Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν ανοίγουν τα χαρτιά τους

Ανάμεσα στις χιονισμένες βουνοκορφές στα Βραχώδη Όρη, συγκεκριμένα στο θέρετρο Τζάκσον Χολ του Ουαϊόμινγκ, πραγματοποιούν την ετήσια συνάντησή τους οι κορυφαίοι τραπεζίτες και οικονομολόγοι του κόσμου. Οι συμμετέχοντες στο ετήσιο συνέδριο θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για τη νομισματική πολιτική στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. «Να στηρίξουμε μια δυναμική παγκόσμια οικονομία», είναι το μότο του φετινού συμποσίου που διοργανώνει από το 1978 η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα της πολιτείας του Κάνσας, μιας από τις 12 περιφερειακές κεντρικές τράπεζες που συνθέτουν από κοινού την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED).

Στο φετινό συνέδριο θα παρευρεθούν και μάλιστα θα μιλήσουν τόσο η επικεφαλής της FED Τζάνετ Γέλεν όσο και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες είχε δοθεί η εντύπωση ότι ο ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης επρόκειτο να εξαγγείλει από το Τζάκσον Χολ μια στροφή στη σημερινή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Τελευταία λέγεται ωστόσο ότι ο Ντράγκι θα περιοριστεί να μιλήσει για τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις στο νομισματικό πεδίο και θα αναφερθεί στην ακολουθούμενη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ εφόσον αυτή έχει πρώτα συζητηθεί εντός της ευρωτράπεζας. Ως εκ τούτου ο Φόλκερ Χελμάιερ, επικεφαλής αναλύσεων της Bremer Landesbank της Βρέμης, εκτιμά ότι δεν θα σταλούν από το Τζάκσον Χολ νέα μηνύματα προς τις χρηματαγορές σε σχέση με την τροχιά που προτίθεται να ακολουθήσει μελλοντικά η ΕΚΤ. Ο Φόλκερ Χελμάιερ εκτιμά ότι είναι εξαιρετικά μικρή και η πιθανότητα να γίνουν εκεί σαφείς ανακοινώσεις και από πλευράς FED σε σχέση με την περαιτέρω αναπροσαρμογή του βασικού επιτοκίου των ΗΠΑ.

Επικέντρωση σε μακροπρόθεσμες εξελίξεις

Σύμφωνα με τη γερμανική χρηματιστηριακή εφημερίδα Börsenzeitung, ο Μάριο Ντράγκι έχει και έναν πρόσθετο λόγο να μην προβεί σε βεβιασμένες εξαγγελίες. «Στη Γερμανία διεξάγονται σε έναν μήνα ομοσπονδιακές εκλογές. Ο Ντράγκι και οι υπόλοιποι σίγουρα δεν θέλουν να κατηγορηθούν αργότερα ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο άσκησαν επιρροή στην έκβαση των εκλογών».

Έτσι στο προσκήνιο του Τζάκσον Χολ δεν αναμένεται να βρεθούν διαβουλεύσεις σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη νομισματική πολιτική, αλλά οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις που αφορούν τις κεντρικές τράπεζες και επηρεάζουν τις νομισματικές τους στρατηγικές. Οι οικονομολόγοι παρατηρούν μακροχρόνια, στις περισσότερες περιπτώσεις ήπια οικονομική ανάπτυξη, με εκπληκτικά χαμηλό πληθωρισμό. Ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας κινείται καθοδικά από τη δεκαετία του 1950 -η ψηφιακή επανάσταση των περασμένων δύο δεκαετιών δεν έχει συμβάλει ακόμη αξιοσημείωτα σε περαιτέρω αύξηση της παραγωγικότητας.

Επιπλέον κράτη και επιχειρήσεις συσσωρεύουν υψηλά χρέη εν καιρώ χαμηλών επιτοκίων. Και το αν η δημογραφική εξέλιξη σε πολλές βιομηχανικές κοινωνίες λειτουργεί ωφέλιμα ή επιφέρει πρόσθετο κόστος δεν έχει κριθεί ακόμη. Όλα αυτά τα ζητήματα απασχολούν εκτός από τους οικονομολόγους και τους αρμόδιους για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής.

Η FED προέβη σε νέα αύξηση του βασικού της επιτοκίου τον περασμένο Ιούνιο, διαμορφώνοντάς το στο 1% με 1,25%. Αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι προτίθεται να προβεί σε νέα αύξηση εντός του έτους, δεν αναμένεται να προχωρήσει σε αυτήν την κίνηση άμεσα.

Ασαφές είναι το τοπίο και σε ό,τι αφορά το ευρύτατο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, με το οποίο η ευρωτράπεζα επιχειρεί να τονώσει την οικονομία της ευρωζώνης καταπολεμώντας ταυτόχρονα τα χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού. Κάποια απόφαση για περιορισμό του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, όπως ονομάζεται, δεν αναμένεται πριν από τα τέλη Οκτωβρίου, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τα τεκταινόμενα στο διευθυντήριο της ΕΚΤ.

Συμπερασματικά στο Τζάκσον Χολ δεν αναμένονται αποφάσεις για άμεσες αναπροσαρμογές της ακολουθούμενης νομισματικής πολιτικής στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Ρολφ Βένκελ / Άρης Καλτιριμτζής