"Ναί στις διαπραγματεύσεις, όχι επ΄αόριστον"

Το Ιράν και οι ανησυχίες της Δύσης για τους πιθανούς κινδύνους από το πυρηνικό του πρόγραμμά έχει γίνει πια μόνιμο θέμα της καθημερινής ειδησεογραφίας. Σήμερα στη Τεχεράνη βρίσκεται το νούμερο δύο της Διεθνούς Επιτροπής Πυρηνική Ενέργειας, ο Ολι Χαινόνεν. Ήδη πριν την άφιξή του η ιρανική κυβέρνηση άφησε να εννοηθεί ότι δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει για το περιεχόμενο έκθεσης με πληροφορίες για «δήθεν» προετοιμασίες ενός πυρηνικού προγράμματος για στρατιωτική χρήση. Ο Χαινόνεν θα επιδιώξει ωστόσο να πάρει απαντήσεις μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα απειλών για λήψη αυστηρότερων μέτρων κατά της Τεχεράνης.

Η διεθνής κοινότητα ζητά εγγυήσεις

Επίπονες. Αυτή τη λέξη χρησιμοποιούν οι αρμόδιοι στις Βρυξέλλες όταν θέλουν να περιγράψουν τις δύσκολες διαπραγματεύσεις της Δύσης με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Την ίδια δυσκολία θα νοιώσει και ο αντιπρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Πυρηνικής Ενέργειας σήμερα στη Τεχεράνη. Ο Χαινόνεν θέλει αξιόπιστες απαντήσεις για τις βλέψεις του Ιράν στον πυρηνικό τομέα. Απαντήσεις που δεν ήταν ποτέ ικανοποιητικές στον παρελθόν κάθε φορά που είχε συνομιλίες με την ηγεσία της χώρας. Τι θα αλλάξει αυτή τη φορά; Τίποτα το ιδιαίτερο. Θα δοθεί όμως ένα μήνυμα ότι η Δύση δεν θέλει την αντιπαράθεση, αλλά τον διάλογο. Τι προσδοκά όμως η Δύση από αυτή τη συνάντηση; Ό, τι έχει δώσει μέχρι τώρα η Τεχεράνη δεν ήταν ποτέ πειστικό στη λεγόμενη ομάδα των έξι, στα 5 μόνιμα μέλη του Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ και τη Γερμανία. Και οι 6 συμφωνούν ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει καμιά ευκαιρία για να κινηθεί πέρα από τη χρήση πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς. Και επειδή η Τεχεράνη δεν δίνει επαρκείς εγγυήσεις, η ομάδα των 6 θέλει τώρα να αυξήσει τις πιέσεις.

«Πρέπει να παραμείνουμε αποφασισμένοι»

Από τη χθεσινή τηλεφωνική διάσκεψη των 6 δεν έγινε κάτι γνωστό. Αλλά το μήνυμα, όπως το διατύπωσε ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργεί των εξωτερικών, Γενς Πλετνερ, είναι το εξής: διαπραγματεύσεις ναι, αλλά όχι επ΄ αόριστον. «Είναι σημαντικό», τόνισε, «να δείξουμε η ομάδα των έξι την αποφασιστικότητά μας, γιατί είμαστε της άποψης ότι αυτή η αποφασιστικότητα είναι η κατάλληλη συνταγή της πολιτικής μας απέναντι στο Ιράν στο θέμα της πυρηνικής ενέργειας». Στις Βρυξέλλες ο Χαβιέ Σολάνα, ο εκπρόσωπος σε θέματα εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. κρατά κι αυτός τα ηνία των διαπραγματεύσεων διατηρώντας επαφή με τον Ιρανό διαπραγματευτή Τζαλίλι. Η τελευταία πρόταση της Δύσης συνοψίζεται στην ενίσχυση της συνεργασία σε τεχνολογικό και οικονομικό επίπεδο για την εκπόνηση ενός πυρηνικού προγράμματος για ειρηνικούς σκοπούς με αντάλλαγμά τον τερματισμό του εμπλουτισμό ουρανίου, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατασκευή ατομικών όπλων.

Ελπίδα από το νέο Αμερικανό πρόεδρο

Το περασμένο Ιούλιο ο Σολάνα είχε ζητήσει εγγυήσεις «ότι η διένεξη για το πυρηνικό πρόγραμμα θα λυθεί με τέτοιο τρόπο, που η διεθνής κοινότητα να λάβει αντικειμενικές εγγυήσεις». Σήμερα παραμένει απογοητευμένος από τη εξέλιξη όπως λέει το περιβάλλον του. Φαίνεται ότι τις επόμενες μέρες θα συμμετάσχει κι αυτός στις προσπάθειες διαλόγου με τη Τεχεράνη. Οι ΗΠΑ απειλούν με επί πλέον κυρώσεις, όμως οι μέχρι τώρα κυρώσεις δεν έχουν επιφέρει αποτελέσματα. Πολλά άλλα μέτρα πίεσης δεν υπάρχουν κι αυτό θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουν οι διπλωμάτες των Βρυξελλών. Η διοίκηση του Μπους έχει απειλήσει το Ιράν με στρατιωτικό πλήγμα, αλλά όλοι γνωρίζουν τις επιπτώσεις από μια τέτοια κίνηση. Ίσως ο νέος πρόεδρος των ΗΠ φέρει νέα ώθηση στα λιμνάζοντα νερά του επίπονου διαλόγου με το Ιράν.

Ειρήνη Αναστασοπούλου