Οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος

ΑΜΧΑ σημαίνει «λαός» στα εβραϊκά. Είναι το δεύτερο σπίτι των επιζώντων του Ολοκαυτώματος που συναντώνται ακόμα και σήμερα μία φορά την εβδομάδα στην Ιερουσαλήμ για να μιλήσουν την αγαπημένη τους γερμανοεβραϊκή διάλεκτο. Ήταν η γλώσσα των προγόνων τους, η γλώσσα της παιδικής ανεμελιάς που χάθηκε στις οδυνηρές αναμνήσεις του θανάτου και της απώλειας, του Νταχάου και του Άουσβιτς.

Η Ρίφκα Βολφ έχασε ολόκληρη την οικογένειά της στα στρατόπεδα συγκέντρωσης:

«Εδώ και είκοσι χρόνια σκέφτομαι συνεχώς τον θάνατο. Αυτή η σκέψη με τρελαίνει, αλλά δεν μπορώ να τη διώξω από μέσα μου…»

Εξειδικευμένα θεραπευτικά προγράμματα

Από το 1987, οι ειδικευμένοι ψυχίατροι της οργάνωσης ΑΜΧΑ προσφέρουν θεραπευτικά προγράμματα για να καταπολεμήσουν τις φοβίες και τα σύνδρομα απώθησης των επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Άλλοι υποφέρουν στη σκέψη του θανάτου και της απώλειας, άλλοι αισθάνονται ότι δεν μπορούν καν να μιλήσουν για το παρελθόν. Πολλοί θεραπευτές και εργαζόμενοι στην ΑΜΧΑ είχαν χάσει επίσης συγγενείς ή άλλα αγαπημένα τους πρόσωπα στο Ολοκαύτωμα. Όπως η Ρούθι Ρόσινγκ:

«Η γενιά των πατεράδων μας δεν μιλούσε ποτέ για το Ολοκαύτωμα, γιατί κουβαλούσε συνεχώς το τραύμα της μνήμης και επιπλέον ήθελε να προστατεύσει τα μικρά παιδιά από τη φρίκη του πολέμου. Έτσι κι εμείς τα παιδιά δεν μαθαίναμε τίποτα από τους γονείς μας, γι αυτό πολλές φορές έχουμε την αίσθηση ότι έχουμε αποκοπεί από το παρελθόν…»

Τρεις γενιές μοιράζονται την κοινή μνήμη

Σήμερα οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος και οι απογονοί τους πολλές φορές συναντώνται στην ψυχοθεραπεία του κέντρου ΑΜΧΑ. Ο ψυχίατρος Μάρτιν Άουερμπαχ πιστεύει ότι η ομαδική θεραπεία σε μικρές ομάδες είναι η καλύτερη λύση για όλους:

«Στην ομαδική θεραπεία έχεις πολλούς ανθρώπους γύρω σου και μοιράζεσαι μαζί τους τον ίδιο προβληματισμό. Βλέπεις ότι δεν αντιδράς εσύ αρνητικά λόγω προσωπικής αδυναμίας, όλοι όσοι αντιμετωπίζουν παρόμοια θέματα, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο αντιδρούν…»

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο των τελευταίων ετών, υποστηρίζει ο δρ. Άουερμπαχ, είναι η συμμετοχή της τρίτης γενιάς στη μνήμη του Ολοκαυτώματος. Και το παράξενο είναι ότι οι παππούδες είναι πιο ανοιχτοί όταν μιλούν στα εγγόνια τους, παρά όταν συζητούν με τα παιδιά τους. Ίσως γιατί συνειδητοποιούν ότι ο χρόνος περνάει και ότι πρέπει να αφήσουν σε έμπιστα πρόσωπα τις αναμνήσεις τους για να μην χαθεί η προσωπική μαρτυρία τους, ο αγώνας τους για την επιβίωση…

Tanja Krämer/Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου