Νόμος-εμπόδιο για ισλαμιστές

Η Αυστρία θεωρείται χώρα-πρότυπο για τη στάση της έναντι των μουσουλμάνων πολιτών της. Πριν από 102 χρόνια η τότε Αυστροουγγαρία είχε κατοχυρώσει διά νόμου την ισότητα των μουσουλμάνων υπηκόων της. Σήμερα ζουν στη χώρα περισσότεροι από μισό εκατομμύριο μουσουλμάνοι. Σε αναλογία με τον πληθυσμό της είναι κατά τρεις φορές περισσότεροι συγκριτικά με τη Γερμανία.

Ο νέος ισλαμικός νόμος που δρομολογεί η αυστριακή κυβέρνηση στοχεύει να θέσει φραγμό στη ριζοσπαστικοποίηση ανθρώπων μουσουλμανικής πίστης. Εκπρόσωποι της μουσουλμανικής θρησκευτικής κοινότητας στη χώρα επικρίνουν κυρίως τις διατάξεις που απαγορεύουν τη χρηματοδότηση των ιμάμηδων από χώρες του εξωτερικού, όπως την Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία. Ωστόσο, ορισμένοι μετριοπαθείς μουσουλμάνοι επικροτούν τη νέα ρύθμιση.

Ο Φάμπιαν Ράιχερ, κοινωνικός λειτουργός στη Βιέννη, είδε έναν από τους «προστατευόμενούς» του να φεύγει για να ενταχθεί στο πλευρό των τζιχαντιστών στη Συρία. «Το θέμα υπέπεσε στην αντίληψή του επειδή ένας γνωστός είναι εκεί (σ.σ. στη Συρία) και η σχετική προπαγάνδα συγκεκριμένων λέει ‘ελάτε, θα είστε καλύτερα, εκεί θα συγχωρεθούν οι αμαρτίες σας και θα έχετε καλύτερη ζωή', κάτι το οποίο πολλοί δεν έχουν εδώ». Σύμφωνα με στοιχεία του αυστριακού υπουργείου Εσωτερικών, περίπου 160 φερόμενοι τζιχαντιστές από τη Αυστρία μετέβησαν στη Συρία και το Ιράκ. Κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, άνεργοι και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, με καταγωγή από την Τσετσενία, την Τουρκία, τη Βοσνία και από αραβικές χώρες. Σχεδόν το ένα τρίτο είναι κάτοχοι αυστριακού διαβατηρίου, όπως ο τουρκικής καταγωγής Εφγκάνι Ντονμέζ, μέλος του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Αυστρίας με το κόμμα των Πρασίνων. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, «στην Αυστρία σύλλογοι και μουσουλμανικά τεμένη που ελέγχονται από τις χώρες προέλευσης -τη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία ή άλλες χώρες- λειτουργούν ως υπό το μανδύα και τον τίτλο του ‘τεμένους' ή του ‘πολιτιστικού συλλόγου'. Αυτή είναι μία άκρως προβληματική εξέλιξη».

Κριτική από εκπροσώπους της μουσουλμανικής κοινότητας

Ο νέος νόμος, που βρίσκεται υπό συζήτηση τα τελευταία τρία χρόνια, πρόκειται να θέσει τέλος στη χρηματοδότηση από το εξωτερικό. Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, «προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε το πατρονάρισμα και την άσκηση επιρροής από το εξωτερικό γι' αυτό και ξεκινούμε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης ιμάμηδων στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και ταυτόχρονα μειώνουμε τον αριθμό των ιμάμηδων που στέλνονται στην Αυστρία από το εξωτερικό. (…) Ο νέος ισλαμικός νόμος πρόκειται να βοηθήσει στη διαμόρφωση ενός Ισλάμ μία αυστριακή επιρροή. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζονται περισσότεροι ιμάμηδες που εκπαιδεύονται στην Αυστρία, μιλούν γερμανικά, είναι αυστριακοί και ως εκ τούτου γνωρίζουν τις ανησυχίες των νεαρών μουσουλμάνων στην Αυστρία».

Ο νέος νόμος, όπως άλλωστε και εκείνος του 1912, καθιστά σαφές ότι το εθνικό δίκαιο υπερτερεί του θρησκευτικού. Οι μουσουλμανικές θρησκευτικές κοινότητες καλούνται να προσκομίσουν μία ερμηνεία του περιεχομένου της πίστης τους, να μεταφράσουν στα γερμανικά τις εννέα εκδοχές του Κορανίου που χρησιμοποιούνται σήμερα και να μην νομιμοποιούν οποιαδήποτε μορφή βίας.

Ο νέος νόμος, που αναμένεται να ψηφιστεί τον Ιανουάριο στο αυστριακό κοινοβούλιο, προκαλεί αντιδράσεις στους κόλπους της μουσουλμανικής κοινότητας. Εκπρόσωποί της αισθάνονται ότι καθιστά ύποπτο το σύνολο των μουσουλμάνων. Πάντως, ο πρόεδρος της μουσουλμανικής θρησκευτικής κοινότητας της χώρας Φουάτ Σανάκ παραμένει αισιόδοξος. Όπως υπογραμμίζει, «η Αυστρία υπήρξε ιστορικά πάντα πρόδρομος στο πεδίο της ανεξιθρησκείας και θέλουμε να παραμείνουμε σε αυτήν την τροχιά. Είμαι αισιόδοξος και πεπεισμένος ότι θα λύσουμε αυτά τα προβλήματα μαζί».

Karla Engelhard / Άρης Καλτιριμτζής