Ο πρώτος γερμανός υπουργός Εξωτερικών στην Aβάνα

Η επίσκεψη του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ στην Αβάνα (16-18 Ιουλίου) είναι αναμφίβολα ιστορική. Είναι η πρώτη φορά που ένας υπουργός Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Γερμανίας επισκέπτεται την κομμουνιστική Κούβα μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη γερμανική Επανένωση. Το ταξίδι αυτό είναι σημαντικό γιατί ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των δύο χωρών μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί την έναρξη μια νέας εμπορικής σχέσης μεταξύ Γερμανίας και Κούβας, μετά τα βήματα που έχει κάνει η τελευταία στην κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας της.

Γέφυρες συνεργασίας

Μεταπολεμικά η Κούβα διατηρούσε διπλωματικές σχέσεις μόνο με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. «Είναι πλέον καιρός να αφήσουμε πίσω μας αυτή τη φάση της ιστορίας» ανέφερε ο Κλάους Μπάρτελ, βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών και επικεφαλής της ομάδας φιλίας Γερμανίας-Λατινικής Αμερικής του γερμανικού κοινοβουλίου. Ο ίδιος τονίζει μάλιστα ότι η εξομάλυνση των διμερών σχέσεων έχει καθυστερήσει πολύ. Ήδη η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι είχε επισκεφθεί την Κούβα από τον περασμένο Μάρτιο, ενώ ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ από τον Μάιο.

Οι διμερείς σχέσεις των δύο χωρών σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο ήταν για πολλά χρόνια ανύπαρκτες έως ισχνές. Η συνεργασία στο επίπεδο της αναπτυξιακής βοήθειας ξεκίνησε το 2003, χωρίς ωστόσο αυτή να επισφραγίζεται και από μια επίσημη συμφωνία σύνδεσης. Αντιστοίχως και τα γερμανικά εμπορικά επιμελητήρια δεν συνεργάζονται με αντίστοιχους φορείς της Κούβας. Τουλάχιστον προς το παρόν. Σύμφωνα με πληροφορίες από το γερμανικό υπ. Εξωτερικών στόχος του ταξιδιού του Σταϊνμάιερ είναι μεταξύ άλλων και οι επαφές με τοπικούς οικονομικούς παράγοντες. «Θα γίνει διάλογος αναφορικά με το άνοιγμα ενός γραφείου γερμανικής οικονομίας στην Κούβα και εκτός αυτού θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια διμερή συμφωνία σύνδεσης στον τομέα του πολιτισμού», ανέφερε εκπρόσωπος του γερμανικού υπ. Εξ. στη DW.

Η ΕΕ δεν κινήθηκε γρήγορα

Γενικότερα η ΕΕ πρέπει να προσπαθήσει να διαδραματίσει ένα σημαντικότερο ρόλο στη Λατινική Αμερική; εκτιμά ο Μπάρτελ υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι τα ευρωπαϊκά αντανακλαστικά απέναντι στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις που έλαβαν χώρα στην Κούβα το 2012 ήταν ασθενή. «Οι ΗΠΑ ήταν πιο γρήγορες και η αργοπορία της ΕΕ μεγάλη», αναφέρει ο σοσιαλδημοκράτης βουλευτής. Στο μεταξύ, ιδιαίτερα νευραλγικός είναι ο τομέας του τουρισμού, σύμφωνα με τον κουβανό υπ. Τουρισμού Μανουέλ Μαρέρο, ο οποίος σημειώνει: «Από τη στιγμή που άρθηκε το αμερικανικό εμπάργκο μπορούμε επιτέλους να ανταγωνιστούμε επί ίσοις όροις στον τομέα του τουρισμού τις άλλες χώρες της Καραϊβικής». Στόχος της Γερμανίας είναι να επεκτείνει τη συνεργασία με την Κούβα όχι μόνο στον τουρισμό αλλά και σε άλλους οικονομικούς τομείς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα η αξία των γερμανικών εξαγωγών στην Κούβα ανέρχεται στα 191 εκατομ. ευρώ, ενώ η αξία των εισαγωγών προϊόντων από την Κούβα μόλις στα 33 εκατομ. ευρώ. Μέχρι στιγμής σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Κούβας παραμένει η Βενεζουέλα. Το 2012 η Βενεζουέλα εξήγαγε προς την Κούβα προϊόντα αξίας 6 δις δολ., με κύριο εξαγωγικό προϊόν το πετρέλαιο.

Aγκάθι, τέλος, για τη Γερμανία παραμένει το ζήττημα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα και κυρίως ζητήματα ελευθερίας του τύπου, μιας και πολλοί δημοσιογράφοι και μπλόγκερ εκτίουν ποινές σε φυλακές της χώρας. Και αυτά τα θέματα αναμένεται να βρεθούν στην ατζέντα των συνομιλιών.

‘Αστριντ Πράνγκε ντε Ολιβέιρα / Δήμητρα Κυρανούδη