Οι κυρώσεις δεν είναι το κύριο πρόβλημα της Ρωσίας

Όταν αυτές τις ημέρες τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ μεταδίδουν ότι η ρωσική οικονομία απειλείται με μεγάλη ύφεση εξαιτίας των δυτικών κυρώσεων, έχουν βεβαίως δίκιο. Σε μεγάλο βαθμό ωστόσο οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ρωσία οφείλονται και στην ίδια. Οι κυρώσεις της Δύσης ήρθαν όμως να επιτείνουν το πρόβλημα.

Την άποψη αυτή έχει και ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Άντον Σιλιουάνοφ. Ήδη τον Νοέμβριο του 2014 εκτιμούσε ότι οι απώλειες για τη Ρωσία εξαιτίας «των γεωπολιτικών κυρώσεων» όπως τις αποκαλούσε, θα έφθαναν τα 40 δις ευρώ. Οι συνέπειες όπως έλεγε ήταν σημαντικές αλλά «όχι τόσο καθοριστικές τόσο για την πολιτική κατεύθυνση όσο και για τον δημόσιο προϋπολογισμό. Σημαντικές ήταν οι τιμές ορισμένων εξαγωγικών αγαθών». Με αυτό εννοούσε την τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Οι αρχικές προβλέψεις για τον όγκο των απωλειών εξαιτίας της πτώσης της τιμής του πετρελαίου στο χρηματιστήριο υπολογίζονταν στα 90 με 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Την χρονική εκείνη στιγμή το πετρέλαιο είχε χάσει το 30% της αξίας του. Λίγο αργότερα, σύμφωνα με νέους υπολογισμούς του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, θα έχανε το 50% της αξίας του. Στις 28 Ιανουαρίου ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών παραδεχόταν ότι το ύψος των ζημιών είχε αγγίξει τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ.

Υπερτιμημένες οι ευρωπαϊκές κυρώσεις

Στην πτώση της τιμής του πετρελαίου οφείλεται και η δραματική πτώση του ρουβλίου στο τέλος του 2014. Ήδη πάντως από πέρυσι το καλοκαίρι διαφαίνονταν πτωτικές τάσεις στην οικονομία. Οι οικονομικές κυρώσεις δεν είναι όμως το κύριο πρόβλημα της Ρωσίας. Ο Ρώσος υπουργός Οικονομίας Αλεξέι Ουλιουκάεβ μιλώντας στην εφημερίδα Vedomosti δήλωσε πως η χώρα πλήττεται από μια δομική, γεωπολιτική και οικονομική κρίση. Οι κυρώσεις συμπεριλαμβάνονταν στην τρίτη θέση.

Και ο πρωθυπουργός Ντιμίτρι Μεντγιέντεφ τόνιζε στο τέλος Ιανουαρίου πως «η Ρωσία έχει μια σειρά δικών της προβλημάτων». Και ένα από τα πιο σημαντικά, κατά τη γνώμη του, ήταν ότι οι μισθοί στη χώρα την τελευταία δεκαετία αυξήθηκαν γρηγορότερα από ό,τι η παραγωγικότητα.

Η αξία των ευρωπαϊκών κυρώσεων που επιβλήθηκαν εδώ και έξι μήνες δεν θα έπρεπε να υπερεκτιμηθεί. Η Κούβα, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν ζουν εδώ και δεκαετίες με κυρώσεις και μάλιστα πολύ πιο σκληρές. Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις που επιβλήθηκαν την 1η Αυγούστου του 2014 και επεκτάθηκαν στις 12 Σεπτεμβρίου δεν είναι δραματικές. Είναι για παράδειγμα η απαγόρευση προμήθειας όπλων καθώς και εξοπλισμού για την ενίσχυση των πετρελαϊκών δομών στην Αρκτική. Από τις πιο αυστηρές κυρώσεις είναι η περιορισμένη πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές κεφαλαίου για μερικές μεγάλες κρατικές τράπεζες καθώς και για πετρελαϊκές εταιρείες, όπως και εταιρείες στρατιωτικού εξοπλισμού.

Οι απλοί καταναλωτές πάντως κατάλαβαν πολύ καλά κάποιους από τους περιορισμούς που έθεσε από την άλλη πλευρά με διάταγμα ο Πρόεδρος Πούτιν, όπως ήταν για παράδειγμα η απαγόρευση εισαγωγής ορισμένων τροφίμων και γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ακρίβυναν τα προϊόντα και αυξήθηκε ο πληθωρισμός, ο οποίος σύμφωνα με επίσημες προβλέψεις αναμένεται να φθάσει την άνοιξη στο 17 με 20%.

Andrey Gurkov / Μαρία Ρηγούτσου