Οι ξένοι μαθητές έχουν πέντε φορές λιγότερες πιθανότητες να πάνε στο γυμνάσιο.

Την πρώτη θέση στις καλύτερες επιδόσεις των μαθητών του δημοτικού κατέλαβε το κρατίδιο της Βάδης-Βυτεμβέργης, ακολουθούμενο κατά πόδας από τη Βαυαρία και την Εσση, ενώ στη ΒΡΒ και το Βραδεμβούργο διαπιστώθηκαν μέτριες επιδόσεις. Χαρακτηριστικό των διαπιστώσεων είναι ότι η ισότητα των δύο φύλων αποτελεί πια γεγονός ακόμη και στην πρώτη σχολική βαθμίδα της εκπαίδευσης. Ομως τα αποτελέσματα συνέθλιψαν ακόμη μια φορά το όραμα της 'πάλαι ποτέ γερμανικής ουμανιστικής παιδείας': ίσες ευκαιρίες ανεξάρτητα από την κοινωνική και πολιτισμική καταγωγή!

Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα ο καθηγητής Βίλφριντ Μπος, από το Ινστιτούτο Διαπολιτισμικής Συγκριτικής Παιδαγωγικής στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου, ξεκαθάρισε ότι:

"Ο γιος ενός γιατρού αποκτά ευκολότερα έστω και με μέτριες επιδόσεις τις συστάσεις του διδακτικού προσωπικού για να συνεχίσει το γυμνάσιο. Η κόρη όμως μιας Τουρκάλας καθαρίστριας, ακόμη κι αν είναι άριστη μαθήτρια, αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες για να αποκτήσει τις απαραίτητες συστάσεις για το γυμνάσιο!"

Οντως στην μελέτη διαβάζουμε ότι τα "κοινωνικά χαρακτηριστικά, η κοινωνική προέλευση είναι κριτήριο ευμενών ή δυσμενών συστάσεων για το γυμνάσιο". Ετσι διαπιστώνεται ότι "ένα παιδί που και οι δύο γονείς του είναι Γερμανοί έχει πέντε φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να πάει στο γυμνάσιο, από ένα παιδί που έχει γονείς μετανάστες".

Ο Βασίλειος Φθενάκης, διάσημος Ελληνας παιδαγωγός και ειδικός σύμβουλος του γερμανικού υπουργείου Παιδείας και Ερευνας μας εξήγησε τι σημαίνει αυτό:

"Ως γνωστόν υπάρχει συνάφεια μεταξύ της κοινωνικής καταγωγής και της σχολικής επίδοσης. Ο ρόλος που έχει ένα εκπαιδευτικό σύστημα είναι να αλλοιώσει αυτή τη συνάφεια. Κι αυτό φαίνεται ότι είναι το μεγάλο μειονέκτημα του γερμανικού εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο δεν επιτυγχάνει να την επηρεάσει. Αν παρατηρήσουμε τη φιλοσοφία που διέπει τα εκπαιδευτικά συστήματα που εφαρμόζονται τώρα, θα διαπιστώσουμε πως είτε αγνοούν ή είτε παραβλέπουν εντελώς συστηματικά την πολιτισμική πολυπλοκότητα που φέρνουν τα παιδιά μαζί τους. Τη θεωρούν σαν κάτι το περιττό, σαν κάτι το ενοχλητικό. Αντίθετα τα μοντέρνα εκπαιδευτικά συστήματα λαμβάνουν υπόψη τους την πολιτισμική πολυπλοκότητα και κυρίως την επικροτούν και τη χρησιμοποιούν προκειμένου να μεταφέρουν στα παιδιά περισσότερες μαθησιακές εμπειρίες. Ενα τέτοιο μοντέλο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών που προέρχονται από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και από μεταναστευτικές οικογένειες. Επομένως χρειαζόμαστε μια άλλη φιλοσοφία και ένα άλλο εντελώς διαφορετικό εκπαιδευτικό μοντέλο".

Στη Γερμανία τη σχολική χρονιά που μας πέρασε επισκέπτονταν τη στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση 961.000 μαθητές εκ των οποίων το 10% είναι ξένοι, στην πλειοψηφία τους παιδιά που γεννήθηκαν στη Γερμανία. Είναι γνωστό ότι το 10% των ξένων μαθητών συναντά σοβαρά προβλήματα για διάφορους λόγους, όμως τώρα αποδεικνύεται ντε φάκτο ότι στο δημοτικό υποβαθμίζονται οι ικανότητες των ξένων μαθητών και δεν τους δίνονται ίσες ευκαιρίες. Πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα που εδώ και μήνες συζητιέται στη Γερμανία και ως γνωστόν ο Βασίλειος Φθενάκης έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποδοχή σοβαρών μεταρρυθμίσεων προς την κατεύθυνση αυτή σε όλο το γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα:

"Βρισκόμαστε στη Γερμανία στην αρχή μιας πλατιάς συζήτησης. Την Δευτέρα (02.02.04) θα συναντηθώ με τον υπουργό Παιδείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών του κρατιδίου της Εσσης ακριβώς για το θέμα αυτό: για νέα εκπαιδευτικά μοντέλα. Θα αναλάβω την προεδρία της επιτροπής που θα αναπτύξει νέα εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία μάλιστα δεν θα είναι μόνον για το νηπιαγωγείο ή το δημοτικό σχολείο, αλλά για παιδιά ηλικίας 0 μέχρι 10 ετών. Είναι μια αρχή και ευελπιστούμε ότι θα βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε ποιοτικά τα προβλήματα των παιδιών αυτών".

38.440 Ελληνες μαθητές επισκέπτονται τη γερμανική στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση, απ'αυτούς γύρω στους 12.300 είναι μαθητές δημοτικού σχολείου. Πόσο ισχύει αυτή η δυσμενής παράμετρος για τους Ελληνες μαθητές;

"Ισχύει ακριβώς όπως και για όλους τους άλλους ξένους μαθητές. Γνωρίζουμε και από άλλες μελέτες πως οι Ελληνες μαθητές μετά τους Τούρκους είναι τα αδικημένα παιδιά του γερμανικού εκπαιδευτικού συστήματος. Επομένως έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα με τα Ελληνόπουλα που πηγαίνουν στα γερμανικά σχολεία, αλλά, και είναι γνωστό, και με τα Ελληνόπουλα που δεν πηγαίνουν σ' αυτά. Αυτό όμως είναι εθνικό ζήτημα. Εκείνο που γενικά θα ήθελα να πω είναι: εφ' όσον το εκπαιδευτικό σύστημα δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες αυτών των παιδιών, έχουμε ένα δεύτερο πρόβλημα: αν αγνοήσουμε τις ανάγκες στο νηπιαγωγείο, τότε το πρόβλημα γίνεται στο δημοτικό πιο οξύ. Αν η αδυναμία αυτή δεν αντιμετωπιστεί νωρίς, το αργότερο στο νηπιαγωγείο, μετά στο δημοτικό η αντιμετώπιση είναι σχεδόν αδύνατη".

Βιβή Παπαναγιώτου.