1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

«Ο βασιλιάς είναι νεκρός»

28 Οκτωβρίου 2015

«Ο βασιλιάς είναι νεκρός» είναι ο τίτλος έκθεσης στις Βερσαλλίες που παρουσιάζει το εντυπωσιακό τελετουργικό του βασιλικού ενταφιασμού στα χρόνια του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου του 14ου.

https://p.dw.com/p/1GwG8
Ludwig XIV.
Εικόνα: public domain

Την άνοιξη του 1715 ο Γάλλος βασιλιάς Λουδοβίκος ο 14ος παραπονέθηκε για πόνους στο πόδι του. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου έπαθε γάγγραινα. Και την 1η Σεπτεμβρίου πέθανε. Ο θάνατος του 77χρονου πάντως δεν προκάλεσε μόνο λύπη αλλά και ανακούφιση. «Την περίοδο της διακυβέρνησής του μόνον κατά τα τελευταία δύο χρόνια η Γαλλία δεν βρισκόταν σε πόλεμο», λέει ο Ζεράρ Σαμπατιέ, συνεπιμελητής της έκθεσης «Ο βασιλιάς είναι νεκρός» που πραγματοποιείται στις Βερσαλλίες. Επί τρία χρόνια οι επιμελητές ερευνούσαν το τελετουργικό του βασιλικού ενταφιασμού.

Παρά την ασθένειά του ο Λουδοβίκος ο 14ος, γνωστός και ως «Ο βασιλιάς Ήλιος», εκτελούσε τα καθήκοντά του από το κρεβάτι του. Συνήθεια άλλωστε που δεν του ήταν άγνωστη.

Καθημερινά ακολουθούσε ένα αυστηρά προκαθορισμένο πρόγραμμα. Για περίπου μισή ώρα τον έντυναν και στη συνέχεια δεχόταν τους επισκέπτες με γνώμονα τη σπουδαιότητά τους. Πρώτον από όλους δεχόταν τον αδελφό του, στη συνέχεια τον γιό του και στο τέλος όσους δεν ήταν τόσο σημαντικοί. Από νωρίς το πρωί φορούσε την περούκα του. Αργότερα τοποθετούσε το σπαθί του στη ζώνη του και φορούσε τα γάντια του. Η διαδικασία της κατάκλισης το βράδυ ήταν εξίσου χρονοβόρα.

Οχτώ ημέρες προσκύνημα στις Βερσαλλίες

Μια ημέρα μετά το θάνατό του η σορός του Γάλλου βασιλιά τεμαχίστηκε σε τρία μέρη (σώμα, καρδιά, σπλάχνα) τα οποία στη συνέχεια βαλσαμώθηκαν από τους γιατρούς. Αργότερα τοποθετήθηκε σε ένα μολύβδινο φέρετρο το οποίο με τη σειρά του τοποθετήθηκε σε ένα φέρετρο από ξύλο βελανιδιάς. Ο πρώτος Γάλλος βασιλιάς, ο οποίος μετά το θάνατό του τεμαχίστηκε σε τρία κομμάτια, ήταν το 1314 ο Φίλιππος ο Ωραίος. Η ιδέα πίσω από αυτή την πράξη ήταν πολύ ρεαλιστική. Αντί να υπάρχει ένας τόπος ενταφιασμού που να φυλάσσεται η σορός του εκλιπόντος, θα υπήρχαν τρεις όπου ο λαός θα μπορούσε να μπορούσε να αποτίσει τον ύστατο φόρο τιμής.

O κήπος των Βερσαλλιών
O κήπος των ΒερσαλλιώνΕικόνα: picture-alliance/dpa/A. Engelhardt

Το διπλό φέρετρο του Λουδοβίκου του 14ου εκτέθηκε για οκτώ ολόκληρες μέρες στις Βερσαλλίες. Σε αντίθεση με την παράδοση δεν φτιάχτηκε ένα ομοίωμα της σορού. Σε παλαιότερους χρόνους η παράδοση επέβαλε να φτιαχτεί μια κούκλα από άχυρα, ομοίωμα του βασιλιά. Συμπληρωνόταν από μια μάσκα από κερί και μια κέρινη μάσκα των χεριών. Η κούκλα ντυνόταν και τοποθετούνταν στο νεκροκρέβατο όπου οι επισκέπτες μπορούσαν να πουν το τελευταίο αντίο.

Το ύστατο χαίρε από το λαό

Οι κούκλες αυτές έπαιζαν έναν τεράστιο ρόλο στις βασιλικές κηδείες. Τοποθετούνταν στην κεφαλή της βασιλικής άμαξας, η οποία περιδιάβαινε τους δρόμους με σκοπό ο κόσμος να μπορέσει για μια τελευταία φορά να δει τον βασιλιά. Ο πατέρας του βασιλιά Ήλιου έβαλε τέλος σε αυτή τη διαδικασία, θεωρώντας τη ειδωλολατρική.

Πορτρέτο του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου του 14ου
Πορτρέτο του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου του 14ουΕικόνα: Chateau de Versailles

«Ο θάνατος του βασιλιά, τόσο ως φυσικό πρόσωπο όσο και ως θεσμός, ήταν μια σημαντική στιγμή για τη μοναρχία και την αντίληψη του κόσμου για αυτήν» αναφέρεται στην ιστοσελίδα της έκθεσης.

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1715 ξεκίνησε η πομπή με τη σορό του Λουδοβίκου του 14ου από τις Βερσαλλίες προς τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Διονυσίου όπου βρίσκονται οι τάφοι των Γάλλων βασιλιάδων. Εκεί όμως ο Γάλλος βασιλιάς δεν είχε έναν ήσυχο θάνατο. Το 1793, τα βίαια χρόνια μετά την Γαλλική Επανάσταση, ο τάφος του συλήθηκε.

Τζον Λόρενσον / Μαρία Ρηγούτσου