Ο φόβος της αποτυχίας στην ίδρυση επιχειρήσεων

Συγκεκριμένα το ήμισυ των Γερμανών μεταξύ 18 και 64 ετών δηλώνει ότι δεν θα ίδρυε ποτέ δική του επιχείρηση, από φόβο μήπως αποτύχουν. Στις ΗΠΑ, αντίθετα, το αντίστοιχο ποσοστό βρίσκεται μόλις στο 37 %, σύμφωνα με το Global Entrepreneur Monitor 2012. «Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι στη Γερμανία είναι βαθιά ριζωμένος ο φόβος της επαγγελματικής αποτυχίας και αυτό αποτρέπει πολλούς ανθρώπους από το να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση», εξηγεί ο Άρνε Φορντερβουλμπέκε, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης για τη Γερμανία. Το 2012 μόλις 775.000 άνθρωποι επέλεξαν να γίνουν ελεύθεροι επαγγελματίες στη Γερμανία. Το 2002 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν διπλάσιος.

Ένας από αυτούς που τόλμησαν αυτό το βήμα τα τελευταία χρόνια είναι ο Μάτι Νίμπελσουτς. Το 2008 ίδρυσε την startup επιχείρηση Myparfum.de. Η επιχειρηματική του ιδέα: οι καταναλωτές μπορούν να συνθέσουν τα δικά τους αρώματα και να τα παραγγείλουν ηλεκτρονικά. Οι αρχικά μία-δύο παραγγελίες έγιναν γρήγορα δεκάδες και πέρσι τα Χριστούγεννα η επιχείρηση έφτασε στο σημείο να μετρά καθημερινά έως και 500 παραγγελίες. Ο αριθμός των υπαλλήλων έφτασε τα 60 άτομα, ενώ ακολούθησαν και πολυδάπανες τηλεοπτικές διαφημίσεις. Αρχές του 2013 όμως οι παραγγελίες άρχισαν να λιγοστεύουν. «Αντί να δεκαπλασιάσουμε το τζίρο, εμείς θέλαμε ανάπτυξη 1.000 %. Τα κόστη αυξήθηκαν, ο τζίρος όμως δυστυχώς όχι», λέει ο 27χρονος, και συμπληρώνει: «Παρεκτραπήκαμε». Το Δεκέμβριο απολύθηκαν οι πρώτοι 25 εργαζόμενοι, τον Μάρτιο η επιχείρηση κήρυξε πτώχευση.

Νέα αρχή

Ο Μάτι Νίμπελσουτς είχε σκεφτεί καταρχήν να εγκαταλείψει τη Γερμανία και να μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Με την οικονομική βοήθεια του αδερφού του όμως κατάφερε τελικά να βγάλει την επιχείρηση από τη διαδικασία πτώχευσης. Σήμερα τη διευθύνει μαζί με τον αδερφό του ενώ απασχολούν και 10 άτομα. Οι στόχοι έχουν γίνει πλέον πιο ρεαλιστικοί: ο στόχος της ανάπτυξης έχει οριστεί στο 20 %. Πέρα από το ηλεκτρονικό εμπόριο, ο νεαρός επιχειρηματίες άνοιξε και ένα μικρό κατάστημα στο κέντρο του Βερολίνου.

«Η αποτυχία είναι η ευκαιρία για μια νέα αρχή. Γενικά στη Γερμανία η αποτυχία είναι κόκκινο πανί. Άνθρωποι που αποτυγχάνουν στιγματίζονται», λέει ο νεαρός. Ο Σύνδεσμος Γερμανών Ψυχολόγων που πραγματοποίησε σχετική έρευνα το 2010, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. «Στη Γερμανία η επαγγελματική αποτυχία θεωρείται ντροπή και συνοδεύεται από ένα στίγμα διαρκείας», λέει χαρακτηριστικά ο Τόρντις Μπέτλεεμ, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης.

Για τον Κάρστεν Φος η επιτυχία ήταν πάντα σχεδόν κάτι δεδομένο. Μετά το σχολείο ολοκλήρωσε γρήγορα και με επιτυχία της οικονομικές του σπουδές και ήδη στα 25 του ανέλαβε την διεύθυνση μάρκετινγκ σε μια μεγάλη επιχείρηση μόδας. Εργαζόταν έως και 90 ώρες την εβδομάδα, ενώ 200 μέρες το χρόνο βρίσκονταν σε επαγγελματικά ταξίδια. Πριν από τρία χρόνια όμως ήρθε η πτώση: burn-out. O νεαρός κλείστηκε στον εαυτό του, και έχασε τα πάντα: τη δουλειά του αλλά και τους φίλους του. «Με ρωτούσαν συχνά, τι κάνεις, όλα καλά; Σε αυτή τη φάση όμως δεν θέλεις βοήθεια ή εγώ δεν την ήθελα, δεν ήθελα επαφές. Είναι ένας συνδυασμός ντροπής και υπερηφάνειας που σε οδηγεί στο να κλειστείς στον εαυτό σου». Όταν άρχισε να καθυστερεί για μήνες την καταβολή του ενοικίου, έχασε και το σπίτι του. Για ένα διάστημα έμεινα κυριολεκτικά στο δρόμο, έχοντας πουλήσει τα πανάκριβα ρούχα που φορούσε άλλοτε. Κάποια στιγμή όμως αποφάσισε να επιστρέψει.

«Το σκέφθηκα πολύ. Αμέσως κατάλαβα τι δεν ήθελα να κάνω: δεν ήθελα να εργάζομαι άλλο στον τομέα της μόδας, για μια επιχείρηση που στοχεύει στο κέρδος. Όταν όμως μια ζωή ήσουν μάνατζερ, θέλεις να συνεχίσεις να είσαι μάνατζερ. Έτσι αποφάσισε να κάνει μια εξάμηνη μετεκπαίδευση ως ειδικός σύμβουλος για την διάθεση ευρωπαϊκών πόρων. Ο Κάρστεν Φος αποφάσισε να διηγηθεί δημοσίως την περιπέτειά του, καθώς γνωρίζει, όπως λέει, ότι πολλοί άνθρωποι έχουν ζήσει ή ζουν κάτι αντίστοιχο. «Το στρες αφορά και τους νέους. Δεν είναι μόνον οι ηλικιωμένοι που παθαίνουν burn-out. Πολλοί λίγοι όμως μιλούν γι΄ αυτό».

Ένας σύλλογος βοηθά

Γι΄ αυτόν ακριβώς το λόγο ο Ατίλα φον Ούνρου αποφάσισε να ιδρύσει έναν σύλλογο που απευθύνεται σε ανθρώπους που έχουν δηλώσει πτώχευση ή βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Στα πρότυπα των ανώνυμων αλκοολικών, ο σύνδεσμος φέρνει κοντά ανθρώπους που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα και όπου μπορούν να ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες. «Όταν βρίσκεσαι σε δύσκολη οικονομική θέση δεν θέλεις να το παραδεχτείς και να το συζητήσεις. Αυτό όμως αλλάζει, όταν ξαφνικά βρίσκεσαι μαζί με άλλους 20 ανθρώπους όπου διαπιστώνεις ότι και αυτοί έχουν το ίδιο ακριβώς πρόβλημα», λέει ο ιδρυτής του συλλόγου.

Στόχος του, όπως λέει, να βοηθήσει προκειμένου να αλλάξει η νοοτροπία στη Γερμανία και να δημιουργήσει μια «κουλτούρα της δεύτερης ευκαιρίας», όπως στη Βρετανία ή στις ΗΠΑ. «Στη Γερμανία το πτωχευτικό δίκαιο προέρχεται από το ποινικό. Η πτυχή της τιμωρίας και της ευθύνης είναι εδώ πιο ριζωμένη από ότι στις αγγλοσαξονικές χώρες. Στόχος μας είναι να σπάσει το ταμπού της αποτυχίας, να το βλέπουμε πια ως κομμάτι της ζωής μας. Μπορείς να κερδίσεις, αλλά και να αποτύχεις. Πρέπει όμως να δοκιμάζεις το καινούργιο ακόμη κι αν υπάρχει κίνδυνος να αποτύχεις, σε διαφορετική περίπτωση δεν μπορείς να καινοτομήσεις».

Anja Kimmig / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη