβουλές» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ο Σόιμπλε επιμένει στη δημοσιονομική πειθαρχία

Η γαλλογερμανική πρωτοβουλία αναμένεται να ενταχθεί και στο πρόγραμμα επενδύσεων της νέας Επιτροπής υπό τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Ο ίδιος ο Γιούνκερ είχε κάνει λόγο για επενδυτικό πρόγραμμα συνολικού ύψους 300 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει από πού ακριβώς θα προέλθει το ποσό αυτό. Ο φινλανδός Επίτροπος Νομισματικών Υποθέσεων Γίρκι Κατάινεν αφήνει να εννοηθεί ότι πρόκειται για ένα άθροισμα εθνικών πόρων, νέων πιστώσεων και κονδυλίων που έχουν ήδη δεσμευθεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό. «Η βασική ιδέα είναι να συγκεντρώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους εθνικούς και ευρωπαϊκούς δημόσιους πόρους, ώστε αυτή η χρηματοδότηση να έχει το ρόλο καταλύτη για τον ιδιωτικό τομέα. Θέλουμε να συγκεντρώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα για συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα» επισημαίνει ο επίτροπος και πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας.

Γαλλία και Ιταλία προτείνουν να χρηματοδοτηθούν τα νέα επενδυτικά προγράμματα ακόμα και με νέα χρέη, αν χρειαστεί. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απορρίπτει την πρόταση αυτή και επιμένει στην πολιτική του «ισοσκελισμένου προϋπολογισμού», για την οποία ωστόσο δέχθηκε έντονη κριτική από τις ΗΠΑ στη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον. Από την πλευρά του ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ Γερούν Ντάισελμπλουμ άσκησε διακριτική κριτική στη Γερμανία, λέγοντας ότι «δεν θα πρέπει να επαναπαυθεί στις δάφνες της» και θυμίζοντας ότι οι τελευταίες μεταρρυθμίσεις στη γερμανική αγορά εργασίας είχαν γίνει πριν από δέκα χρόνια. Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, πάντως, το παράδειγμα της Γερμανίας αποδεικνύει ότι η δημοσιονομική πειθαρχία και η αναπτυξιακή πολιτική δεν είναι έννοιες αντιφατικές αλλά αλληλοσυμπληρούμενες.

Επιφυλάξεις για το «ελληνικό ζήτημα»

Προς το παρόν το ενδιαφέρον στρέφεται στη Γαλλία. Τόσο ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, όσο και άλλοι υπουργοί Οικονομικών καλούν το Παρίσι να αναθεωρήσει το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2015, που προβλέπει έλλειμμα 4,6% του ΑΕΠ αντί του 3% που επιβάλλει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Πριν τη συνάντηση του Γιούρογκρουπ ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν επέμενε ότι δεν υπάρχει λόγος για οποιαδήποτε αλλαγή, αλλά στη συνέχεια φάνηκε να διαφοροποιείται, λέγοντας ότι «ασφαλώς θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές στη διάρκεια της κοινοβουλευτικής διαδικασίας». Όσο για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προσέφυγε στη λαϊκή σοφία και συγκεκριμένα σε ένα γνωμικό από την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Βάδη Βυρτεμβέργη: «Ο καθένας από μας καθαρίζει έξω από την πόρτα του, μόνο έτσι θα καθαρίσει όλη η γειτονιά. Πρέπει λοιπόν να τηρούμε τους κανόνες. Ξέρουμε ότι οι Γάλλοι έχουν τα προβλήματά τους…»

Τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ απασχολεί και το ζήτημα της Ελλάδας. Οι ευρωπαίοι εταίροι αντιλαμβάνονται ότι ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θέλει να απεγκλωβιστεί από το πρόγραμμα βοήθειας στα τέλη του χρόνου και να αποτινάξει τη «μισητή» τρόικα, κάτι που θα τον βοηθούσε και σε περίπτωση πρόωρων εκλογών την άνοιξη του 2015. Ωστόσο, δεν φαίνεται να ενθουσιάζονται από όλα αυτά, εάν κρίνουμε από τις δηλώσεις του αυστριακού υπουργού Οικονομικών Γιόχαν Γκέοργκ Σέλινγκ: «Ο κοινός παρονομαστής των όσων λέγονται είναι ότι χρειάζεται προσοχή και ότι υπάρχουν επιφυλάξεις. Η Ελλάδα κατάφερε να επιστρέψει στις αγορές μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά ακόμα δεν μπορούμε να κρίνουμε εάν κάτι τέτοιο αποτελεί μία απεικόνιση της στιγμής ή θα έχει και μακροχρόνια προοπτική».

Bernd Riegert / Γιάννης Παπαδημητρίου