Νέες διαπραγματεύσεις για το Ιρανικό

Στη Γενεύη αρχίζει ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ της ομάδας των έξι και του Ιράν με αντικείμενο το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. 14 μήνες από την διακοπή του διαλόγου και ενώ έχουν μεσολαβήσει οι αποκαλύψεις για την ύπαρξη και δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου στο Ιράν αλλά και δοκιμαστικές εκτοξεύσεις πυραύλων, καταβάλλεται άλλη μια προσπάθεια για την διευθέτηση του ζητήματος. Η αισιοδοξία ωστόσο δεν περισσεύει. Επικεφαλής της ομάδας των έξι θα είναι ο Χαβιέ Σολάνα, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας, ενώ από την άλλη πλευρά, της ιρανικής ομάδας, ηγείται ο Σαΐντ Τζαλίλι που θεωρείται έμπιστος του προέδρου Αχμαντινετζάντ. Στόχος πάντως της διεθνούς κοινότητας παραμένει να αποσπάσει εγγυήσεις για τη μη χρήση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος για στρατιωτικούς σκοπούς.

«Θέλουμε ουσιαστικό διάλογο»

Βασικός στόχος των ΗΠΑ στις νέες διαπραγματεύσεις είναι να εξαναγκάσουν το Ιράν να ανοίξει τα χαρτιά του όσον αφορά το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ειδικά τώρα που η Τεχεράνη έχει αποκαλύψει ότι κατασκευάζεται ήδη και δεύτερη μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου. Η είδηση για την ύπαρξη καιν δεύτερης εγκατάστασης βρήκε τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα στο Πίτσμπουργκ όπου διεξαγόταν η Σύνοδος του G20:

"Ενόψει των νέων διαπραγματεύσεων το Ιράν θα πρέπει να είναι έτοιμο να συνεργαστεί πλήρως με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και να δρομολογήσει μέτρα που θα οικοδομήσουν την εμπιστοσύνη όσον αφορά στο πυρηνικό του πρόγραμμα. Επίσης θα πρέπει να αποδείξει τις ειρηνικές του προθέσεις μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο και μέσα από συγκεκριμένα βήματα".

Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Ομπάμα δεν αρνούνται στο Ιράν το δικαίωμά του για ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Ωστόσο, όπως είπε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος, η νέα μονάδα είναι πολύ μεγάλη για να χρησιμοποιείται μόνον για ειρηνικούς σκοπούς. Η υπουργός του επί των Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον: "Η συνάντηση αυτή είναι ένα τεστ. Αποδείξτε το και μην περιορίζεστε σε ισχυρισμούς. Αποδείξτε το και εμείς θα δούμε τι έχετε να μας πείτε".

Νέες κυρώσεις;

Στο νέο αυτό γύρο των διαπραγματεύσεων η Ουάσιγκτον δεν προτίθαται να απειλήσει με την επιβολή νέων κυρώσεων. Πρόκειται για πρώτες διερευνητικές επαφές, όπως υπογράμμισε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς: "Η συνάντηση των 5 συν 1 με το Ιράν είναι ένα πρώτο βήμα για να διαπιστώσουμε εάν το Ιράν είναι διατεθειμένο να αλλάξει την πολιτική του έτσι, ώστε να είναι ικανοποιημένες οι μεγάλες δυνάμεις. Εάν αυτό αποτύχει, τότε θα κινηθούμε στην κατεύθυνση των αυστηρών κυρώσεων".

Ποιές μπορεί να είναι αυτές; Η αμερικανική κυβέρνηση έχει ετοιμάσει ήδη έναν κατάλογο, όπως ανακοίνωσε ο κ. Γκέιτς: "Υπάρχουν πολλές δυνατότητες: ο τραπεζικός τομέας, τα εξοπλιστικά, η τεχνολογία που αφορά στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Υπάρχει μια μεγάλη λίστα την οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε".

Οι ΗΠΑ ευελπιστούν ότι οι εντεινόμενες πιέσεις θα αποδώσουν καρπούς. Μετά τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές στο Ιράν, όπως εκτιμούν αναλυτές, υπάρχει μια γενικευμένη αναταραχή που θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά τις συνομιλίες: "Για να είμαι ειλικρινής", είπε ο Γκέιτς, "είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους πιστεύω ότι επιπρόσθετες, αυστηρές κυρώσεις θα μπορούσαν να επιφέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Γνωρίζουμε ότι οι κυρώσεις που έχει επιβληθεί ήδη είχαν συνέπειες. Η ανεργία στους νέους κυμαίνεται στο 40 %. Αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, ειδικά με τους νέους".

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γκέιτς εκτιμά πάντως ότι η ανάληψη στρατιωτικής δράσης και η καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων δεν συνιστά λύση του προβλήματος.

Οι νέες συνομιλίες που ξεκινούν σήμερα στη Γενεύη αναμένεται να ολοκληρωθούν στα τέλη Οκτωβρίου.

Peter Philipp/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου