Πανεπιστημιακή σταδιοδρομία μετ' εμποδίων

Στη διαπίστωση αυτή προέβη το «Συνδικάτο Διαπαιδαγώγηση και Επιστήμη» στο πλαίσιο ημερίδας που διοργάνωσε στο Μόναχο με τη συμμετοχή μεταπτυχιακών φοιτητών και ερευνητών στα γερμανικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Κύριο χαρακτηριστικό της απασχόλησης στις ανώτατες σχολές της Γερμανίας είναι η αβεβαιότητα, λέει η Βίμπκε Έσνταρ, που αυτή την περίοδο συγγράφει την διδακτορική της διατριβή στην Ψυχολογία.

Η Βίμπκε Έσνταρ εργάζεται παράλληλα ως επιστημονική συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Μπίλεφελντ, έχοντας το 25% μιας πλήρους θέσης εργασίας. Ένας μισθός που δεν της επιτρέπει να ζήσει και φυσικά ούτε να φτιάξει οικογένεια, όπως χαρακτηριστικά λέει. Τουλάχιστον η σύμβασή της ανανεώνεται κάθε τόσο. «Έχω τύχη με την προϊσταμένη μου. Καταβάλλει προσπάθειες για να μας χρηματοδοτεί και να μας δίνει ευκαιρίες. Αλλά και η ίδια είναι αιχμάλωτη των αιτήσεων για χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων. Πολλές από αυτές απορρίπτονται. Σε άλλες περιπτώσεις η απόφαση αργεί να ληφθεί. Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα έλθει το πράσινο φως και εάν υπάρχουν κενά», τονίζει η Βίμπκε Έσνταρ.

Μία στις δύο συμβάσεις στο πανεπιστήμιο διαρκεί λιγότερα από ένα χρόνια

Αυτή είναι η μοίρα πολλών μεταπτυχιακών φοιτητών στη Γερμανία. Περίπου 200 χιλιάδες φοιτητές βρίσκονται στη διαδικασία συγγραφής διδακτορικού και περίπου το 80% απασχολείται σε πανεπιστήμια ή σε ερευνητικά ιδρύματα. Οι συμβάσεις περιορισμένου χρόνου δεν συνιστούν εγγύηση της χρηματοδότησης των μεταπτυχιακών σπουδών και όποιος δεν έχει πλούσιους γονείς έρχεται αντιμέτωπος με πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα.

Η αβεβαιότητα αυτή είναι και ο κύριος λόγος που πολλοί ξένοι ερευνητές αποφεύγουν τη Γερμανία. Αλλά και πολλοί Γερμανοί μεταπτυχιακοί φοιτητές και νέοι επιστήμονες προτιμούν να μεταναστεύσουν σε ΗΠΑ και Βρετανία για να σταδιοδρομήσουν πιο εύκολα, υποστηρίζει ο Αντρέας Κέλερ, στέλεχος του συνδικάτου των Γερμανών εκπαιδευτικών και διευκρινίζει: «Η σταδιοδρομία είναι αβέβαιη όταν η μία σύμβαση περιορισμένου χρόνου διαδέχεται την άλλη». Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε η μία στις δύο συμβάσεις στο πανεπιστήμιο έχει διάρκεια μικρότερη του ενός έτους.

Το ελπιδοφόρο παράδειγμα του Μονάχου

Η πανεπιστημιακή σταδιοδρομία καθίσταται απωθητική για εξειδικευμένους ανθρώπους. Το κυριότερο όμως είναι ότι δεν υπάρχει συνέχεια στα πεδία της διδασκαλίας και της έρευνας όταν αλλάζουν το προσωπικό τόσο συχνά, ακόμη και μετά από λίγους μήνες.

Ωστόσο, και στη Γερμανία υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής. Το Πολυτεχνείο του Μονάχου έχει υιοθετήσει τη μέθοδο «Tenure track» που χρησιμοποιείται στα πανεπιστήμια της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Στην περίπτωση αυτή, ο ερευνητής μετά τη διατριβή απασχολείται στο πανεπιστήμιο για 6 χρόνια ως βοηθός καθηγητή και στη συνέχεια, εάν έχει τα προσόντα ανεβαίνει στην κλίμακα, ως αναπληρωτής καθηγητής. Η θέση αυτή είναι συνήθως μόνιμη. Η προοπτική να υιοθετηθεί η κλίμακα αυτή και από άλλα πανεπιστήμια της Γερμανίας χαρακτηρίζεται ελπιδοφόρα. Και όπως υπογραμμίζει η Βίμπκε Έσνταν: «Εάν είχα τη δυνατότητα σχετικά σύντομα να βρω μια τέτοια θέση, η οποία θα μου διασφαλίζει μονιμότητα και ευνοϊκές συνθήκες για να δημιουργήσω οικογένεια, θα προσανατολιζόμουν σε αυτή την κατεύθυνση και θα έμενα στο πανεπιστήμιο».  

Britta Mersch / Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη