Ο Bourne θύμα της ελληνικής γραφειοκρατίας

Ο διάσημος Αμερικανός ηθοποιός Ματ Ντέιμον, στον ρόλο του υπερκατασκόπου Τζέισον Μπουρν, μοιάζει ανίκητος στη μεγάλη οθόνη. Απ' ό,τι φαίνεται όμως «λύγισε» μπροστά στην ελληνική γραφειοκρατία.

Οι δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες και η ασύμφορη φορολογική πολιτική της Ελλάδας φαίνεται ότι αποδείχθηκαν καθοριστικές για να κρατήσουν μακριά από την Αθήνα τους συντελεστές της πέμπτης ταινίας της χολυγουντιανής σειράς Bourne, που θα έρθει στις κινηματογραφικές αίθουσες το καλοκαίρι του 2016.

Λίγα πράγματα έγιναν γνωστά από το σενάριο, ωστόσο έγινε γνωστό ότι ο πολυμήχανος πράκτορας Τζέισον Μπουρν επισκέπτεται στην Ελλάδα στο απόγειο της οικονομικής κρίσης. Μία σκηνή της ταινίας διαδραματίζεται στην πλατεία Συντάγματος, με εικόνες χιλιάδων οργισμένων Ελλήνων να διαδηλώνουν μπροστά από το κοινοβούλιο κατά της συνεχιζόμενης λιτότητας.

Η Ελλάδα δεν δίνει φορολογικά κίνητρα

Πάντως, οι Έλληνες θαυμαστές του Ματ Ντέιμον, που περίμεναν να δουν το είδωλό τους εν ώρα «υπηρεσίας» στην Αθήνα, απογοητεύτηκαν. Και αυτό επειδή οι συγκεκριμένες σκηνές γυρίστηκαν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την ελληνική πρωτεύουσα. Η αμερικανικής εταιρεία κινηματογραφικών παραγωγών Universal μεταμόρφωσε για τις ανάγκες των γυρισμάτων ένα τμήμα της Σάντα Κρουζ -της πρωτεύουσας της Τενερίφης- στο κέντρο της αθηναϊκής πρωτεύουσας.

Τι έκανε την αμερικανική εταιρεία να προτιμήσει το στήσιμο ενός σκηνικού από τις αυθεντικές εικόνες του κέντρου της Αθήνας; «Οι παραγωγοί ήθελαν φορολογικά δώρα», δήλωσε ο τέως υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να προσφέρει αυτά τα φορολογικά πλεονεκτήματα. Σε αντίθεση με την παγκόσμια τάση, η Ελλάδα δεν παρέχει τέτοιου είδους πλεονεκτήματα για διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές, την ώρα που άλλες χώρες επιδίδονται σε έναν σκληρό ανταγωνισμό στο συγκεκριμένο πεδίο.

Για παράδειγμα, η μεξικανική κυβέρνηση πρόσφερε -σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου- στους παραγωγούς της νέας ταινίας του Τζέιμς Μποντ φορολογικές εκπτώσεις ύψους έως και 20 εκατομμυρίων δολαρίων, ζητώντας ως αντάλλαγμα μία ελκυστικότερη παρουσίαση της χώρας με τη βοήθεια των κινηματογραφικών σκηνών.

Στη Γερμανία διεθνείς κινηματογραφικές συμπαραγωγές λαμβάνουν φορολογικές εκπτώσεις ύψους έως και 20% του συνολικού ποσού της επένδυσής τους. Η Ολλανδία προσφέρει ένα γενναιόδωρο ποσοστό της τάξης του 30%, όσο ακριβώς και η Γαλλία, που ανέβασε προσφάτως το συγκεκριμένο ποσοστό, ορίζοντας το πλαφόν της έκπτωσης στα 30 εκατομμύρια ευρώ.

«Εφιάλτης» η έκδοση αδειών για γυρίσματα

Φαίνεται παράδοξο το γεγονός ότι ειδικά η Ελλάδα, που πλήττεται από την ύφεση και αναζητά εναγωνίως επενδύσεις από το εξωτερικό, δεν ακολουθεί το παράδειγμα άλλων χωρών. Επικριτές αυτής της λογικής υποστηρίζουν ότι θα συνιστούσε πρόκληση απέναντι στους πολίτες που στενάζουν κάτω από τα βαρύτατα μέτρα λιτότητας να προσφέρονταν τώρα φορολογικά «δωράκια» σε πανίσχυρες εταιρείες της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Ωστόσο, δεν λείπουν και εκείνοι που ζητούν από την κυβέρνηση να απλώσει το κόκκινο χαλί στις χολυγουντιανές εταιρείες παραγωγής, ειδικά όταν πρόκειται για «blockbuster» αντίστοιχα με τη σειρά ταινιών Bourn.

Μόνο οι τρεις πρώτες ταινίες της σειράς, στις οποίες πρωταγωνιστεί ο Ματ Ντέιμον, απέφεραν συνολικά περίπου ένα δις δολάρια. Οι απώλειες της Αθήνας είναι τα κέρδη της Τενερίφης: Το ισπανικό νησί προσδοκά ότι τα γυρίσματα της νέας ταινίας θα δώσουν κάποια ώθηση στην τοπική οικονομία. Οι ηθοποιοί και τα μέλη του συνεργείου των γυρισμάτων, αναμένεται να πληρώσουν για 15.000 διανυκτερεύσεις.

Το γεγονός ότι η Universal «σνομπάρει» την Αθήνα οφείλεται όμως και σε έναν ακόμη λόγο, υποθέτει ο Έλληνας σκηνοθέτης Μάρκος Χολέβας, σύμφωνα με τον οποίο είναι εφιάλτης να εκδώσει κανείς όλες τις άδειες που απαιτούνται για τις ανάγκες των γυρισμάτων μιας ταινίας στην Αθήνα.

Άρης Καλτιριμτζής (Spiegel Online)