Παράταση στην αγωνία της Μέρκελ

Η πολιτική πίεση που ασκήθηκε τις προηγούμενες μέρες στους δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης ήταν κάτι παραπάνω από αισθητή. O ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που ήταν παρών στην πρώτη μέρα της ακροαματικής διαδικασίας, προειδοποίησε ότι τυχόν καθυστέρηση θα οδηγούσε σε «σοβαρή ανασφάλεια στις αγορές» και θα είχε «αρνητικές οικονομικές συνέπειες». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αλλά και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.

Ωστόσο οι δικαστές δεν έδειξαν να επηρεάζονται και αποφάσισαν να καθυστερήσουν την απόφασή τους σχετικά με τις αιτήσεις που είχαν καταθέσει οι διαφωνούντες με την έγκριση του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης (ESM) και του Δημοσιονομικού Συμφώνου από τα γερμανικά νομοθετικά σώματα. Αν και οι αιτήσεις εναντίον του ESM και του Δ.Σ. είχαν τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, το δικαστήριο ανακοίνωσε σήμερα ότι θα εκδώσει την απόφασή του στις 12 Σεπτεμβρίου.

Ήπιες αντιδράσεις της κυβέρνησης

Οι πρώτες αντιδράσεις από την πλευρά του κυβερνητικού συνασπισμού ήταν συγκρατημένες. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ δήλωσε ότι η ανακοίνωση του δικαστηρίου «λαμβάνεται υπόψη με το δέοντα σεβασμό». «Σεβόμαστε την ανεξαρτησία του Συνταγματικού Δικαστηρίου», επισήμανε από την πλευρά του ο επικεφαλής της Κ.Ο. των Γερμανών Φιλελευθέρων Ράινερ Μπρούντερλε.

Ικανοποίηση για την ανακοίνωση των δικαστών ήρθε από την αντιπολίτευση. «Είναι σωστό ότι σε ένα τόσο θεμελιώδες ζήτημα το δικαστήριο προτάσσει την επιμέλεια έναντι της βιασύνης», σχολίασε ο επικεφαλής της Κ.Ο. των Σοσιαλδημοκρατών Τόμας Όπερμαν, ο οποίος δεν παρέλειψε να αφήσει αιχμές κατά της καγκελαρίου για την καθυστέρηση στην έγκριση του ESM καθώς, όπως είπε, δεν φρόντισε να κάνει εγκαίρως τις σχετικές συζητήσεις με την αντιπολίτευση.

Είναι γεγονός ότι η καθυστέρηση της κύρωσης του ESM -που είχε προγραμματιστεί να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου- και του Δημοσιονομικού Συμφώνου φέρνει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση Μέρκελ έναντι των Ευρωπαίων εταίρων της. Ειδικά μάλιστα αν ληφθεί υπόψη η πάγια γερμανική πίεση για αποφασιστικούς χειρισμούς εναντίον της κρίσης.

Πάντως, αν τελικά το δικαστήριο θεωρήσει άκυρες τις αιτήσεις κατά του ESM και του Δ.Σ. στην προδιαδικασία που θα ολοκληρωθεί στις 12 Σεπτεμβρίου, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι δεν πρόκειται να κρίνει αντισυνταγματικά τα νέα μέτρα στην κύρια διαδικασία που θα ακολουθήσει αργότερα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η διαδικασία έχει μεν το χαρακτήρα του κατεπείγοντος, ωστόσο το δικαστήριο αποφάσισε να ακολουθήσει μία μέση οδό, εξετάζοντας διεξοδικότερα την υπόθεση λόγω της βαρύνουσας πολιτικής σημασίας των αποφάσεων που συνδέονται με αυτήν.

Ανακούφιση στις Βρυξέλλες

Κύκλοι του Eurogroup υποδέχτηκαν με ανακούφιση την ανακοίνωση του δικαστηρίου, καθώς δεν επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι τους για μεγαλύτερη καθυστέρηση της απόφασης από την Καρλσρούη.
Θετικές αντιδράσεις υπήρξαν πάντως και από το στρατόπεδο των πολέμιων του ESM και του Δ.Σ.. Όπως δήλωσε σχολιάζοντας την ανακοίνωση του δικαστηρίου ο πρόεδρος του κόμματος της Αριστεράς Κλάους Ρίξλιγκερ, η καγκελαρία δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά αισιόδοξη ότι θα απορριφθούν τα αιτήματα των διαφωνούντων.

Η στάση του αντιπολιτευόμενου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος πάντως να επιρρίψει ευθύνες στην καγκελάριο Μέρκελ για τις καθυστερήσεις στην έγκριση ESM και Δ.Σ. χαρακτηρίζεται από αναλυτές ανειλικρινής. Είναι γεγονός ότι οι Σοσιαλδημοκράτες επιθυμούσαν να καθυστερήσει η λήψη των κρίσιμων αποφάσεων όσο ακόμη εκκρεμούσε η εκλογή του Φ. Ολάντ στη Γαλλία. Οι Σοσιαλδημοκράτες περίμεναν την εκλογή του πολιτικά συγγενούς τους Γάλλου προέδρου, ώστε να προλάβουν να ολοκληρώσουν τις απαραίτητες πολιτικές συνεννοήσεις.

Σήμερα πλέον, το συμφέρον των Σοσιαλδημοκρατών συμπίπτει με εκείνο του κυβερνητικού συνασπισμού, καθώς όπως παραδέχονται κορυφαία στελέχη του κόμματος, οι όροι που διατυπώθηκαν στις Βρυξέλλες σχετικά με τη χρηματοδότηση των ισπανικών τραπεζών είναι τόσο αυστηροί, ώστε η καταψήφισή τους στην Άνω Βουλή την ερχόμενη Πέμπτη θα ήταν δείγμα αναξιοπιστίας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

Αυτό το τελευταίο στοιχείο θεωρείται «κλειδί» για τη Μέρκελ. Η στήριξη του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης στις κρίσιμες ψηφοφορίες θα αποτελέσει αναμφίβολα ένα καθοριστικότατο παράγοντα προώθησης της ευρωπαϊκής πολιτικής της Γερμανίδας καγκελαρίου.

Spiegel Online / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου