Οι καινούργιες ηλεκτρονικές ‘κάρτες υγείας’ στη Γερμανία

Όμως δεν είναι η μοναδική θεμελιώδης μεταρρύθμιση: ήδη από τις 11 Δεκεμβρίου του 2006 χρησιμοποιείται, κατ’ αρχήν ως πιλοτικό πρόγραμμα, σε ορισμένες επιλεγμένες περιοχές η νέα ηλεκτρονική 'κάρτα υγείας', το τσιπάκι υγείας. Στην κεντρική τράπεζα δεδομένων προβλέπεται να συνδεθούν 160.000 ιατρεία και οδοντοϊατρεία, 2000 νοσοκομεία, 21.600 φαρμακεία, 260 ταμεία υγείας και 80 εκατ. ασφαλισμένοι!

Τι σημαίνει όμως αυτό το νέο ηλεκτρονικό τσιπ υγείας; Σημαίνει ότι η νέα κάρτα υγείας δεν θα περιλαμβάνει πια μόνον το ονοματεπώνυμο, την διεύθυνση, το ταμείο υγείας και τον αριθμό του ασφαλισμένου, αλλά και όλα τα φάρμακα που έχουν χορηγηθεί στον ασθενή, προηγούμενες ασθένειες, θεραπείες και τον θεράποντα ιατρό ή το νοσοκομείο.

Οι επιστήμονες μιλούν για ψηφιακή επανάσταση στον τομέα της υγείας, για ‘γυάλινους ασθενείς’ και τέλειο φακέλωμα, μιλούν, οι αρμόδιοι για ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, πολλοί γιατροί, αλλά και η κοινωνία των πολιτών.

Ήδη από το 2005 ο εντεταλμένος για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα της γερμανικής κυβέρνησης Πέτερ Σάαρ, ο Σύνδεσμος όλων των Θεσμικών Οργάνων για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων, αλλά και οι ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα κάλεσαν τη γερμανική κυβέρνηση να μην προχωρήσει σ' αυτόν τον επικίνδυνο νεοτερισμό.

Η Κωνστάντζε Κουρτς, ειδική επιστήμονας για ηλεκτρονικά δεδομένα στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου, εκφράζει τις σοβαρές της επιφυλάξεις, όχι μόνον λόγω του τεράστιου κόστους αυτής της αλλαγής (2 δις ευρώ), αλλά και διότι έτσι καταργείται ντε φάκτο το θεμελιώδες δικαίωμα του ασθενούς να αποφασίζει μόνος του ποιες πληροφορίες θα δώσει (=‘δικαίωμα πληροφορικής αυτοδιάθεσης’):

«εφ’ όσον αποσκοπεί στην αποθήκευση των στοιχείων για τις αρρώστιες, τις διαγνώσεις και τα φάρμακα όλων των πολιτών που είναι ασφαλισμένοι. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι είναι άχρηστο όσον αφορά στην εξοικονόμηση κόστους. Επιπλέον από όλα αυτά τα στοιχεία που θα τεκμηριώνονται ηλεκτρονικά για κάθε ασθενή, δεν διαφαίνεται πουθενά, ότι θα προκύψουν κάποια πλεονεκτήματα υπέρ του.»

Την ίδια άποψη έχουν και πολλοί γιατροί, αν και το συνέδριό τους τον Μάιο του 2005 αποφάσισε -έστω και με οριακή πλειοψηφία (97 υπέρ, 90 κατά)- υπέρ αυτής της ηλεκτρονικής κάρτας υγείας. Οι ειδικοί επιστήμονες που ανέπτυξαν αυτό το ηλεκτρονικό σύστημα από το Ινστιτούτο Fraunhöfer πιστεύουν ότι το σύστημα κωδικοποίησης δεν επιτρέπει την «πρόσβαση στα στοιχεία άσχετων υπηρεσιών ή προσώπων». Συγκεκριμένα ένας από τους ‘πατέρες’ του τσιπ υγείας Μπρούνο Στρόιφ υπεραμύνεται της νέας κάρτας υγείας: «υπάρχει ένας απόρρητος και ένας ανοιχτός κώδικας. Ο μυστικός κώδικας εμφαίνεται μόνον στην ηλεκτρονική κάρτα υγείας. Ο κώδικας δηλαδή που χρειάζεται ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός βρίσκεται μόνον στο συγκεκριμένο τσιπ και χάνεται αυτομάτως, εάν χάσει την κάρτα του ο ασθενής. Επίσης πρόκειται για ένα τσιπ που είναι δύσκολο να το χρησιμοποιήσει κανείς για την κατασκευή νέου.»

Τα δύσκολα αρχίζουν όμως εάν όντως χάσει κάποιος την κάρτα του. Εκεί παρεμβαίνει κάποιο θεσμικό όργανο, τράπεζα δεδομένων, που «θα διαθέτει όλα τα στοιχεία». Αλλά τι σημαίνει «άσχετες υπηρεσίες ή πρόσωπα»; Είναι άσχετες υπηρεσίες τα ταμεία υγείας, ιδιωτικά και δημόσια ή οι ασφάλειες; Στο σημείο αυτό όλοι παραδέχονται ότι δεν υπάρχουν 100% εχέγγυα διασφάλισης του απορρήτου για τον ασθενή. Γιατί;

Γιατί απλώς είναι δυνατόν κρατικές υπηρεσίες, ασφάλειες υγείας, αλλά και εργοδότες να ρίχνουν μια ματιά στην ηλεκτρονική κάρτα υγείας και να μαθαίνουν π.χ. εάν έχει κάποιος AIDS, εάν είναι υπέρβαρος και γενικά το ιατρικό ιστορικό της οικογένειας του κάθε ασθενούς και να αποφαίνονται ‘ανάλογα’ για ασφάλειες υγείας, ζωής ή και για προσλήψεις.

Οι βρετανικοί και οι γερμανικοί σύλλογοι κατά της ηλεκτρονικής κάρτας υγείας καλούν τους πολίτες της ΕΕ να μην δεχθούν έτσι αμαχητί αυτή την θεμελιώδη μεταρρύθμιση, εφ’ όσον προσεχώς η ηλεκτρονική κάρτα υγείας, θα συνιστά και ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Επιμέλεια: Βιβή Παπαναγιώτου