Νίκη- έκπληξη Ροχανί

Η άνετη νίκη θεωρείται έκπληξη, καθώς ο μετριοπαθής κληρικός άφησε πολύ πίσω υπολογίσιμους πολιτικούς αντιπάλους, όπως τον διαπραγματευτή για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν Σαίντ Τζαλίλι που συγκέντρωσε μόλις 11% των ψήφων και τον δήμαρχο της Τεχεράνης Μπακέρ Καλιμπάφ. Επιπλέον πολλοί πίστευαν ότι το πολιτικό κατεστημένο της χώρας δεν θα επέτρεπε μία τόσο εμφατική νίκη μετριοπαθούς υποψηφίου. Άλλωστε το 2009 ο τότε φέρελπις υποψήφιος των μεταρρυθμιστών Μιρχοσείν Μουσαβί είχε υποστεί ήττα στις εκλογές. Ο Ιρανός δημοσιογράφος Μορτεζά Καζεμιά πίστευε μάλιστα ότι «δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι οι αρχές θα ανεχθούν μία απόλυτη πλειοψηφία για τον Ροχανί».

Οι εκπρόσωποι των πιο συντηρητικών πολιτικών περιορίστηκαν σε ποσοστά κατώτερα του 20%. Μπορεί η νίκη Ροχανί να σηματοδοτήσει μία εκσυγχρονιστική στροφή στην πολιτική της Τεχεράνης;

Ροχανί, ο επόμενος Χαταμί;

Αυτό πιστεύει ο πολιτικός αναλυτής Σαντέχ Ζιμπακαλάμ: «Η σημερινή μέρα θυμίζει την πρώτη νίκη του Μωχάμαντ Χαταμί το 1997, τότε που οι άνθρωποι προσπάθησαν να επιβάλουν την πολιτική αλλαγή με την ψήφο τους», επισημαίνει.
Η έκβαση των εκλογών αναμένεται να προκαλέσει κλυδωνισμούς στο στρατόπεδο των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων, που δεν είχε καταφέρει να ομονοήσει σε κοινό υποψήφιο, παρ΄ότι επί μήνες τον αναζητούσε. Τόσο ο Σαίντ Τζαλίλι, όσο και ο Αλί Ακμπάρ Βελαγιατί, σύμβουλος του πνευματικού ηγέτη της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χαμενεί, ηττήθηκαν τελικά.

Από την πλευρά του ο Χασάν Ροχανί μπορεί να μη θεωρείται η πιο εμβληματική μορφή των μεταρρυθμιστών, αλλά ασφαλώς ήταν ο μόνος που επέδειξε μετριοπάθεια στον προεκλογικό αγώνα και υποσχέθηκε μάλιστα να επιδείξει μεγαλύτερη διπλωματία προς τη Δύση με στόχο να αμβλύνει τις εμπορικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν. Τέσσερα χρόνια μετά την ήττα του αποκαλούμενου «πράσινου κινήματος» περί τον Μιρχοσείν Μουσαβί, οι μεταρρυθμιστές γιορτάζουν την επιστροφή τους στην καρδιά της πολιτικής. Αυτό οφείλεται κυρίως στους απλούς ψηφοφόρους, οι οποίοι, όπως εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής Σαντέχ Ζιμπακαλάμ «έχουν αντιληφθεί, ότι απέχοντας από τις εκλογές, δεν θα μπορούσαν να αλλάξουν τίποτα. Φυσικά έπαιξαν ρόλο και οι εκκλήσεις υπέρ του Ροχανί από τον Ραφσαντζανί, τον Χαταμί και κάποιους μεταρρυθμιστές που παραμένουν έγκλειστοι στις φυλακές».

«Η ισχύς παραμένει στα χέρια των συντηρητικών»

Ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος Μωχάμαντ Χαταμί, αλλά και ο μετροπαθής πνευματικός ηγέτης Αγιατολάχ Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί είχαν αποκλείσει από νωρίς μία δική τους υποψηφιότητα. Το ζήτημα είναι, αν τώρα οι μεταρρυθμιστές θα αξιοποιήσουν την εμφατική νίκη Ροχανί για να προωθήσουν την ατζέντα τους στο Ιράν. Ο Σαντέχ Ζιμπακαλάμ το θεωρεί πιθανό, προειδοποιεί όμως ότι καλό είναι να μην έχει κανείς υπέρμετρες προσδοκίες από την αλλαγή φρουράς στην Τεχεράνη. «Ας μη γελιόμαστε, η ισχύς παραμένει στα χέρια των συντηρητικών. Για τους μεταρρυθμιστές δεν θα είναι απλό να προωθήσουν τα σχέδιά τους. Αλλά δεν είναι πλέον και αδύνατον», εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής από την Τεχεράνη.

Πάντως οι αντιδράσεις εκτός συνόρων φαίνονται κατ΄αρχήν θετικές. Ήδη ο γενικός γραμματέαςτου ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν συνεχάρη τον Χασάν Ροχανί, όπως και η Υψηλή Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Κάθριν Άστον, η οποία επεσήμανε ότι «επιθυμεί να συνεργαστεί μαζί του για μία ταχεία διπλωματική λύση στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος». Τέλος, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βέστερβελε χαρακτήρισε τη νίκη Ροχανί «ψήφο για μεταρρυθμίσεις και για μία εποικοδομητική εξωτερική πολιτική».

Jashar Erfanian, Hossein Kermani / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ.σύνταξης