Ο Γκίντερ Γκρας έγινε 80 χρονών

Ο Γκίντερ Γκρας γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1927 στο Γκντανσκ της Πολωνίας από Γερμανό πατέρα και μητέρα κασουμπικής καταγωγής από την Πομερανία. Πρόκειται για τον πιο διάσημο εν ζωή Γερμανό συγγραφέα στον κόσμο.

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 50 γλώσσες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Λατινική Αμερική, την Ινδία, την Κίνα και την Κορέα. Εκτός του Τόμας Μαν κανείς άλλος Γερμανός συγγραφέας δεν προκάλεσε σε τέτοιο βαθμό το ενδιαφέρον των διανοούμενων όλου του κόσμου.

Στην Κίνα έχουν μεταφραστεί σχεδόν όλα του τα έργα ακόμη και το τελευταίο του ‘Ξεφλουδίζοντας το Κρεμμύδι’. Η Γιν Μπαρτς διευθύντρια του Γερμανικού Κέντρου του Βιβλίου στο Πεκίνο εξηγεί ότι: «τους Κινέζους τους συναρπάζει η επιμονή και η συνέπεια της κριτικής του προς το κοινωνικό κατεστημένο και ο τρόπος επεξεργασίας των τραυμάτων του γερμανικού παρελθόντος.»

Το στίγμα του «Τενεκεδένιου Ταμπούρλου»

Ο Γκρας άρχισε την καριέρα του το 1959 με την έκδοση του μυθιστορήματος «Το Τενεκεδένιο Ταμπούρλο». Με το έργο του αυτό ο Γκρας προκάλεσε ταυτόχρονα θαυμασμό και μίσος, δημιουργώντας έτσι αμέσως φανατικούς φίλους και εχθρούς τόσο ανάμεσα στους Γερμανούς κριτικούς και τους αναγνώστες, όσο και ανάμεσα στους πολιτικούς και το κοινωνικό κατεστημένο.

40 χρόνια μετά, το 1999, του απενεμήθη ακριβώς γι’ αυτό το βιβλίο το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ο ίδιος θα πει ότι μπορεί να ερμηνεύσει και να κατανοήσει γιατί τον ακολουθεί αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα, αλλά δεν μπορεί να το αποδεχθεί: «το ότι επικεντρώθηκε το ενδιαφέρον στο 'Τενεκεδένιο Ταμπούρλο', μπορώ να το ερμηνεύσω και να το κατανοήσω. Συνέβη αυτό ακριβώς που συνέβη με τον Τόμας Μαν, όλοι θυμούνται μόνον τους ‘Μπούντενμπροκς’ ή αυτό που έγινε με το έργο του Γκέτε ‘Βέρτερ’. Δεν μπορώ όμως να το αποδεχθώ, διότι άλλα έργα μου όπως π.χ. ‘Τα Σκυλίσια Χρόνια’ είναι πολύ πιο σημαντικά και ενδιαφέροντα από το ‘Ταμπούρλο’. Το έργο μου ‘Σκυλίσια Χρόνια’ ήταν για μένα πιο άψογο στιλιστικά από την άποψη της φόρμας, του χειρισμού και της λογοτεχνικής επεξεργασίας ενός επικού υλικού.»

Η κουλτούρα της αντιπαράθεσης και οι ρωγμές της

Ο Γκρας ήταν ένας από τα ‘τρομερά παιδιά’ της μεταπολεμικής Γερμανίας όπως ο Χόχουτ, ο Εντζενσμπέργκερ, ο Χάμπερμας κ.α. διανοούμενοι που καθιέρωσαν την κουλτούρα της αντιπαράθεσης και χτύπησαν το γερμανικό σύνδρομο της συλλογικής απώθησης των ενοχών για τη ναζιστική θηριωδία.

Οι γενιές του ’60, ’70 ’80 βίωσαν τους αγώνες του Γκρας και άλλων διανοούμενων κατά της αυθεντίας σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και σε όλους τους τομείς της ζωής.

Στο τελευταίο του έργο ‘Ξεφλουδίζοντας το Κρεμμύδι’ ο Γκίντερ Γκρας άρθρωσε δημόσια ότι ως 17χρονος υπηρέτησε εθελοντικά επί 6 μήνες στα SS, και ως γνωστόν ξεσήκωσε θύελλα κριτικής.

Και όμως συμπεριφέρθηκε όπως κάθε Γερμανός: έθαψε το μυστικό του για να το επεξεργαστεί ενδοσκοπικά και βασανιστικά επί 61 χρόνια και τώρα το άρθρωσε αναλυτικά και δημόσια. Μια όψιμη αποκάλυψη που επιβεβαιώνει ακόμη μια φορά ότι Γκίντερ Γκρας σημαίνει γερμανική ψυχή και γερμανική ιστορία.