«Ναι» στον φόρο συναλλαγών
26 Μαΐου 2012
Την επιβολή φόρου 0,01% σε συναλλαγές με ομόλογα, μετοχές και παράγωγα ζητεί το Ευρωκοινοβούλιο, εγκρίνοντας σχετική έκθεση που συνέταξε η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Άννυ Ποδηματά.
Η σχετική οδηγία, για την οποία εκκρεμεί η απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών, προκαλεί αντιδράσεις. Ωστόσο η Επιτροπή και το Κοινοβούλιο τη θεωρούν απαραίτητη, προκειμένου να καταβάλει ο χρηματοπιστωτικός τομέας ένα μικρό αντίτιμο για τα τρισεκατομμύρια που είχαν δαπανήσει οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι για τη διάσωσή του. Για να κλείσουν τα όποια νομικά κενά, το Ευρωκοινοβούλιο ζητεί να ενσωματωθούν στην οδηγία δύο βασικές αρχές: η «αρχή κατοικίας» και η «αρχή έκδοσης». Η αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Άννυ Ποδηματά εξηγεί:
«Ένα από τα δύο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που προχωρούν σε μία συναλλαγή, όταν εδρεύει στην ευρωπαϊκή επικράτεια, υποχρεούται στην καταβολή του φόρου. Και όταν γίνεται μία συναλλαγή επί ευρωπαϊκού τίτλου από μη ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τότε θα υπάρχει υποχρέωση καταβολής του φόρου στο κράτος-μέλος που έχει εκδώσει τον συγκεκριμένο τίτλο. Συνδυάσαμε αυτές τις δύο προαναφερθείσες αρχές με την αρχή της ιδιοκτησίας, που σημαίνει ότι για να μπορεί να θεωρηθεί η συγκεκριμένη συναλλαγή και η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας νόμιμη, θα πρέπει να έχει καταβληθεί ο φόρος» λέει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Οι αντιδράσεις των λόμπι
Η Κομισιόν υπολογίζει ότι ο φόρος συναλλαγών θα μπορούσε να αποφέρει στα δημόσια ταμεία έως 80 δις ευρώ μέχρι το 2020. Πάντως οι αντιδράσεις των χρηματοπιστωτικών λόμπυ συνεχίζονται: υποστηρίζουν ότι, για τεχνικούς λόγους, είναι πρακτικά αδύνατη η παρακολούθηση όλων των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο. Η ευρωβουλευτής Σιέρπα Πιέτικαϊνεν από τη Φινλανδία, υποστηρίζει ότι το επιχείρημα στερείται σοβαρότητας.
«Το ακούω συχνά αυτό. Αλλά η αλήθεια είναι ότι σήμερα όλες οι συναλλαγές γίνονται μέσω υπολογιστή. Εάν λοιπόν είσαι σε θέση να επινοήσεις ένα λογισμικό που κάνει συναλλαγές μέσα σε νανοδευτερόλεπτα, τότε προφανώς μπορείς να επινοήσεις και το κομμάτι εκείνο του λογισμικού που παρακρατεί αυτομάτως σε κάθε συναλλαγή το 0,01% και το αποστέλλει στην εφορία. Ας μην ισχυριζόμαστε λοιπόν ότι υπάρχουν τεχνικά προβλήματα» τονίζει η Σιέρπα Πιέτικαϊνεν.
Τα πραγματικό πρόβλημα είναι ότι κυρίως η Μ. Βρετανία, αλλά και άλλες χώρες με ισχυρό χρηματοπιστωτικό τομέα, θέλουν να σταματήσουν την οδηγία με κάθε μέσο. Λίγοι εκφράζουν την αντίθεσή τους τόσο καθαρά, όσο ο Βρετανός ευρωβουλευτής του «Κόμματος Ανεξαρτησίας» Γκόντφρεϋ Μπλουμ.
«Οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες αποτελούν το 14% του βρετανικού ΑΕΠ. Η Βρετανία συνεισφέρει 15 εκ. λίρες την ημέρα σε αυτόν τον κλάδο. Μην σκοτώνετε λοιπόν την κότα που σας κάνει τα χρυσά αυγά. Στη Ζυρίχη, στη Γενεύη, στη Νέα Υόρκη, και το Χονγκ Κονγκ γλείφουν τα δάχτυλά τους και αναρωτιούνται ποιά θα είναι η επόμενη μεγαλειώδης βλακεία μας».
«Κάποιοι δεν έχουν χορτάσει την απληστία τους»
Οι περισσότεροι θεωρούν παρωχημένες τις βρετανικές αντιρρήσεις. Ακόμα και ο ακραιφνής φιλελεύθερος Γερμανός ευρωβουλευτής Βολφ Κλιτς λέει ότι ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών είναι πλέον απαραίτητος.
«Η ιδέα της φορολόγησης είναι κατ΄αρχήν θεμιτή. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει προξενήσει μεγάλες ζημιές τα τελευταία χρόνια και σίγουρα δεν είναι αθώος για την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Κι όμως, η πρόσφατη κερδοσκοπία στην JP Morgan Chase μας αποδεικνύει ότι δεν έχει διδαχθεί από τα λάθη του. Κάποια από τα στελέχη του δεν έχουν χορτάσει ακόμα την απληστία τους» λέει ο Γερμανός ευρωβουλευτής.
Πού θα πηγαίνουν τα έσοδα; Ο Επίτροπος Όλι Ρεν λέει ότι θα κατευθύνονται σε «στοχευμένες επενδύσεις». Οι ευρωσκεπτικιστές πιστεύουν ότι θα πάνε στους «γραφειοκράτες των Βρυξελλών». Και κάποιοι προτείνουν να δοθεί μέρος των εσόδων για την καταπολέμηση της κρίσης, για παράδειγμα ως εγγυήσεις στον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας- κάτι που θα βοηθούσε και την Ελλάδα. Ο συμπροεδρεύων των Ευρωπαίων Πρασίνων Ντανιέλ Κον Μπεντίτ λέει ότι η ιδέα είναι καλή, αλλά όχι άμεσα πραγματοποιήσιμη:
«Ο φόρος συναλλαγών μπορεί να εγκρίνεται στο Κοινοβούλιο, αλλά με όλα αυτά που συμβαίνουν δεν νομίζω να υλοποιηθεί πριν περάσουν δύο-τρία χρόνια. Επομένως τα πρώτα έσοδα θα μπουν στον προϋπολογισμό του 2013-2014. Η Ελλάδα όμως χρειάζεται τώρα τα χρήματα. Είναι λοιπόν μία δυνατότητα αυτή η πρόταση, αλλά δεν έχει άμεσο αντίκρυσμα» τονίζει ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων στην Deutsche Welle.
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
Υπεύθ. Σύνταξης Ειρήνη Αναστασοπούλου