Οποιος ρυπαίνει το περιβάλλον θα πληρώνει.

Η Ολομέλεια του ΕΚ υιοθέτησε την έκθεση του ολλανδού φιλελεύθερου ευρωβουλευτή Toine MANDERS για την περιβαλλοντική ευθύνη, την πρόληψη και την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών. Ωστόσο, οι περισσότερες τροπολογίες, που υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων, δεν υπερψηφίστηκαν από την Ολομέλεια με ενισχυμένη πλειοψηφία, όπως ήταν αναγκαίο. Αυτό συνεπάγεται ότι η οδηγία σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη δεν καθίσταται αυστηρότερη. Η εφαρμογή της αρχής λοιπόν ο "ρυπαίνων πληρώνει" θα εφαρμόζεται μερικώς υπογραμμίζει ο ευρωβουλευτής του συνασπισμού Μιχάλης Παπαγιαννάκης:

«Διότι υπάρχουν ακόμη τομείς δραστηριότητας που δεν καλύπτονται από τη νέα οδηγία. Αλλά το ο «ρυπαίνων πληρώνει» δεν σημαίνει ότι ο έχων να πληρώνει θα ρυπαίνει. Παλιά ήταν αρκετή η επιβολή ενός προστίμου το οποίο ήταν πολύ μικρό σε σχέση με το κόστος της περιβαλλοντικής ζημιάς. Τώρα δεν είναι το ίδιο πράγμα. Η οδηγία προβλέπει ένα πράγμα, το οποίο φαίνεται ασήμαντο, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό: ο ρυπαίνων πρέπει να αποκαταστήσει όλη τη ζημιά που έκανε ή να πληρώσει το κόστος αυτής της αποκατάστασης».

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας είναι ένα θετικό γεγονός ότι η θαλάσσια ρύπανση και οι ζημιές στο περιβάλλον από γεωργικές δραστηριότητες π.χ. λιπάσματα συμπεριλαμβάνονται στη νέα Οδηγία. Δηλαδή το οικονομικό βάρος της αποκατάστασης περιβαλλοντικών καταστροφών όπως αυτή του δεξαμενόπλοιου Prestige στην Ισπανία θα το αναλαμβάνουν οι ναυτιλιακές εταιρείες. Σημαντική εξέλιξη είναι επίσης το γεγονός ότι η Κομισιόν εντός πέντε ετών πρέπει να εισηγηθεί ένα σύστημα υποχρεωτικής ασφάλισης των επιχειρήσεων για να μπορούν να καλύπτουν το κόστος των ζημιών που προέρχονται από τις δραστηριότητές τους.

«Πέρασε τελικά η ιδέα», συνεχίζει η κ. Παπαγιαννάκης «να ασφαλίζονται οι επιχειρήσεις. Δεν ήταν εύκολο καθώς οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν μπορούν να ασφαλίζουν ένα ρίσκο που δεν γνωρίζουν. Υποθέτουμε επίσης ότι με την πρόοδο της εφαρμογής της οδηγίας θα δημιουργηθεί μια αγορά και θα δημιουργηθούν νέα προϊόντα. Και αν δεν δημιουργηθούν σε πέντε χρόνια τότε η Κομισιόν θα καταθέσει πρόταση για το πως θα οργανωθεί η συστηματική ασφάλιση».

Τα λόμπυ όμως έκαναν καλή δουλειά οι αντιδράσεις ήταν σοβαρές από πολλές χώρες και κυρίως από ισχυρούς επιχειρηματικούς κλάδους. Ετσι η οδηγία δεν περιλαμβάνει όλες τις ζημιές που μπορεί να προκληθούν από πυρηνικά ατυχήματα, αλλά και από την απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον.

«Η αντίσταση στα μεταλλαγμένα και στα πυρηνικά ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Μερικές χώρες με ανεπτυγμένη πυρηνική τεχνολογία τρέμουν στην ιδέα αποκατάστασης των συνεπειών ενός πυρηνικού ατυχήματος. Υπολογίζεται ότι το κόστος ενός ατυχήματος μικρότερο από αυτό του Τσερνομπίλ θα μπορούσε να φθάσει έως και τα 40 δις ευρώ.

Οσο για το θέμα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η Κομισιόν ελίσσεται σαν το χέλι και είναι εκνευριστικό. Εχει υποσχεθεί να φέρει μια νομοθεσία δεν το έκανε. Προσπαθήσουμε να το πετύχουμε με την νέα οδηγία. Δεν πέρασε, αλλά η πίεση μας θα συνεχιστεί».

Στρασβούργο ρεπορτάζ του Θόδωρου Γεωργιτσόπουλου