Οι ανεκπλήρωτες προσδοκίες των πολιτών

Είχαν προηγηθεί μαζικές κινητοποιήσεις δεκάδων χιλιάδων πολιτών στη Σόφια αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Σε συμπλοκές με την αστυνομία τραυματίστηκαν δεκάδες άνθρωποι ενώ ένας νεαρός αυτοπυρπολήθηκε στη Βάρνα. Οι οργισμένες διαμαρτυρίες των πολιτών στράφηκαν κυρίως εναντίον της κατακόρυφης αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος. Μέσα σε έναν χρόνο η τιμή του ρεύματος διπλασιάστηκε με αποτέλεσμα να γίνει για πολλούς Βούλγαρους σχεδόν είδος πολυτελείας.

Παρά το ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα πάντως, η παραίτηση Μπορίσοφ ήταν αιφνίδια, σημειώνει ο Μάρκο Άρντ, από το Ίδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ στη Σόφια:

«Η παραίτηση προκάλεσε έκπληξη στους περισσότερους αναλυτές καθώς ήρθε απροσδόκητα γρήγορα. Εάν συγκρίνουμε τις διαδηλώσεις στη Βουλγαρία με αντίστοιχες στην Ελλάδα ή την Ισπανία θα λέγαμε ότι οι εκεί κυβερνήσεις έχουν μεγαλύτερες αντοχές σε σχέση με τη Βουλγαρία. Και στο παρελθόν ο Μπορίσοφ αντιδρούσε πάντα με ιδιαίτερη ευαισθησία σε κινητοποιήσεις και τώρα με την παραίτησή του θέλει προφανώς να αποφύγει το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των διαδηλώσεων, που εν μέρει είχαν βίαιη κατάληξη. Παράλληλα θέλει φυσικά να διατηρήσει το κύρος του, ήταν πάντα πολύ δημοφιλής με ισχυρή παρουσία στα μίντια. Πάντα έλεγε ότι έχει την παραίτησή του στο σακάκι σε περίπτωση που δεν τον θέλουν πλέον οι πολίτες ως πρωθυπουργό».

Τα αίτια της κυβερνητικής κρίσης

Η κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ ήταν η πρώτη που ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας μετά την ένταξη της Βουλγαρίας στην ΕΕ το 2007 και η πρώτη μετά από 16 χρόνια που παραιτείται. Όπως σημειώνει ο Μάρκο Άρντ ωστόσο, η τιμή του ρεύματος ήταν απλώς η αφορμή των διαδηλώσεων και της κυβερνητικής κρίσης που ακολούθησε. Η πραγματική αιτία είναι οι μη ανεκπλήρωτες προσδοκίες των πολιτών για ευημερία και ανάπτυξη. Με μέσο μισθό που δεν ξεπερνά τα 360 ευρώ το μήνα, η Βουλγαρία παραμένει μια από τις φτωχότερες χώρες της ΕΕ, παρά τη δημοσιονομική σταθερότητα:

«Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες η Βουλγαρία εκπληρώνει όλα τα κριτήρια του Μάαστριχτ χωρίς κανένα πρόβλημα, είναι μάλιστα στην πρώτη ή δεύτερη θέση. Αυτό είναι αξιέπαινο, εντούτοις η σταθερότητά αυτή έγινε σε βάρος της κοινωνικής πολιτικής. Μαζί με τη Ρουμανία είναι οι φτωχότερες χώρες της ΕΕ, ενώ αυτοί που έχουν πληγεί περισσότερο είναι οι συνταξιούχοι. Οι συντάξεις κυμαίνονται μεταξύ 50 και 100 ευρώ και με αυτά τα χρήματα δεν μπορείς να ζήσεις ούτε στη Βουλγαρία.

Και τα υπόλοιπα εισοδήματα είναι πολύ χαμηλά, ενώ οι αυξήσεις των τελευταίων ετών ήταν σχεδόν μηδενικές, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός κινήθηκε στο 4 %. Η ανεργία βρίσκεται στο 12 %. Σε αυτά τα συμφραζόμενα οι διαδηλώσεις δεν προκαλούν έκπληξη, αν και ήταν αυθόρμητες. Μέχρι στιγμής πάντως δεν διαφαίνεται να υποκινήθηκαν από κάποιο κόμμα. Οι ίδιοι οι διαδηλωτές λένε ότι είναι υπερκομματικοί και αυτό δείχνει τεράστια έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στα πολιτικά κόμματα και την πολιτική τάξη της χώρας».

Δεν αναμένεται καμία ουσιαστική αλλαγή

Ο Μπ. Μπορίσοφ εξήγησε ότι παραιτείται λόγω των περιστατικών βίας που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. «Δεν μπορώ να συμμετέχω σε μια κυβέρνηση όταν η αστυνομία συγκρούεται με διαδηλωτές», όπως είπε.

Τι όμως μπορεί να αλλάξει μετά τις εκλογές που αναμένεται να πραγματοποιηθούν το νωρίτερο στα τέλη Απριλίου; «Καταρχήν μετά την παραίτηση θα επέλθει και πάλι ηρεμία και οι διαδηλώσεις θα περιοριστούν», εκτιμά ο Μάρκο Άρντ. «Ωστόσο γενικά, δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι μετά από αυτή την παραίτηση. Το ερώτημα είναι ποιες προοπτικές, ποιες δυνατότητες θα έχει η επόμενη κυβέρνηση. Γεγονός είναι ότι δεν μπορεί να κάνει μαγικά. Εγώ προσωπικά είχα την εντύπωση ότι η Βουλγαρία βρίσκεται σε καλό δρόμο, σημειώνει μεν αργή πρόοδος, αλλά υπάρχει πρόοδος. Η νέα κυβέρνηση σίγουρα δεν θα μπορέσει να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία. Πιστεύω λοιπόν ότι η νέα κυβέρνηση θα έχει μια βαριά αποστολή καθώς δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις μεγάλες προσδοκίες που έχουν συνήθως οι πολίτες από μια νέα διακυβέρνηση».

ARD / DW / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης:  Δήμητρα Κυρανούδη