Οι πεζόδρομοι: κέντρα εμπορίου ή οάσεις αναψυχής;

Η πρώτη πόλη της Γερμανίας που έφτιαξε πεζόδρομους ήταν το Κάσελ. Το 1953 ο δήμος του Κάσελ κατασκεύασε στο εμπορικό κέντρο τον πρώτο ευρύχωρο πεζόδρομο με δέντρα, σιντριβάνια και παγκάκια. Η μόδα των πεζόδρομων στη Γερμανία δεν πήγαζε μόνον από τις ανησυχίες και τις αναζητήσεις των πρωτοπόρων αρχιτεκτόνων, αλλά ήταν μεταπολεμική ανάγκη: διότι πολίτες και πολιτικοί αναζητούσαν τη νότα ανεμελιάς που τους είχε κλέψει ο πόλεμος. Ο πεζόδρομος ήταν η απάντηση στα ερείπια που γέμιζαν τις γερμανικές μεγαλουπόλεις, η απάντηση στην ερημιά των εμπορικών κέντρων, στην ασχήμια των κτιρίων και των δρόμων και στην ανέχεια των Γερμανών στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.

Μονοτονία και ομοιομορφία στη Γερμανία

Από τότε όμως μέχρι σήμερα οι πεζόδρομοι από στοιχείο ανεμελιάς και ελπίδας έγιναν η κονκάρδα για την οικονομική ανάπτυξη της κάθε πόλης.

Οι σύγχρονοι Γερμανοί αρχιτέκτονες, όπως η Κρίστα Ράιχερ, καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας στο Πολυτεχνείο του Ντόρτμουντ, εκτιμούν όμως πως το α και το ω για έναν πεζόδρομο είναι να διασφαλίζει την πολυλειτουργικότητα, επομένως δεν πρέπει να είναι μονότονος και ομοιόμορφος, όπως συμβαίνει με πολλούς πεζόδρομους στις γερμανικές μεγαλουπόλεις.

Δεύτερη και ουσιαστική προϋπόθεση είναι η επιλογή των οικοδομικών υλικών, η εναρμόνιση του πεζόδρομου με το φυσικό περιβάλλον, τον ιστορικό περίγυρο και το οικο-αστικό σύστημα. Έτσι μπορεί π.χ. η Hohestrasse της Κολωνίας, αρχαίος ρωμαϊκός δρόμος και από τους πιο πολυσύχναστους πεζόδρομους της Ευρώπης, να ανταποκρίνεται στις βασικές οικονομικές και λειτουργικές ανάγκες του εμπορικού κέντρου της Κολωνίας, αλλά είναι ένας πεζόδρομος που χαρακτηρίζει την οικονομική ευρωστία της πόλης.

Πρότυποι οι πεζόδρομοι του Μάαστριχτ

Αντίθετα οι πεζόδρομοι του Μάαστριχτ στην Ολλανδία ανταποκρίνονται σε όλα τα κριτήρια ενός σύγχρονου πεζόδρομου: στην οικονομική διάσταση, στις πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές απαιτήσεις, αλλά και στην αίσθηση ότι ο πεζόδρομος είναι όαση στο κέντρο των μεγαλουπόλεων: δέντρα, νερά, ηρεμία και κόσμος που τραγουδά, κινείται, ξεκουράζεται και ψωνίζει, αλλά χαλαρά, χωρίς άγχος και βιασύνη.

Τα τελευταία χρόνια η Γερμανία διαθέτει όλο και περισσότερα κονδύλια για την διαμόρφωση, την ευρυθμία και την επέκταση των πεζόδρομων.

Ακόμη και τώρα, την εποχή της κρίσης, ένα μεγάλο μέρος των κονδυλίων της γερμανικής κυβέρνησης προς την τοπική αυτοδιοίκηση απορροφήθηκαν στην κατασκευή και διαμόρφωση πεζόδρομων.

Marlis Schaum / Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου